Mặc dù ghen tuông và đánh ghen cũng như việc tung các clip bạo lực lên mạng không phải là điều gì mới, nhưng những vụ vi phạm pháp luật sau những mâu thuẫn tình ái càng ngày càng diễn ra với mức độ dày đặc, hành vi càng ngày càng bạo lực cũng như việc tung clip lên mạng để làm nhục nạn nhân càng ngày càng nhiều là một dấu hiệu của sự khủng hoảng trong quan hệ tình cảm nam nữ cũng như trong gia đình. Đó cũng là một lời cảnh báo về những mâu thuẫn trong cuộc sống nếu không được cộng đồng chú ý sẽ là tiền đề cho những vụ trọng án làm đau lòng nhiều người, làm tan vỡ nhiều tổ ấm để lại nỗi đau suốt đời cho nhiều đứa trẻ.
Những mâu thuẫn tình cảm dẫn đến giết người
Khoảng 23 giờ ngày 28-3-2013, Tôn Thất Trọng Ái (SN 1987) và nhóm bạn cùng trú phường Tăng Nhơn Phú A, Quận 9, TPHCM đứng trước cửa hàng game thì bị một nhóm thanh niên 5 người chở nhau trên 3 xe máy cầm dao tấn công Ái và nhóm bạn của Ái. Ái chết ngay tại chỗ, các bạn khác bị thương nặng. Nguyên nhân: Do bị đánh ghen.
Cuối tháng 4-2013, Cơ quan CSĐT CAQ Ba Đình (Hà Nội) đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, tạm giam Trần Thanh Tâm (51 tuổi) ở phường Cửa Nam, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội để tiếp tục điều tra làm rõ hành vi giết người vì ghen tuông. Tâm vốn sống chung với người tình là Nguyễn Thi Y. (40 tuổi). Do mâu thuẫn chị Y. không sống với Tâm nữa. Nghi ngờ chị Y có người tình mới, cơn ghen nổi lên, ngày 13-3 Tâm tìm đến chỗ chị Y. bán hàng, dùng dao chọc tiết lợn đâm chị Y nhiều nhát. Đáng chú ý cả hai người, thủ phạm và nạn nhân đều đang phải nuôi nhiều con nhỏ.
Khoảng 18g30 ngày 18-3, người dân phát hiện tại một nhà trọ ở xóm 3, thôn Phú Đô, xã Mễ Trì, huyện Từ Liêm, có một phụ nữ tử vong với một chiếc kéo găm trên ngực. Cơ quan công an xác định nạn nhân là P.T.A. Quá trình điều tra xác định Lê Điền Hải, người yêu của nạn nhân là thủ phạm. Do ghen tuông, Hải đã đang tay giết người tình.
Còn nhiều vụ việc nữa với những mức độ khác nhau, đáng chú ý các vụ việc diễn ra đều theo hướng các thủ phạm ra tay hòng tước đi mạng sống của người khác. Những hành vi này đã vi phạm pháp luật nghiêm trọng, thường được xếp tội danh giết người với mức phạt cao nhất từ chung thân tới tử hình. Nhưng tại sao những mức phạt này vẫn chưa ngăn chặn được những kẻ lú lẫn vì tình, những kẻ coi thường sinh mạng người khác? Nhà nghiên cứu xã hội học Mai Quỳnh Nam đánh giá: “Không thể coi đông cơ gây án của những kẻ thủ ác trong các vụ giết người do ghen tuông là vì đổ vỡ tình cảm. Ở các vụ án xảy ra trong họ chỉ có động cơ trả thù”.
Đánh ghen và làm nhục
Mới đây nhất, chỉ vì nghi ngờ một thiếu nữ có quan hệ bất chính với chồng, ngày 4-4-2013 người vợ ở huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh) rủ thêm chị gái chồng và nhiều người khác kéo nhau tìm đến cắt tóc, lột áo, đánh đập dã man một thiếu nữ giữa ban ngày. Nạn nhân là Trần Thị N. (SN 1994, trú xóm Bắc Châu, xã Kỳ Châu). Bốn người, 2 nam, 2 nữ đè N giữa đường, dùng gạch đá, đánh đập dã man, cắt tóc, gọt sạch lông mày. Đáng buồn hơn, mấy ngày sau, chính người chồng, kẻ đã bị vợ nghi là quan hệ với N. đã đến tận nhà N. đe dọa không cho gia đình N. tố cáo với cơ quan công an.
