4 bức tranh cổ và 17 năm lưu lạc
(ANTĐ) - Với tôi, có một ấn tượng, một sự cảm phục hơn cả là chuyên án trinh sát kéo dài suốt 9 tháng trời mà Cảnh sát hình sự Hà Nội vừa thực hiện thành công trong năm 2009. Chuyên án giải cứu 4 bức tranh cổ của chùa Trăm Gian bị thất lạc đã 17 năm trời...
Đại tá Nguyễn Đức Chung- Trưởng phòng CSĐT tội phạm về TTXH bàn giao tranh cổ cho sự trụ trì chùa Trăm Gian |
Cuộc “đi săn” dưới ánh nắng bỏng rát
Hôm ấy là một ngày cuối tháng 5-2009. Chính giữa trưa, nắng, nóng oi nồng cuộn lại, phả hầm hập vào những người trót phải ra đường thời điểm ấy. Vậy mà một tổ công tác của Đội Cảnh sát Đặc nhiệm - Phòng CSĐT tội phạm về TTXH, CATP Hà Nội vẫn nhẫn nại mật phục trên tuyến đường Bắc Thăng Long - Nội Bài. Cả tổ trinh sát tản mát trên con đường nhựa nóng ran, người đầm đìa mồ hôi, bỏng rát mà tầm mắt vẫn không rời hướng phương tiện giao thông từ Hà Nội lên sân bay quốc tế Nội Bài. “Các đồng chí phải quan sát thật kỹ để phát hiện chiếc xe ôtô nghi vấn. Cơ sở thông tin rồi, “hàng” sẽ ra sân bay trưa nay và sẽ được chuyển sang Thái Lan”, lời dặn dò của người đứng đầu lực lượng CSHS CATP khiến tổ trinh sát không thể lơ là, cho dù cái nắng, cái nóng mỗi lúc thêm “tra tấn” các anh. 12h50 phút!
Nó kia rồi! Tiếng một thành viên trong tổ mật phục reo lên khe khẽ. Mặt đường loang loáng nắng nhưng vẫn có thể trông thấy rất rõ 1 chiếc xe ôtô nhãn hiệu Ford, màu nhũ, loại 7 chỗ ngồi, BKS: 30F…, đang phóng như bay. 2 cán bộ của Đội CSGT CAH Sóc Sơn được tăng cường lập tức tiến ra đường, giơ hiệu lệnh yêu cầu chiếc xe dừng lại. Một cuộc kiểm tra phương tiện hết sức bình thường, nhưng đã khiến Nguyễn Hoàng, 26 tuổi, nhà ở quận Ba Đình, người đang điều khiển chiếc Ford 7 chỗ luống cuống. Giấy tờ xe hợp lệ. Giấy tờ tùy thân đủ. Nhưng mấy chiếc thùng xốp và hộp carton để ở ghế sau xe ôtô lộ dấu hiệu bất thường. Tất cả được quấn kín bên ngoài bằng băng dính to bản.
Yêu cầu mở hàng để kiểm tra được lực lượng công an đưa ra. Bên trong những thùng, hộp gói ghém kỹ lưỡng ấy có 3 chiếc bát hương bằng sành, vẽ hình rồng cuốn mây màu xanh trên nền trắng. Các bát hương có kích thước khác nhau. Chiếc thứ nhất cao 40cm, rộng 40cm; chiếc thứ hai cao 40cm và rộng 35cm; chiếc còn lại rộng 30cm, cao 37cm.
Ngoài ra còn có 4 bức tranh gỗ được khắc nổi hình người và cảnh vật, kích thước các bức tương tự nhau, dài khoảng 1,3m, rộng 60cm và dày 10cm. Tại thời điểm kiểm tra, lái xe Nguyễn Hoàng không xuất trình được giấy tờ chứng minh nguồn gốc số hàng hóa trên xe, đã phải theo các chiến sỹ công an về số 7 Thiền Quang làm việc. Tại cơ quan công an, Hoàng khai chở thuê số hàng trên cho một người... không quen biết theo hợp đồng từ nội thành ra sân bay quốc tế Nội Bài.
“Nẫng” báu vật trong chùa
Ở nước ta có khá nhiều ngôi chùa cổ, quy mô lớn được gọi là chùa trăm gian nhưng nổi tiếng đến mức trở thành tên thông dụng-chùa Trăm Gian thì chỉ có “Quảng Nghiêm Tự” ở xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ, Hà Nội. Ngôi chùa này nằm trên một ngọn đồi, gồm 10 dãy nhà được thiết kế theo kiến trúc “nội công ngoại quốc”. Một trong những bảo vật ghi nhận giá trị lịch sử lâu đời của chùa Trăm Gian chính là bộ tranh có tên “Thập điện Diêm Vương”. Những bức tranh cổ này được tạc bằng gỗ mít, nặng mấy chục kilôgam, trải qua thời gian hàng trăm năm đã lên màu đen bóng.
