Áp lực và mặt trái của sự nổi tiếng trên mạng xã hội

Etika - người bình luận trên mạng nổi tiếng thế giới    

Làm các video khiến những cậu bé mới lớn phải bật cười

Giữa đêm 20-6-2019, một đoạn video mới được đăng tải trên kênh YouTube của “streamer” (người bình luận trên mạng) nổi tiếng Etika. Trong đoạn video đó, người vô cùng nổi tiếng trên YouTube - Etika (29 tuổi), tự quay cảnh mình đi xuống khu Manhattan ở New York (Mỹ), nói chuyện với máy quay với một giọng điệu rõ ràng, bình thản và dường như khá lạ với cách cư xử trên mạng của Etika trước đó. “Tôi xin lỗi vì đã phản bội lòng tin của các bạn” - Etika nói. Khung nền đằng sau là cảnh thành phố như thường lệ, còi báo động, chim chóc và xe cộ đi lại. 

Etika tiếp tục xin lỗi người hâm mộ vì đã từ chối tìm kiếm sự giúp đỡ. Etika đi tiếp tới khu vực sông Đông. Vài giờ sau, Sở Cảnh sát thành phố New York đăng trên Twitter để tìm kiếm thông tin về Etika, nhưng người hâm mộ Etika vẫn chưa hình dung ra toàn bộ sự việc. Họ nghĩ đó chỉ là một chiêu trò thu hút sự chú ý của Etika mà thôi.

Etika, tên thật là Desmond Daniel Amofah, sinh ra trong giai đoạn “mềm mại” nhất của thời đại game thủ trực tuyến, khi mà các game Nintendo đang thịnh hành. Năm 2012, Etika bắt đầu kênh YouTube đầu tiên, tự đặt cho mình một biệt danh dựa theo “mã ăn gian” (cheat code) của một trò chơi cũ tên là Sonie the Hedgehog. Khi đó, YouTube mới chỉ là một website, chưa phải cộng đồng như bây giờ. Nhưng Etika đã vô cùng thích hợp với thế giới trực tuyến mang tính ảnh hưởng đầy mạnh mẽ sắp diễn ra. Trên màn hình, Etika toát ra một sự tự tin đáng kinh ngạc khiến bản tin của anh ta đầy sức mê hoặc. Trong bức hình thu nhỏ video trên YouTube (Thumbnail), mái tóc bàn chông chổng ngược của Etika rất nổi bật. 

Etika làm các đoạn video phản ứng với mọi thứ, từ nội dung do người hâm mộ gửi đến, phim truyền hình YouTube, tin tức game mới. Etika chuyển đổi một cách linh hoạt, dễ dàng từ sự căng thẳng tột độ sang kiểu “nổ tung chiếc ghế của bạn” khiến những cậu bé mới lớn phải bật cười và những người lớn trưởng thành thì vặn nhỏ volume xuống. Sự nổi tiếng của Etika được tích lũy dần theo thời gian, phát triển nhờ những bước nhảy vọt sau sự thích thú lan truyền của cộng đồng mạng qua các đoạn video.

Đoạn video nổi tiếng nhất của Etika là “livestream” nói về máy chơi game mới Nintendo Switch vào tháng 11-2016, 4 tháng trước khi máy chơi game này được bán ra. Khi đó, người hâm mộ mắt tròn mặt dẹt khi nhìn thấy anh ta ve vẩy thiết bị chơi game mới. “Anh ta lấy cái đó từ đâu ra?” - một người hâm mộ hoài nghi đặt câu hỏi. Hóa ra, đó là phiên bản game giả. Một số người tỏ ra tức giận vì bị lừa trắng trợn. Một số khác lại trở thành người hâm mộ cho những trò đùa của Etika. 

Hy vọng YouTube thành một nơi nào đó tốt hơn trong tương lai

Khi đó, Etika 26 tuổi. Nhóm người hâm mộ của anh ta chủ yếu là thanh thiếu niên mới lớn, trong đó chủ yếu là nam - những người xem các đoạn video của Etika một cách lén lút ở trong lớp học và tìm cách được thức khuya để xem các buổi “livestream” của anh ta. Khi YouTube được chuyên nghiệp hóa và các ngôi sao YouTube bắt đầu tạo ra khoảng cách giữa họ và người hâm mộ, Etika lại phát triển theo hướng khác. Anh ta xây dựng hình tượng nổi tiếng ít được tôn thờ nhưng giúp người hâm mộ có thể nhìn thế giới một cách “đời” nhất.

Anh ta có thể livestream các trò chơi video, phơi bày cuộc sống cá nhân hay lắng nghe người hâm mộ nói về họ. Sự quan tâm ngày càng tăng của người hâm mộ khiến Etika kiếm được rất nhiều tiền. Đã có những lúc, Etika tuyên bố kiếm được hơn 300.000 USD/năm. Sau đó, Etika không chỉ là một người giải trí trên mạng mà còn là quản lý của một cộng đồng mạng ảo. Có thời điểm, kênh YouTube của Etika đạt mức gần 1 triệu người theo dõi.  

Ngày 23-10-2018, Etika bị tạm thời đình chỉ tại Twitter vì sử dựng từ ngữ kỳ thị chủng tộc. Sau đó, Etika lại khỏa thân trên kênh YouTube của mình cố tình vi phạm các điều khoản quy định của cộng đồng này. Những người hâm mộ bắt đầu đồn đoán về trạng thái tinh thần của Etika, xong một số khác lại tỏ ra khoái chí vì nghĩ rằng đó có thể là trò mới của Etika.

Những tháng sau đó, Etika liên tục quấy đảo các phương tiện truyền thông bằng những nội dung giật gân, những lời tuyên bố hoành tráng và có cả đoạn “livetream” gây gổ. Tháng 10-2018, Etika tuyên bố phải trải qua nhiều đợt điều trị tâm thần. Trên Twitter, bạn gái cũ của anh ta gửi thông tin cập nhật định kỳ, hy vọng rằng Etika sẽ nhận được sự giúp đỡ cần thiết. Mọi thông tin công khai khiến nhiều người nghi ngờ đây chỉ là chiêu trò của Etika, trong đó có cả những người hâm mộ anh này, với sự háo hức không thể cưỡng lại được để xem chuyện gì xảy ra kế tiếp.

Chỉ biết, trong đoạn băng video cuối cùng của mình, Etika nói: “Tôi hy vọng câu chuyện của tôi có thể giúp biến YouTube thành một nơi nào đó tốt hơn trong tương lai”.

Cách thức cơ bản để nổi tiếng trên YouTube

Khi bạn muốn có được sự nổi tiếng từ chính bạn, bạn phải quảng bá bản thân bạn. Hầu hết các kênh YouTube đều bắt đầu bằng cách tương tự, khi mọi người tự quay phim bản thân và đăng tải lên kênh này. Kênh YouTube tồn tại được sẽ theo một quy luật chung là được lan truyền mạnh mẽ và có một lượng người hâm mộ. Bạn tải lên một nội dung mới, AdWords trả tiền. Giờ đây, bạn là YouTuber làm YouTube và lúc này, “con rắn bắt đầu ăn đuôi của nó”. Cuộc đời là thật đối với bạn, nhưng dường như không thật đối với người hâm mộ, vì vậy bạn phải đối mặt với 2 lựa chọn - một là hãy luôn là chính mình hoặc giả sống một cuộc đời như thật. Hầu hết các ngôi sao YouTube, họ thường chọn cách 2.