Cũng theo Dự thảo, vũ khí thô sơ là vũ khí có cấu tạo, nguyên lý hoạt động đơn giản và được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp. Trong các loại vũ khí thô sơ, dao có tính sát thương cao là dao sắc, dao nhọn và dao sắc nhọn, có chiều dài lưỡi dao từ 20cm trở lên hoặc dao có chiều dài lưỡi dao dưới 20cm nhưng được hoán cải, lắp ráp để có công năng, tác dụng tương tự dao có tính sát thương cao.
Lý giải về đề xuất trên, theo Bộ Công an, trong 5 năm triển khai, thực hiện Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, toàn quốc đã phát hiện 28.715 vụ, bắt giữ 48.987 đối tượng sử dụng trái phép, vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, các loại dao và phương tiện tương tự dao, trong đó dao và phương tiện tương tự dao chiếm 58,6% tổng số vụ, 54% tổng số đối tượng. Cụ thể, dao bầu 1.118 vụ, 1.682 đối tượng; dao phay 1.432 vụ, 1.821 đối tượng; dao quắm 646 vụ, 1.034 đối tượng; các loại dao khác 10.691 vụ, 16.919 đối tượng; phương tiện tương tự dao 2.954 vụ, 5.016 đối tượng.
Tội phạm sử dụng các loại dao gây án chiếm tỷ lệ rất cao, nhiều vụ đối tượng sử dụng dao nhọn, sắc có tính sát thương rất cao (dao bầu, dao phay, dao quắm…) giết người với tính chất rất manh động, tàn ác, dã man gây bức xúc dư luận xã hội, hoang mang, lo lắng trong nhân dân.
Trong khi đó, các loại dao luôn có sẵn trong cuộc sống hằng ngày để phục vụ lao động, sản xuất, sinh hoạt nhưng khi phát sinh mâu thuẫn đối tượng sẵn sàng sử dụng dao để tấn công nạn nhân nhằm giải quyết mâu thuẫn.
Cũng theo Bộ Công an, thực tế có một số đối tượng đã sử dụng dao lắp thêm cán sắt dài khoảng 1,2m đến 1,5m để gây án, làm cho môi trường an ninh trật tự của người dân bị đe dọa nghiêm trọng.
Trong khi đó, chỉ có thể xử lý hình sự khi có đủ căn cứ kết luận đối tượng phạm tội về các tội danh khác như giết người, cướp tài sản, cố ý gây thương tích…, mà không xử lý được về hành vi tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí vì trong Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ không quy định dao là vũ khí.
Việc không ít đối tượng lợi dụng kẽ hở của pháp luật để chế tạo, tàng trữ, mua bán, vũ khí thô sơ, dao...tiềm ẩn nguy cơ gây mất ANTT nghiêm trọng. Do vậy, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung khái niệm về vũ khí thô sơ là cần thiết để phù hợp với thực tiễn.
Việc quy định dao trong nhóm vũ khí thô sơ là một trong những cách để quản lý tốt và điều chỉnh hành vi của người sử dụng dao và trên cơ sở đó hạn chế việc sử dụng công cụ, phương tiện này để chống người thi hành công vụ, đe dọa đến đời sống an ninh, an toàn của người dân.
Dao có tính lưỡng dụng, nếu người dân sử dụng dao vào lao động, sản xuất, sinh hoạt thì không vi phạm. Song nếu tàng trữ, sử dụng dao vào mục đích vi phạm pháp luật thì dao trở thành đối tượng quản lý là vũ khí thô sơ hoặc sử dụng để gây nguy hại cho tính mạng và sức khỏe của người khác trái pháp luật thì khi đó dao là vũ khí quân dụng. Khi đó, đối tượng vi phạm sẽ bị cơ quan chức năng xử lý về hành vi sử dụng trái phép vũ khí quân dụng nhằm đảm bảo tính răn đe.