Nội dung trên mỗi bức tranh thường là phần trên Phán quan ngồi giữa hai bên có người hoặc quỷ sứ đứng hầu để xét hỏi tội, phần dưới là các tầng địa ngục mà tội nhân phải nhận các án trừng phạt như đeo gông, trói, chặt đầu, bỏ vào vạc dầu... 10 vị Diêm Vương được khắc họa trong bộ tranh là Tần Quảng Vương, Sở Giang Vương, Tống Đế Vương, Ngũ Quang Vương, Diêm La Thiên Tử, Biện Thanh Vương, Thái Sơn Vương, Đô Thị Vương, Bình Đẳng Vương, Chuyển Luân Vương. Màu sắc trên tranh là màu nguyên, màu chủ đạo là đen, trắng, đỏ vàng với nét vẽ gọn, rõ ràng, gây ấn tượng rất mạnh.
Cho đến một đêm cách đây 17 năm, sự biến đã xảy ra với bộ tranh quý của chùa Trăm Gian. Hôm ấy, phần lớn các nhà sư trong chùa đều đi vắng. Ở chùa chỉ còn có mấy bà vãi trông nom. Chỉ trong một đêm, kẻ gian đã vào chùa, khuân đi 4 bức trong bộ tranh quý “Thập điện Diêm Vương”. Ngay lập tức, nhà chùa báo Công an xã và Công an huyện, nhưng tung tích 4 bức tranh và những kẻ trộm tranh không được tìm ra. Hơn một năm sau đó, nhà chùa lại thêm một phen chấn động khi thêm 4 bức nữa trong bộ tranh quý bị kẻ trộm lấy mất. Bộ tranh Thập điện Diêm Vương chỉ còn lại 2 bức. Ngoài cơ quan công an, nhà chùa không ngừng nhờ các đạo hữu, phật tử và du khách khắp nơi dò hỏi về tin tức của 8 bức tranh cổ. Thông tin phản hồi về nhiều, nhưng tranh thì vẫn chẳng thấy đâu.
Xứng danh “Công an Hà Nội”
Trở lại với vụ vận chuyển hàng hóa không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ của lái xe Nguyễn Hoàng. Qua xác minh ban đầu của cơ quan chức năng, 3 chiếc bát hương là những món đồ cổ, được sản xuất từ đời nhà Thanh. Đây là những đồ thờ cúng từng được đặt tại chùa Phổ Minh, tỉnh Nam Định, nhưng đã bị kẻ gian đánh cắp. 4 bức tranh gỗ được xác định có từ ít nhất thế kỷ 15. Đối chiếu hình vẽ và những thông tin thu thập được, Phòng CSĐT tội phạm về TTXH - CATP có cơ sở nhận định, đây chính là 4 bức tranh trong bộ “Thập điện Diêm Vương” ở chùa Trăm Gian bị mất trộm năm nào.
Để có được sự “trở về” của 4 bức tranh quý, lực lượng trinh sát hình sự CATP Hà Nội đã phải mất ròng rã gần 9 tháng trời. Nó bắt đầu từ nguồn tin tưởng như hết sức “vu vơ”, rằng có một đường dây chuyên thu gom, vận chuyển những món đồ cổ do bọn tội phạm trộm cắp tại các chùa, đình ở Việt Nam đưa ra nước ngoài. Đây là thời điểm Hà Nội mới mở rộng địa giới hành chính, và trong ngồn ngộn công việc cho sự sáp nhập, chỉ huy Phòng CSĐT tội phạm về TTXH nắm được hiện tượng mất trộm nhiều cổ vật ở các chùa, đình trên địa bàn tỉnh Hà Tây (cũ).
Hồ sơ của những vụ trộm này không nhiều, chủ yếu là đơn trình báo của nhà chùa ở công an các xã, do lực lượng chức năng không thu thập được nhiều thông tin về bọn trộm. Từ lá đơn trình báo Công an xã Tiên Phương đã úa màu thời gian của sư cụ trụ trì chùa Trăm Gian, Cảnh sát hình sự Hà Nội quyết định vào cuộc. Tung tích 4 bức tranh cổ được xác định đang ở bên đất Trung Quốc và sẽ được vận chuyển bí mật qua Việt Nam để sang Thái Lan, theo đơn đặt hàng của một tay trùm đồ cổ. Và mẻ lưới đã được cất trước khi chuyến bay sang Thái Lan khởi hành, kết thúc giai đoạn một của chuyên án trinh sát kỷ lục về thời gian. Nhưng điều lớn hơn cả, là bảo vật mang ý nghĩa tâm linh hết sức quý giá đã “hoàn cố chủ”.
Hoàng Quân