Không chỉ những người lớn, có gia đình mới đi đánh ghen, bây giờ các nữ sinh cũng đi đánh ghen. Sự việc xảy ra vào buổi trưa ngày 10/9/2012. Lý Thị T, học sinh lớp 10A7 trường PTTH Vị Xuyên (huyện Vị Xuyên, Hà Giang) đã bị 4 “đàn chị” là Chẩu Thị Th., Chẩu Thị L., Thẻn Thị L. và Chẩu Thị T. đều đang học lớp 12, trên T. 2 lớp tổ chức đánh ghen dã man ngay tại nhà trọ, trước mặt hàng chục học sinh cùng trường...
Vụ đánh ghen xảy ra đúng ngày 8-3 đến nay vẫn khiến người dân tại thị trấn Ngô Mây, huyện Phù Cát, Bình Định bàn tán xôn xao và không giấu được sự phẫn nộ. Hơn 10 người đánh 1 người. Cả nhóm đã dùng kéo cắt tóc; muối ớt xát vào cơ thể; lấy vật nhọn đâm, đập vào tay, chân đá vào bụng, vào “vùng kín” của cô gái tên là L, 28 tuổi (HKTT khu An Hành Tây, thị trấn Ngô Mây, huyện Phù Cát, Bình Định) bị nghi là quan hệ bất chính với một người đàn ông tên Trần T. Không chỉ vậy, họ còn đưa cô gái về khu nhà của họ đánh đập tiếp, cho đến khi công an đến giải cứu họ mới tha chị L. Thủ phạm vụ này là Huỳnh Thị Mỹ Lệ, 33 tuổi (xóm An Lạc, An Hành Tây, thị trấn Ngô Mây) đã bị nghiêm trị trước pháp luật.
Hầu hết những vụ đáng nghen làm nhục người khác thường có đông người tham gia, đông người chứng kiến. Phần lớn họ đều không nghĩ đó là hành vi vi phạm pháp luật. Một cô gái đã từng tham gia đánh ghen hộ chị kể lại rất hồn nhiên: Em cứ nghĩ là đánh cho nó một trận đau thì có gì vi phạm đâu. Miễn là không chết người thì không bị sao cả. Sau này khi ra tòa với tội danh cố ý gây thương tích và làm nhục người khác, cô mới hối hận.
Luật sư Phạm Hồng Hải khi nghe kể lại những chuyện này đã bình luận: “Vấn đề ở chỗ là công tác tuyên truyền giáo dục phổ biến pháp luật chưa tới được nhân dân vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa và cũng chưa tới được lớp trẻ. Họ không biết rằng làm đau người khác, làm nhục người khác là vi phạm các điều luật của Bộ Luật Hình sự và không can ngăn, không cứu giúp người bị đánh bị làm nhục cũng là vi phạm pháp luật”.
Tung clip đánh ghen lên mạng: Làm nhục nghiêm trọng người khác
Ngay trong những ngày cuối tháng 4 và đầu tháng 5-2013, hai vụ đánh ghen dã man bị tung lên mạng làm xôn xao dư luận. Trong video dài hơn 4 phút, một phụ nữ bị một nam thanh niên và người đàn bà chặn đường đánh đập và lột sạch quần áo. Nhiều người đứng xem nhưng không ai vào can ngăn. Ngày 1-5, VKSND TP Thủ Dầu Một (tỉnh Bình Dương) phê chuẩn quyết định khởi tố bị can nhưng cho tại ngoại với bà Lê Thị Tuyết (43 tuổi) về tội Làm nhục người khác. Ngày 3-5, 3 đoạn clip dài hơn 1 phút với tiêu đề rất “nóng”: “Vụ đánh ghen kinh hoàng ở Bình Định” được đăng tải trên mạng xã hội YouTube, gây xôn xao cộng đồng mạng. Nhân vật nam cởi trần, mặc quần đùi xuất hiện trong đoạn clip được cho là một cán bộ chính quyền ở địa phương bị bắt quả tang đang quan hệ bất chính với một phụ nữ đã có chồng tại một khách sạn ở TP Quy Nhơn.
