Động thái này đã làm Trung Quốc tức giận, ngay sau lễ động thổ của người Nhật, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh đã lên tiếng phản đối động thái này của phía Nhật Bản.
“Do những lý do lịch sử, bất kỳ động thái quân sự nào của Nhật cũng sẽ gây quan ngại trong các nước châu Á. Nhật cần giải thích rõ ràng về ý định thật sự của việc xây dựng khả năng quân sự ở khu vực liên quan”, bà cho biết trong một cuộc họp báo.
Trong bài phát biểu tại lễ động thổ xây dựng trạm radar này, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Itsunori Onodera cho rằng, sự hiện diện quân sự cần phải được mở rộng ra các hòn đảo khác trên vùng biển phía tây nam Nhật Bản.
Theo ông Onodera, đây là đợt mở rộng quân sự đầu tiên của Nhật kể từ khi Mỹ trả lại đảo Okinawa năm 1972 do yêu cầu bảo vệ khu vực này ngày càng lớn. “Tôi muốn phát động một chiến dịch có thể bảo vệ một cách tốt nhất các đảo thuộc lãnh thổ của Nhật Bản”.
Trong vòng 2 năm tới, Nhật Bản cũng sẽ triển khai khoảng gần 150 binh lính tới để vận hành trạm radar giám sát trên đảo Yonaguni, một hòn đảo rộng 30km vuông, là nơi sinh sống của khoảng 1.500 người và nổi tiếng với rượu gạo, gia súc và mía đường.
“Chúng tôi quyết định triển khai một đơn vị của Lực lượng phòng vệ mặt đất tới đảo Yonaguni như một phần của các nỗ lực nhằm đẩy mạnh giám sát khu vực tây nam. Chúng tôi quyết tâm bảo vệ đảo Yonaguni, một phần lãnh thổ quý giá của Nhật Bản”, Bộ trưởng Onodera nói.
Việc mở rộng sự hiện diện quân sự tại Yonaguni phản ánh các mối quan ngại của Nhật Bản về những mối nguy hiểm đối với hàng nghìn hòn đảo của nước này và mối đe dọa hiện hữu từ Trung Quốc, trong bối cảnh tranh chấp lãnh thổ tại khu vực này đã nóng lên theo từng năm.
Việc xây dựng căn cứ radar giám sát này có thể sẽ tăng cường khả năng giám sát của Nhật Bản đối với Trung Quốc đại lục và theo dõi các tàu và máy bay chiến đấu của Trung Quốc hoạt động quanh quần đảo tranh chấp mà Tokyo gọi là Senkaku và Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư.
Ông Hegio Sato, giáo sư tại Đại học Takushoku và cựu chuyên gia nghiên cứu tại Viện nghiên cứu quốc phòng Nhật Bản cho rằng: “Căn cứ mới này cho phép Nhật có khả năng mở rộng sự giám sát tới gần đất liền Trung Quốc. Nó sẽ cho phép cảnh báo sớm về các tên lửa và tăng cường giám sát các động thái quân sự của họ tại khu vực".
Ngoài căn cứ quân sự tại Yonaguni, Bộ Quốc phòng Nhật Bản vừa bắt đầu thương lượng với chính quyền thành phố Sasebo thuộc tỉnh Nagasaki ở phía tây nam, về việc cho phép lực lượng đổ bộ sắp được thành lập đồn trú tại đây, nhằm nâng cao khả năng bảo vệ chuỗi đảo hẻo lánh Nansei, bao gồm cả Okinawa và Senkaku/Điếu Ngư.
Trong bối cảnh khu vực nóng lên vì tranh chấp chủ quyền, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Susan Rice, vừa thông báo vấn đề này sẽ là một trong những chủ đề chính mà Tổng thống Barack Obama dự kiến bàn luận với Thủ tướng Shinzo Abe, trong cuộc gặp thượng đỉnh tại Tokyo vào ngày 24-4.
