Bản lĩnh người Việt trên đất Lào
(ANTĐ) - Như đã thành truyền thống, những năm qua, được sự đồng ý của Ban Giám đốc Công an TP Hà Nội, đoàn công tác của Báo An ninh Thủ đô đã nhiều lần sang thăm và tác nghiệp tại nước bạn Lào. Có thể kể ra đây như lần đến thăm và làm việc với Ban Giám đốc, tặng máy tính xách tay cho Công an Thủ đô Viêng Chăn; sang thăm và giao hữu bóng đá với Công an Thủ đô Viêng Chăn; tác nghiệp tại ngày hội thể thao lớn nhất Đông Nam Á - SEA Games 25 diễn ra tại Thủ đô Viêng Chăn; chuyến đi hoạt động tình nghĩa, tặng quà và khám chữa bệnh miễn phí cho thân nhân của cán bộ, chiến sỹ Công an Lào…
 |
| Bà con Việt kiều làm ăn sinh sống trên đất nước Triệu Voi |
Mỗi chuyến đi với một quãng thời gian không quá dài, nhưng đủ để chúng tôi đong đầy những kỷ niệm. Ngoài lịch trình công tác, chúng tôi ghé thăm bà con Việt kiều. Một trong những điểm dừng chân trong chuỗi hành trình đó là Hội người Việt Nam thành phố Viêng Chăn nằm tại địa chỉ 176 đường Chao Anụ, quận Chanthabuli.
Căn nhà 2 tầng được xây theo lối kiến trúc Pháp cổ nằm ẩn mình giữa con phố. Nước sơn trắng của ngôi nhà đã ngả vàng theo năm tháng, cổ kính và yên bình. Sau này mới biết, năm 1976, căn nhà có diện tích hơn 700m2 này do một Việt kiều yêu nước ủng hộ cho Đại sứ quán Việt Nam tại CHDCND Lào, để rồi sau này trở thành trụ sở của Hội người Việt Nam tại Thủ đô Viêng Chăn. Bất ngờ thay, đón tiếp chúng tôi tại trụ sở Hội lại chính là cháu ngoại của người đàn ông Việt kiều hảo tâm - ông là Nguyễn Minh Châu, hiện đang đảm nhận cương vị Phó Chủ tịch Thường trực Hội người Việt Nam tại Thủ đô Viêng Chăn. Như gặp lại người thân, ông Châu kể lại câu chuyện đời mình bằng một ký ức đẹp đẽ về 2 lần đươc gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu.
…“Thuở còn thơ, ngay sau khi trở về Việt Nam, tôi đã được hưởng môi trường giáo dục rất cơ bản. Những năm tháng đó, ngoài việc được học văn hóa theo chương trình giáo dục phổ thông, tôi còn may mắn được sinh hoạt trong Câu lạc bộ thiếu niên khu Ba Đình, ngày nay là quận Ba Đình, ở 180 Quán Thánh, Hà Nội. Ở đó, chúng tôi được tập múa, hát… Do vậy, chúng tôi hay được phục vụ góp vui trong các dịp lễ lớn hoặc trong các cuộc tiếp khách tại Phủ Chủ tịch, Phủ Thủ tướng và tất nhiên, tôi đã nhiều lần được thấy Bác, nhưng ấn tượng nhất là 2 lần được gặp Bác. Một lần vào khoảng năm 1963, khi đó nhân dịp Vua Lào Xỉ-xa-vang Vạt-tha-na sang thăm Việt Nam. Tôi thấy Bác nói chuyện rất thân mật với Vua Lào mà không phải dùng đến phiên dịch.
Lần nữa, khoảng năm 1962, trong buổi tiếp Anh hùng vũ trụ Liên Xô German Titov, tôi thấy Bác nói chuyện với Titov cũng không cần phiên dịch. Về sau được đọc tập thơ “Nhật ký trong tù” của Bác, tôi càng khâm phục tài làm thơ bằng chữ Hán của Bác. Khi đó, tôi thấy Bác rất giỏi ngoại ngữ. Noi gương Bác, trong cuộc sống tôi luôn trau dồi kiến thức, cố gắng tự học tiếng nước ngoài và nhờ đó đến nay tôi cũng nói được thành thạo 4 thứ tiếng để phục vụ cho cuộc sống hàng ngày”. Trên cương vị của mình, chúng tôi đã gợi ý để ông kể về cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống, làm ăn và học tập trên đất nước Triệu Voi này.
- Thưa ông, sự hình thành của cộng đồng người Việt ở Lào từ khi nào?
|
| Ông Nguyễn Minh Châu - Phó Chủ tịch Thường trực Hội người Việt Nam Thủ đô Viêng Chăn |
- Hai đất nước Việt Nam - Lào có vị trí địa lý liền núi, liền sông dẫn đến việc cộng đồng người Việt ở Lào chiếm số lượng đông nhất trong các cộng đồng người nước ngoài ở Lào. Trong thời kỳ Pháp thuộc, một bộ phận dân các tỉnh miền Trung, miền Bắc đã di cư sang Lào sinh cơ lập nghiệp. Sau chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, một bộ phận người Việt đã quyết định ở lại gắn bó cuộc đời với miền đất này.
