Miền đất tự do chỉ có chiến tranh
Liberia (có nghĩa là tự do) được thành lập năm 1822 như là vùng định cư cho những người nô lệ được giải phóng từ Mỹ trở về, trở thành quốc gia châu Phi độc lập năm 1847. Đất nước này mới đây phải chịu hai cuộc nội chiến kế tiếp nhau. Năm 1989, cuộc đảo chính do Charles Taylor cầm đầu đã đẩy đất nước Liberia vào cuộc nội chiến kéo dài tới 1996. Năm 1999, nội chiến tái diễn, những người nổi dậy đã chống lại chính quyền của Charles Taylor.
Hậu quả của cuộc nội chiến này là việc 350.000 người bị giết hại và 1 triệu người phải đi sơ tán sang các quốc gia láng giềng, mặc dù dân số Liberia chỉ có 3 triệu người. Điều đáng sợ trong cuộc nội chiến ở Liberia là rất đông trẻ em tham gia cầm súng cả ở phía lực lượng nổi dậy cũng như quân đội Chính phủ. Trẻ em buộc phải cầm súng, tham gia vào việc bắn giết mà chúng không hề hiểu mục đích đó là gì; phần lớn trẻ em cầm súng đều ở lứa tuổi từ 8 tới 15 tuổi, tham gia trực tiếp vào việc giết người. Phần lớn chiến binh trẻ con đều bị tiêm chích ma túy hay cho uống rượu. Do việc ngủ chung và dùng chung kim tiêm nên chúng còn là nạn nhân của căn bệnh HIV.
Chiêu “Đình công sex”…
Leymah Gbowee sinh ra ở miền Trung Liberia. Cô là một nhân viên hoạt động xã hội trong cuộc nội chiến ở Liberia. Những chấn thương thân thể và tinh thần khủng khiếp mà những trẻ em này phải chịu đựng cùng với cảnh nội chiến thảm khốc khiến cô ý thức sâu sắc tấn thảm kịch mà đất nước và nhân dân cô phải chịu đựng. Gặp gỡ với các nạn nhân trẻ em, Leymah Gbowee nhận ra rằng “nếu bất kỳ thay đổi nào phải được thực hiện trong xã hội thì các thay đổi đó phải được thực hiện bởi các bà mẹ “. Điều này đã dẫn tới việc cô vận dụng hình thức đấu tranh độc đáo lôi kéo đông đảo phụ nữ Liberia tham gia.
Leymah Gbowee gia nhập mạng lưới Phụ nữ Kiến tạo hòa bình (WIPNET) và vận động tất cả phụ nữ Công giáo gia nhập nhóm gọi là Sáng kiến phụ nữ Công giáo. Cô khôn khéo vận động các linh mục ủng hộ. Sách lược quan trọng kế tiếp là liên kết với phong trào phụ nữ Hồi giáo. Khối liên minh của phụ nữ theo hai đức tin này là nhân tố quyết định thành công. Để tác động vào nhận thức của đám đàn ông mụ mị vì ham hố quyền lực và tội ác, Leymah Gbowee và phụ nữ Liberia chủ trương những cuộc đình công sex, từ chối quan hệ tình dục với họ.
…Đến chiêu hát để đòi hòa bình
Năm 2003, Leymah Gbowee, lúc đó mới 20 tuổi, đã tổ chức phong trào quần chúng đấu tranh giành hòa bình Liberia.Thoạt đầu, hình thức đấu tranh là chị em phụ nữ tụ tập nhau tại các chợ, từ sáng sớm cho tới khi mặt trời lặn thay nhau ca hát những bài ca yêu cầu chấm dứt chiến tranh. Tiếp đến, tại các thành phố, những đoàn phụ nữ Liberia mặc các trang phục màu trắng (tượng trưng cho hòa bình), vừa hát vừa nhảy múa kêu gọi cánh mày râu tìm giải pháp để thoát ra khỏi những cuộc nội chiến đẫm máu.
Hoạt động của phong trào này ngày càng lan rộng khiến cho Tổng thống Charles Taylor buộc phải gặp gỡ những người đứng đầu và chấp nhận các yêu cầu của chị em phụ nữ. Sau đó Chính phủ buộc phải tiến hành đàm phán với phe nổi dậy. Cuộc đàm phán được tổ chức tại Ghana, một quốc gia châu Phi khác. Sau 8 tuần đàm phán, chưa có thông tin nào cho thấy Liberia có hòa bình, những người phụ nữ Liberia đã kéo đến nơi tổ chức hội đàm, phong tỏa, ngăn chặn các cửa. Họ tuyên bố không chịu để hai bên ra về nếu các bên không chịu ký thỏa thuận với nhau chấm dứt chiến tranh. Lực lượng cảnh sát bảo vệ đông đảo đã can thiệp, tìm cách đưa những phụ nữ này ra ngoài nhưng họ đã chống lại quyết liệt. Những phụ nữ Liberia đã sử dụng thế mạnh của mình, Leymah Gbowee và nhiều người đã cởi bỏ hết quần áo để phản đối việc cảnh sát cưỡng chế chị em. Hành động quyết liệt này của chị em buộc cảnh sát phải dừng tay.
Sau 2 tuần, trước sức ép của chị em, phía Chính phủ và phía nổi dậy đã đi đến một thỏa thuận: Tổng thống Charles Taylor buộc phải rời khỏi đất nước và Liên hiệp quốc sẽ đứng ra thành lập một Chính phủ liên hiệp lâm thời.
Kết quả là vào năm 2005, tại Liberia lần đầu tiên đã có tuyển cử tự do, dân chủ sau hai thập niên nội chiến; Bà Ellen Sirleaf - Bộ trưởng Bộ Thương mại trong Chính phủ cũ, được bầu làm Tổng thống là phụ nữ đầu tiên ở châu Phi được bầu làm Tổng thống. Còn Leymah Gbowee, cô gái khởi xướng ra phong trào mà lực lượng nòng cốt là chị em để đấu tranh đòi hòa bình đã được nhận hàng chục giải thưởng quốc tế. Và ngày 7-10-2011 vừa qua, Leymah Gbowee - người phụ nữ được mệnh danh là “chiến binh hòa bình” do đã tổ chức rất thành công phong trào hòa bình dẫn tới kết thúc cuộc nội chiến thứ hai ở Liberia năm 2003 nay đã 39 tuổi được trao Giải Nobel vì Hòa bình cùng với nữ Tổng thống đồng hương Ellen Sirleaf và nhà báo Yemen Tawakkul Karman.
