Cuộc chiến chống quấy rối tình dục ở Nhật Bản

ANTD.VN - Thời gian gần đây, phong trào chống quấy rối tình dục #MeToo đã xuất hiện tại Nhật Bản - nơi mà những người phụ nữ bị tấn công tình dục thường không dám nói lên tiếng nói của mình. Điều đáng quan tâm là, ngay cả khi dám phá vỡ sự im lặng, những người phụ nữ vẫn phải đối mặt với làn sóng chỉ trích từ nhiều phía. 

Phụ nữ Nhật Bản cảm thấy xấu hổ khi lên tiếng tố cáo tội phạm tình dục

Quyết định “phá vỡ sự im lặng”

Trong một thời gian ngắn, một loạt cáo buộc quan chức cao cấp, người nổi tiếng ở Nhật Bản có hành vi quấy rối tình dục phụ nữ đã diễn ra. Đáng chú ý là ông Junichi Fukuda, một quan chức cấp cao của Bộ Tài chính bị cáo buộc quấy rối tình dục một nữ phóng viên. Ông Fukuda đã từ chức nhưng bác bỏ cáo buộc liên quan đến mình. Ông Fukuda cho biết, sẽ khởi kiện tạp chí có nữ phóng viên làm việc vì đã làm ảnh hưởng đến danh dự của ông.

Hiroshi Shinozuka, người đứng đầu bộ phận tin tức mạng lưới truyền thông TV Asahi cho hay, cơ quan này quyết định đưa câu chuyện lên báo chí sau khi được khuyên không nên báo cáo sự việc. “Tôi cho rằng, đó là một phản ứng phù hợp khi nhân viên của chúng tôi bị quấy rối tình dục”, Hiroshi Shinozuka nói. Tuy nhiên, điều đáng quan tâm là, sau sự việc, làn sóng chỉ trích dữ dội nữ phóng viên xuất hiện trên phương tiện truyền thông xã hội. Không ít chính trị gia và những người nổi tiếng cũng lên tiếng chỉ trích. Họ cho rằng, nữ phóng viên không nên lên tiếng về vụ việc, coi đó như một… tội ác. 

Một người mẫu có tên là KaoRi cũng quyết định “phá vỡ sự im lặng” khi lên tiếng tố cáo một nhiếp ảnh gia có tiếng lạm dụng tình dục. Vụ việc được coi là “quả bom” trong giới nhiếp ảnh Nhật Bản thời gian gần đây. KaoRi cho biết, Nobuyoshi Araki - một trong những nhiếp ảnh gia khiêu dâm nổi tiếng nhất Nhật Bản đã từng yêu cầu cô khỏa thân trước mặt người khác và họ cùng bình luận về cơ thể cô cũng như hình ảnh sẽ được sử dụng.

“Tôi làm việc không có hợp đồng, buộc phải tham gia vào những cảnh quay trước mặt người lạ, không được trả tiền thường xuyên. Hình ảnh khỏa thân của tôi thường được sử dụng mà không có sự đồng ý của tôi. Chúng tôi đã ngừng hợp tác vào năm 2016 nhưng phong trào #MeToo khuyến khích tôi nói ra sự thật”, KaoRi nói và cho biết thêm, trong một cuộc trò chuyện qua điện thoại, Araki đã phủ nhận tất cả các cáo buộc. Ông Araki cho rằng, những người mẫu luôn vui mừng được tham gia vào các cảnh quay hay chụp hình nên không có chuyện bị lạm dụng tình dục. Rất nhiều ý kiến trái chiều xoay quanh những lời tố cáo của KaoRi. 

Nữ diễn viên Kiko Mizuhara viết trên Instagram: “Trái tim tôi nhói đau khi nghĩ đến những gì mà KaoRi đã phải chịu đựng trong một thời gian dài. Cô ấy thật can đảm khi quyết định chia sẻ câu chuyện này. Người mẫu không phải là đồ vật. Phụ nữ không phải là công cụ tình dục. Chúng ta đều là con người và phải yêu thương, thông cảm với nhau”. 

Còn không ít những rào cản

Câu chuyện của nữ nhà báo Shiori Ito cho thấy một góc nhìn khác về phong trào #MeToo ở Nhật Bản. Khi bị một nhà báo cao cấp đánh thuốc ngủ và hiếp dâm, cô đã quyết định trình báo cảnh sát. Kẻ tấn công phủ nhận mọi việc và ông ta cũng không bị bắt giữ. Cơ quan điều tra cho biết, không đủ bằng chứng trong khi đoạn phim trích xuất từ camera an ninh có ghi lại cảnh cô bị kéo từ taxi vào khách sạn, mẫu ADN thu thập được từ quần lót của cô trùng khớp với kẻ bị cáo buộc tấn công. “Thay vì nhận được sự cảm thông, tôi bị đe dọa, lăng mạ, bị phản ứng dữ dội trên các phương tiện truyền thông. Cảnh sát không khuyến khích nạn nhân trình báo sự việc. Sau tất cả, tôi ra nước ngoài, từ bỏ giấc mơ làm báo ở Nhật Bản”, Shiori Ito nói.

Kazuko Ito, luật sư tham gia tích cực phong trào #MeToo ở Nhật Bản cho biết, phụ nữ Nhật Bản luôn cảm thấy vô cùng xấu hổ khi lên tiếng tố cáo tội phạm tình dục. Một cuộc khảo sát của Viện Lao động Nhật Bản công bố năm 2016 cho biết, 34,7% nhân viên từng bị quấy rối nhưng chỉ có khoảng 40% trong số đó dám lên tiếng. Nhật Bản là quốc gia có tỷ lệ hiếp dâm rất thấp, chưa đến 1/100.000 người. Tuy nhiên, con số này không phản ánh đúng thực tế khi chỉ có 4% nạn nhân hiếp dâm trình báo cảnh sát. “Điều cần thiết lúc này là sự đoàn kết, chung tay của cả xã hội. Hãy khuyến khích những người phụ nữ lên tiếng”, luật sư Kazuko Ito nói.

“Luật pháp của Nhật Bản về tội phạm tình dục đi sau nhiều quốc gia phát triển khác trên thế giới. Các điều luật có liên quan đến tội phạm tình dục đã được sửa đổi vào tháng 6-2017 sau 110 năm. Tuy nhiên, có nhiều vấn đề phát sinh trong thực tế chưa thể giải quyết. Thiếu những quy định chặt chẽ của pháp luật, cộng với đó là vấn đề văn hóa lâu đời khiến những phụ nữ bị tấn công tình dục bị tổn thương”.

Luật sư Kazuko Ito (Người tham gia tích cực phong trào #MeToo ở Nhật Bản)