- Hiện có con số thống kê nào về số lượng người Việt tại Lào?
- Cộng đồng người Việt Nam tại Lào được hình thành khá sớm, đã trải qua nhiều thế hệ và có khoảng 20.000 người và tiếp tục được bổ sung, đa số sống ở Thủ đô và các thành phố lớn như Viêng Chăn (6.000 người), Champasac (5.000 người), Savannakhet (3.000 người), Khammuon (2.000 người)…
- Người Việt chúng ta nổi tiếng cần cù, siêng năng; những đức tính đó đã được phát huy trong hoạt động sản xuất kinh doanh ra sao?
- Nhiều kiều bào làm nghề kinh doanh, dịch vụ ở quy mô vừa và nhỏ. Khoảng 20% có thu nhập cao và làm chủ các xí nghiệp, xưởng may, xưởng tôn lợp nhà, nhà máy chế biến sắt, chủ trang trại… Khoảng 40% có mức sống trung bình; số còn lại đủ ăn, số nghèo ít. Nhờ sự cần cù và tiết kiệm, so với người dân bản địa cộng đồng người Việt có cuộc sống khá sung túc trên đất bạn với thu nhập khá hơn so với người Lào. Những khu phố có nhiều cửa hàng cơm Việt, cà phê Việt, nhà hàng, khách sạn Việt… đã trở nên nổi tiếng ở một số địa phương. Trong lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu, nhiều doanh nghiệp kiều bào đã trở thành những đơn vị kinh tế chủ lực của một số tỉnh, thành phố và có nhiều hoạt động xã hội giúp đỡ địa phương.
- Hiện nay ở mỗi tỉnh, thành phố trên đất nước Lào đều có Hội người Việt Nam?
- Riêng ở Thủ đô Viêng Chăn, Hội người Việt được chia ra làm 10 Chi hội, phân theo địa bàn dân cư có nhiều người Việt sinh sống. Trên toàn đất nước Lào hiện có 9 Hội người Việt ở 9 tỉnh, thành hoạt động khá mạnh tại từng địa phương. 2 năm một lần, từng tỉnh Hội có sự luân phiên tổ chức Đại hội Hội người Việt ở Lào. Nhiều Hội đã tổ chức tốt việc dạy và học tiếng Việt cho con em, các hoạt động văn hóa - nghệ thuật hướng về đất nước luôn được quan tâm, duy trì thường xuyên. Giữa các Hội thường xuyên có các hoạt động giao lưu văn nghệ, thể thao… để gắn kết, tương hỗ lẫn nhau trên nhiều mặt của cuộc sống.
- Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về đời sống tinh thần của bà con Việt kiều tại đây?
- Bà con Việt kiều ở Thủ đô Viêng Chăn nói chung và ở các tỉnh có đông đảo bà con Việt kiều sinh sống như Parkse, Luông Pha Băng… sống rất hòa thuận với bà con dân tộc Lào và các bộ tộc khác. Trong cộng đồng nhỏ của chúng ta, bà con rất đoàn kết, luôn hướng về quê hương, đất nước. Đơn cử như các ngày kỷ niệm lớn của dân tộc, bà con thường tụ họp nhau lại, tổ chức các hoạt động nhằm giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống Việt Nam lẫn quảng bá phong tục tập quán của dân tộc đến với các bạn Lào.
Khi đồng bào trong nước gặp khó khăn, thiên tai, bão lụt, bà con Việt kiều thường xuyên quyên góp ủng hộ với tinh thần tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách. Ở Thủ đô Viêng Chăn có Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật Việt Nam của Bộ Thông tin - Truyền thông Việt Nam dành cho cộng đồng người Việt ở Lào. Tại đây thường xuyên diễn ra các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, triển lãm… của bà con kiều bào và các đoàn nghệ thuật từ Việt Nam sang biểu diễn, cũng như các buổi giao lưu văn hóa giữa hai nước Việt - Lào.
- Cộng đồng người Việt ở Lào gìn giữ tiếng Việt ra sao, thưa ông?
- Mỗi tỉnh, thành phố trên đất nước Lào đều có trường học của người Việt dành cho con em, nhưng đó chỉ là những ngôi trường tiểu học. Lên cấp II tất cả các em buộc phải chuyển sang trường của Lào học. Chính vì vậy việc học tiếng Việt của các em bị hạn chế rất nhiều. Ở Thủ đô Viêng Chăn, trường Tiểu học Nguyễn Du đã được nâng cấp lên thành trường trung học khang trang, sạch đẹp, hiện đại vào bậc nhất của Thủ đô Viêng Chăn. Kinh phí xây dựng trường được sự hỗ trợ của Nhà nước Việt Nam thông qua Quỹ Hỗ trợ cộng đồng và sự quyên góp của Thành đoàn TP Hồ Chí Minh, kiều bào Viêng Chăn và kiều bào trên khắp thế giới. Bắt đầu từ niên khóa 2008-2009, các cháu nhỏ ở đây đã có cơ hội học tập tốt hơn, có điều kiện bảo tồn và phát huy tiếng nói, chữ viết người Việt Nam.
- Trân trọng cảm ơn ông!
Đoan Trang
