- Lãnh đạo ngân hàng nói gì về tín dụng bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp?
- Bộ Tài chính yêu cầu doanh nghiệp bố trí nguồn lực để thanh toán gốc, lãi trái phiếu đến hạn
- Vận hành sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ vào giữa tháng 6/2023
Hoạt động phát hành bước đầu sôi động trở lại
Tình hình phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đã cải thiện trở lại, nhưng vẫn còn nhiều thách thức – theo báo cáo về thị trường trái phiếu mới nhất của FiinRatings.
Báo cáo cho biết, thị trường TPDN tháng 3 ghi nhận sự đảo chiều trong hoạt động phát hành với tổng cộng 13 lô trái phiếu, tổng trị giá đạt gần 18 nghìn tỷ VNĐ. Trong đó đáng chú ý là sự trở lại của các nhà phát hành bất động sản khi có tới 6 lô phát hành từ 5 nhà phát triển bất động sản, giá trị đạt 23,7 nghìn tỷ đồng.
Bên cạnh 12 lô TPDN riêng lẻ, có 1 lô trái phiếu phát hành ra công chúng từ Công ty Cổ phần Tập đoàn Masan với giá trị 2 nghìn tỷ đồng. Tính từ đầu năm, doanh nghiệp này đã phát hành tổng cộng 3 lô trái phiếu ra công chúng với tổng trị giá 3,5 nghìn tỷ đồng.
Như vậy, giá trị phát hành riêng lẻ trong tháng 3 đã tăng gấp 3 lần so với tháng trước và tăng 2,08 lần so với cùng kỳ năm ngoái.
“Mặc dù mức tăng theo tháng phản ánh hiệu ứng nền thấp, tốc độ tăng cùng kỳ cho thấy tín hiệu đảo chiều và gia tăng trở lại trong hoạt động phát hành. Tuy nhiên chúng tôi cho rằng chưa thể khẳng định thị trường sẽ sôi động trở lại ngay từ quý II mà sẽ cần phải theo dõi một số động thái từ phía nhà quản lý nhằm gỡ khó cho thị trường, đồng thời phục hồi niềm tin của nhà đầu tư cá nhân” – các chuyên gia FiinRatings nhận định.
Quy mô trái phiếu mua lại trước đáo hạn trong tháng 3 đạt gần 18 nghìn tỷ VNĐ, tăng 3 lần so với tháng trước và tăng gần 2,08 lần so với cùng kỳ năm 2022.
 |
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn còn nhiều khó khăn |
Mặc dù vậy, đây vẫn là tháng đầu tiên kể từ tháng 10/2022 quy mô mua lại thấp hơn quy mô phát hành, đánh dấu lần đầu tiên sau 5 tháng giá trị thị trường TPDN Việt Nam gia tăng kể từ thời điểm sau khi Nghị định 65 được ban hành. Đây được cho là tín hiệu tốt bước đầu cho vấn đề thanh khoản của các doanh nghiệp phát hành.
Áp lực đáo hạn vẫn lớn, tỷ lệ chậm trả tăng
Tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn 9 tháng còn lại của năm 2023 được ước tính ở mức 220,77 nghìn tỷ VNĐ, trong đó các doanh nghiệp bất động sản có số dư trái phiếu sẽ đến hạn ở mức 93,2 nghìn tỷ VNĐ.
Tổng dư nợ trái phiếu riêng lẻ đáo hạn trong hai quý sắp tới lần lượt ở mức 36,2 nghìn tỷ vào quý 2 và 35,4 nghìn tỷ vào quý 3. Đây là các con số lớn đáng kể so với tổng quy mô tín dụng phục vụ kinh doanh bất động sản cũng như năng lực tín dụng của doanh nghiệp bất động sản hiện nay.
Trong khi đó, sức khỏe tín dụng suy giảm của các tổ chức phát hành suy giảm. Doanh thu và lợi nhuận của các nhà phát triển bất động sản đã chậm lại từ quý 1/2022. Trong quý gần nhất, doanh thu giảm 6,46% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế giảm 38,6% so với cùng kỳ.
Môi trường kinh doanh bất lợi khiến cho tốc độ bán hàng các dự án bị chậm lại. Nhiều doanh nghiệp ghi nhận lượng hàng tồn kho lớn đến từ các dự án đang xây dựng dở dang, số ngày tồn kho tăng gấp đôi từ khoảng 1.000-1.200 ngày (khoảng 3 năm) trước năm 2020 lên 2.484 ngày (gần 6 năm) vào cuối năm 2022.
Ngoài ra, chi phí tài chính tăng gấp nhiều lần trong năm qua cũng khiến lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp chỉ bằng 64,91% năm ngoái.
“Chúng tôi cho rằng thị trường bất động sản nhà ở tiếp tục trầm lắng trong nửa đầu năm 2023 làm kéo dài giai đoạn kinh doanh khó khăn cho nhiều doanh nghiệp, cũng như làm suy giảm khả năng thực hiện nghĩa vụ nợ định kỳ sắp tới” – chuyên gia FiinRatings nhận định.
Số liệu của 50 doanh nghiệp bất động sản niêm yết cũng cho thấy tình hình tài chính chung có dấu hiệu giảm sút. Chỉ số Nợ vay/EBITDA đã tăng 1,53 lần, trong khi khả năng chi trả lãi vay cho thấy sự tương quan nghịch và giảm 1,78 lần so với năm 2021.
Tỷ lệ chậm trả trái phiếu tiếp tục tăng, tính đến ngày 17/4, thị trường đã ghi nhận 89 tổ chức phát hành chậm thực hiện nghĩa vụ nợ TPDN với tổng giá trị là 113,14 nghìn tỷ VND, tăng 19,8% so với lần cập nhật gần nhất trước đây 1 tháng.
Giá trị trái phiếu chậm trả chủ yếu đến từ các lô TPDN được tái cơ cấu kỳ hạn, tăng 2,12 lần sau 1 tháng và đạt 11,45 nghìn tỷ VND.
Doanh nghiệp phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm với nhà đầu tư
Trong bối cảnh thị trường trái phiếu chưa hết khó khăn, nhiều doanh nghiệp chậm thanh toán, Bộ Tài chính đã liên tục có các yêu cầu đối với doanh nghiệp trong việc thực hiện nghĩa vụ cam kết với nhà đầu tư.
Trong thông tin mới nhất phát đi ngày 19/8, Bộ Tài chính yêu cầu các doanh nghiệp cần: Nâng cao năng lực tài chính, cơ cấu lại nguồn vốn phù hợp với hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp; đảm bảo có đủ nguồn lực để duy trì ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh, qua đó đảm bảo nguồn trả nợ gốc, lãi trái phiếu;
Đồng thời, thực hiện đầy đủ quy định về công bố, công khai thông tin.
Bộ Tài chính cũng yêu cầu doanh nghiệp phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm với nhà đầu tư theo phương án phát hành đã được công bố, củng cố niềm tin của nhà đầu tư với doanh nghiệp;
Chủ động sử dụng dịch vụ xếp hạng tín nhiệm và các hoạt động kiểm toán để tăng cường tính công khai, minh bạch giúp nhà đầu tư nhận thức rõ hơn về năng lực tài chính, khả năng thanh toán nợ của doanh nghiệp, cũng như các rủi ro liên quan để quyết định việc đầu tư trái phiếu.
