Ra đời năm 1998, tiếp nối tinh thần của “Đề cương văn hóa Việt Nam” năm 1943, 15 năm qua, Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII là một bước đi vừa có tính chiến lược lâu dài, vừa có tính cương lĩnh hành động trong việc xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam thời kỳ đổi mới để thực sự bước vào thời kỳ CNH, HĐH và hội nhập quốc tế, tạo bước ngoặt về tư duy và nhận thức văn hóa.
Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm và chăm lo phát triển văn hóa, coi văn hóa là một mặt trận quan trọng trên lĩnh vực tư tưởng, góp phần to lớn vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng của đất nước ta, của nhân dân ta.
Bên cạnh những thành tựu đạt được, Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch Hoàng Tuấn Anh đã thẳng thắn chỉ ra những mặt hạn chế, khuyết điểm, ví như sự xuống cấp về đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên đang tác động đến đời sống tinh thần của xã hội, căn bệnh “vô cảm” xuất hiện, hệ giá trị văn hóa truyền thống bị đảo lộn, trong khi những giá trị mới tốt đẹp chưa được khẳng định, mất cân cằng giữa đời sống vật chất và đời sống tinh thần. Về xây dựng môi trường văn hóa, hạn chế lớn nhất là phong trào phát triển chưa đồng đều giữa các khu vực, vùng miền, chưa bền vững. Bảo tồn phát huy các di sản văn hóa đang đứng trước nhiều thách thức, chưa giải quyết tốt mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển, giữa công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa và bảo tồn di tích...
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu, tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khóa VIII phải là quá trình nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng thực trạng văn hóa, có những giải pháp sáng tạo, tất cả mọi người cùng chung sức xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong giai đoạn mới.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lưu ý, toàn ngành văn hóa, thể thao và du lịch cần phải tăng cường hơn nữa vai trò và trách nhiệm quản lý nhà nước trên tất cả các lĩnh vực đời sống văn hóa xã hội. Đồng thời tập trung thực hiện nhiệm vụ xây dựng môi trường văn hóa Việt Nam văn minh, hiện đại mang đậm bản sắc, truyền thống dân tộc với những thiết chế văn hóa mới xứng tầm thời đại, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân ta cả trước mắt và mai sau.
