Mức tăng trưởng tín dụng năm 2012 được đề xuất ở mức 15-17%
Chưa thể giảm ngay lãi suất
Trả lời câu hỏi về những biện pháp và kế hoạch thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng đề nghị ngành ngân hàng tập trung giảm lãi suất cho vay và hoàn toàn có thể đưa lãi suất về mức hợp lý với lạm phát bằng cơ chế thị trường chứ không phải bằng mệnh lệnh hành chính, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cho biết: Nhu cầu giảm lãi suất trong hệ thống ngân hàng là nhu cầu thiết thực, chính đáng đối với người sản xuất. Nhưng có hạ được lãi suất hay không còn phụ thuộc rất nhiều điều kiện.
Thứ nhất, cả năm vừa qua, lạm phát vẫn ở mức 18,13% là mức quá cao so với các nước trong khu vực và trên thế giới cũng như so với thực tiễn điều hành kinh tế vĩ mô của nhiều nước. Với mức lạm phát như vậy giảm ngay mức lãi suất là chưa phù hợp. Tốc độ tăng lạm phát trong những tháng cuối năm giảm xuống cũng tạo ra kỳ vọng, tiền đề để hệ thống ngân hàng có thể giảm được lãi suất. Tuy nhiên đây mới là điều kiện cần, chưa phải điều kiện đủ để giảm lãi suất trong hệ thống ngân hàng. Trong khi đó, thanh khoản của hệ thống ngân hàng hiện nay đang là vấn đề hết sức quan trọng và nhức nhối. Lãnh đạo NHNN cùng hệ thống các ngân hàng thương mại đang tìm nhiều giải pháp để từng bước hạ lãi suất trong hệ thống ngân hàng ở mức độ hợp lý vừa để đáp ứng nhu cầu chính đáng của các doanh nghiệp, của nền kinh tế, nhưng vẫn đảm bảo mức thanh khoản và tính ổn định của hệ thống ngân hàng.
Một số ý kiến cho rằng, trong điều hành chính sách tiền tệ, mặc dù NHNN đã có nhiều động thái mạnh tay để chấn chỉnh những hành vi đua lãi suất, vi phạm các quy định về buôn bán ngoại tệ, vàng... nhưng trước đó hiện tượng này đã diễn ra trong thời gian dài. Vậy năm 2012, tình trạng này có được khắc phục? Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình thừa nhận các hành vi vi phạm trần lãi suất đã diễn ra hết sức phổ biến với sự yếu kém trong công tác thanh tra giám sát và xử lý của NHNN.
Tuy nhiên, sau ngày 7-9-2011, NHNN đã xử lý quyết liệt hơn với nhiều giải pháp khác nhau, cũng đã xử lý được một số trường hợp. Hiện NHNN đã nhận được nhiều thông tin phản ánh về việc tái vi phạm trần lãi suất. Do vậy, công tác thanh tra giám sát, xử lý của NHNN trong năm 2012 sẽ phải quyết liệt hơn. Ngoài việc đảm bảo an toàn hệ thống tổ chức tín dụng (TCTD) còn có nội dung rất quan trọng là chống cạnh tranh không lành mạnh trong hệ thống ngân hàng, đặc biệt là cạnh tranh bằng lãi suất. Nếu người dân có bằng chứng cụ thể về việc vi phạm, Thống đốc rất mong người dân gửi các bằng chứng này tới NHNN để xử lý nghiêm. Thống đốc cũng nói thêm, nếu TCTD vi phạm, người dân cũng tham gia, tức là tòng phạm, và theo pháp luật thì phải xử lý cả tòng phạm. Do đó, ông đề nghị người dân không tiếp tay với những vi phạm này.
Khó vay vốn chỉ là tin đồn
Trước câu hỏi về việc thị trường liên ngân hàng hiện gần như đóng băng, các ngân hàng không cách nào vay được 5 ngân hàng thương mại Nhà nước, nếu vay được cũng phải thế chấp, người đứng đầu NHNN khẳng định: Nói rằng khó vay vốn trên hệ thống liên ngân hàng là không chính xác, chỉ là tin đồn. Hiện, 90% hệ thống liên ngân hàng cho vay bình thường, chỉ khoảng 10% các TCTD khó khăn hoặc có hiện tượng hoạt động không lành mạnh thì khó vay. Ông ví von, nếu một người có khả năng tính toán, đạo đức tốt thì dễ dàng cho vay hơn với một người không thể trả nợ và vay chỉ để tiêu xài hoang phí. “Hiện có khoảng 10% các TCTD đang có những khó khăn về tình hình tài chính, khó vay trên thị trường liên ngân hàng. Do đó, khi cho vay các ngân hàng khác đòi hỏi phải có thế chấp. Tình hình này đòi hỏi NHNN phải xử lý các tổ chức không lành mạnh đó để trả lại sự lành mạnh cho thị trường” - Thống đốc ngân hàng khẳng định.
Liên quan đến việc tăng trưởng tín dụng trong năm 2012 được đề xuất là 15-17% và tiêu chí phân cấp ngân hàng, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cho hay, tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng trong năm 2012, theo tinh thần của Nghị quyết của Quốc hội cũng như Nghị quyết của Chính phủ, toàn hệ thống ngân hàng sẽ tăng trưởng tín dụng ở mức 15-17%. Thế nhưng năm nay NHNN không cào bằng tỷ lệ này cho tất cả các TCTD mà sẽ phân loại để trên cơ sở đó có quy định về tỷ lệ được tăng trưởng tín dụng. Để phân loại các TCTD bao gồm rất nhiều tiêu chí nhưng phần lớn là dựa vào mức độ lành mạnh trong hoạt động tài chính của tổ chức tín dụng.
Trước những băn khoăn của nhân dân về việc độc quyền của thương hiệu vàng miếng SJC sau khi có Nghị định quản lý thị trường vàng, Thống đốc khẳng định điểm khác trong quy định mới của Chính phủ là Nhà nước độc quyền về sản xuất vàng miếng. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là sáp nhập SJC vào NHNN như cách hiểu của một số người. Đây là chủ trương mới của Nhà nước, không có chuyện lợi ích độc quyền của SJC ảnh hưởng tới các nhãn vàng khác. Độc quyền mặt hàng vàng miếng cũng như tiền tệ, chỉ có đồng Việt Nam của Nhà nước và do NHNN phát hành. Đến thời điểm thích hợp, NHNN cũng có thể tiến tới đổi tên vàng miếng thành SBV nhưng sẽ rất tốn chi phí nên phải thực hiện từng bước để đảm bảo không gây xáo trộn quá lớn trong việc lưu chuyển vàng hiện có, đồng thời tiết giảm chi phí.
