Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Gia Khiêm cùng
các đại biểu khác chụp ảnh tại lễ khai mạc Hội nghị
Tại Hội nghị AMM 44, các bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã tập trung thảo luận các nội dung ưu tiên quan trọng của ASEAN và khu vực; nêu bật vai trò quan trọng của việc thực thi hiệu quả Kế hoạch tổng thể Kết nối ASEAN trong quá trình xây dựng Cộng đồng và tạo cơ sở mở rộng kết nối ở Đông Á.
Nhằm nâng cao nhận thức về ASEAN và tiến trình xây dựng Cộng đồng để từ đó tạo dựng ý thức Cộng đồng, các bộ trưởng nhất trí là các nước ASEAN sẽ cùng treo cờ ASEAN bên cạnh quốc kỳ tại tất cả các cơ quan đại diện ngoại giao của mình bắt đầu từ “Ngày ASEAN” 8-8-2011.
Về vấn đề Biển Đông, các bộ trưởng Ngoại giao ASEAN bày tỏ quan ngại về những vụ việc phức tạp gần đây trên Biển Đông; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải; giải quyết tranh chấp giữa các bên liên quan bằng biện pháp hòa bình; tôn trọng các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Luật Biển năm 1982 của Liên hợp quốc (UNCLOS) và tinh thần Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC); khẳng định tầm quan trọng của việc thúc đẩy một môi trường hòa bình, thân thiện và hài hòa trên Biển Đông giữa ASEAN và Trung Quốc nhằm đảm bảo hòa bình, ổn định, tăng trưởng kinh tế và thịnh vượng trong khu vực; nhấn mạnh DOC là cam kết tập thể quan trọng giữa các nước thành viên ASEAN và Trung Quốc để đảm bảo giải quyết hòa bình các tranh chấp trong khu vực, phù hợp với UNCLOS; kêu gọi tất cả các bên tôn trọng tự do hàng hải và hàng không trên Biển Đông theo quy định của các nguyên tắc được luật pháp quốc tế thừa nhận.
Các bộ trưởng đã thảo luận về việc hoàn thiện các hướng dẫn thực thi DOC để hai bên có thể bước sang giai đoạn mới, đó là xác định các nội dung cơ bản của Bộ quy tắc về ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC).
Các bộ trưởng hy vọng ASEAN-Trung Quốc có thể đạt được thỏa thuận và hoàn tất Quy tắc này nhân dịp họp các quan chức cấp cao hai bên vào 20-7-2011; mong muốn hoàn thiện nội dung COC trước khi diễn ra Hội nghị cấp cao ASEAN 19 và các hội nghị cấp cao liên quan dựa trên động lực kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ đối thoại ASEAN-Trung Quốc trong năm nay. Các bộ trưởng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực thi cơ chế theo dõi thứ hai về những gì đang diễn ra ở Biển Đông, chẳng hạn như hội thảo thường xuyên về quản lý xung đột tiềm năng tại Biển Đông do Indonesia tổ chức, có thể khuyến khích hợp tác, củng cố lòng tin và hiểu biết lẫn nhau giữa các bên liên quan.