Trước đó nhiều clip đánh ghen cũng đã được tung lên mạng. Ngày 10-4-2011, cư dân mạng xôn xao bàn tán về một clip có tiều đề “Nữ sinh Quốc Oai (Hà Nội) đánh ghen” được lan truyền nhanh chóng trên mạng. Hình ảnh từ clip cho thấy, nạn nhân đã bị 3, 4 đối tượng gồm cả nam và nữ lăng mạ, hành hung vì tội được cho là “cướp chồng” của người khác. Ngoài ra, trên tay các nữ sinh còn cầm lăm lăm cây kéo để khi có cơ hội sẽ cắt tóc của nạn nhân. Các đối tượng còn xúm vào bắt nạn nhân phải “quỳ xuống” xin lỗi mình, rồi xông vào bạt tai, giật tóc và cởi hết áo của “tình địch”.
Đưa những hình ảnh làm nhục người khác lên mạng Internet là hành vi vi phạm pháp luật ở nhiều tội danh khác nhau. Nhiều người vẫn coi việc đưa những clip này lên mạng đơn thuần chỉ là để tố cáo những hành vi vi phạm pháp luật cho nhiều người biết. Nhưng cần xem xét nghiêm túc vấn đề này.
Tung clip trên Internet không phải là hành vi tố cáo. Người tố cáo phải có đơn, ghi rõ họ tên, địa chỉ, trong khi người tán phát clip lên mạng lại giấu mặt. Thực tế, hành vi này không phải có mục đích tố cáo, tố giác tội phạm mà đa số tự ý quay khi tình cờ thấy sự việc, sau đó tán phát ngẫu hứng, hoặc cố tình tung lên mạng để “dằn mặt” tình địch, để tình địch xấu hổ.
Thời gian qua, một số vụ tung clip có nội dung ghi lại cảnh đánh ghen, không ít đối tượng tung clip dạng này đã bị xử phạt hành chính nguyên do, các clip này liên quan đến bí mật đời tư và không hợp thuần phong mỹ tục khi đưa ra dư luận.
Vai trò của cộng đồng
Chúng ta đang trong quá trình hội nhập kinh tế toàn cầu. Trong quá trình hội nhập, nhiều giá trị văn hóa tích cực từ lối sống phương tây cũng đã được tiếp thu, tuy nhiên nhiều giá trị văn hóa xa lạ với đạo đức lối sống của người Việt cũng được phổ biến. Chính vì vậy, cùng với sự phát triển kinh tế, giao thương nhiều giá trị cốt lõi của văn hóa truyền thống có nguy cơ lâm nguy, trong đó có giá trị gia đình, giá trị tình yêu. Việc phổ biến những kiến thức tình dục đã tách các hoạt động tình dục ra khỏi tình yêu, hạnh phúc, dẫn đến tình trạng quan hệ tình dục ngoài hôn nhân trở nên phổ biến, gây nhiều hệ lụy. Hiện tượng ghen tuông vi phạm pháp luật là một trong những hậu quả nghiêm trọng của sự buông lỏng giáo dục văn hóa, lối sống. Mặt khác, cần thấy rõ, không có hành động nào là bột phát trong các vụ ghen tuông vi phạm pháp luật. Thông thường, mâu thuẫn đã âm ỉ nhiều ngày trước khi bùng phát. Nếu cộng đồng quan tâm đến nhau, các tổ chức quần chúng hoạt động tốt ở cơ sở, bằng sự hòa giải hầu hết các vụ việc đã có thể được giải quyết từ trong trứng nước. Bài học cần thiết là cần tăng cường giáo dục lối sống văn hóa, hiểu biết về pháp luật và kiện toàn các tổ chức cơ sở. Chỉ có như vậy các vụ trọng án có nguyên nhân mâu thuẫn tình cảm sẽ giảm căn bản.
