- Ông Donald Trump không tham dự sự kiện thường niên của báo giới
- Tổng thống Duterte giả vờ đau bụng để tránh mặt ông Obama
- An ninh - ưu tiên hàng đầu trong lễ nhậm chức của Donald Trump
Tổng thống Donald Trump (trái) và Chủ tịch Tập Cận Bình
Chuyến thăm diễn ra tại khu nghỉ dưỡng xa hoa Mar-a-Lago của Tổng thống Donald Trump sau khi mối quan hệ Mỹ - Trung dưới thời tân Tổng thống Mỹ có một khởi đầu khá sóng gió. Nhà tỷ phú vừa trở thành chính trị gia này đã nhiều lần chỉ trích chính sách thương mại và sự chần chừ của Bắc Kinh trong việc gây áp lực cần thiết đối với Triều Tiên về chương trình hạt nhân và tên lửa.
Cuộc gặp dự kiến diễn ra vào ngày 6 và 7-4 đã được hai nước xác nhận vào ngày 30-3. Đây được cho là sự kiện định hình quan hệ của hai nước trong những năm tới. Trong tuyên bố xác nhận về cuộc gặp, Nhà Trắng cho biết hai nhà lãnh đạo sẽ “thảo luận về các vấn đề toàn cầu, khu vực và song phương mà cả hai cùng quan ngại”. Tổng thống Trump và Đệ nhất Phu nhân Mỹ Melania cũng sẽ có một buổi tiệc chiêu đãi với Chủ tịch Tập Cận Bình và Phu nhân Bành Lệ Viện.
Chỉ mới vài tuần trước, nhiều người thậm chí còn không kỳ vọng vào khả năng diễn ra một cuộc gặp thượng đỉnh như thế này, nhất là sau khi Tổng thống Trump khiến Bắc Kinh không khỏi tức giận với việc ngỏ ý sẽ không tiếp tục lập trường tôn trọng “Một Trung Quốc” - chính sách mà trên lý thuyết là khẳng định quyền kiểm soát của cường quốc này đối với hòn đảo tự trị Đài Loan. Tuy nhiên, trong một cuộc điện đàm mang tính hòa giải hồi giữa tháng 2, Tổng thống Mỹ đã rút lại những bình luận gây tranh cãi về vấn đề Đài Loan, để ngỏ khả năng hai nước tiến tới một cuộc gặp song phương.
Chi tiết về cuộc gặp thượng đỉnh được cho là đã dần hình thành trong các chuyến thăm Washington của nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc, Ủy viên Quốc vụ viện Dương Khiết Trì và chuyến công du Bắc Kinh của tân Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson. Như vậy, ông Tập Cận Bình là nhà lãnh đạo thế giới thứ hai được Tổng thống Donald Trump đón tiếp tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago sau Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe (tháng 2-2017).
“Trọng tâm chính của cuộc gặp và động lực thúc đẩy mối quan hệ Mỹ - Trung chính là giải quyết các vấn đề mà chính quyền Tổng thống Donald Trump rất quan tâm như thương mại, Triều Tiên, Biển Đông và chính sách Đài Loan”.
Ông Henry Levine, Cố vấn cấp cao Tập đoàn Albright Stonebridge
Các nguồn tin ngoại giao tại Bắc Kinh trao đổi với báo giới rằng cuộc gặp giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Trump sắp tới chủ yếu là cơ hội để hai nhà lãnh đạo hiểu thêm về nhau và những vấn đề “nóng” có thể sẽ được đề cập tới trong các cuộc gặp về sau, song có ý kiến cho rằng hai bên khó có thể tránh né những căng thẳng đang gây chia rẽ quan hệ hai nước.
Theo giới quan sát, cuộc gặp sắp tới giữa hai nhà lãnh đạo có thể sẽ diễn ra trong bầu không khí căng thẳng sau khi ông Trump cho rằng cuộc gặp được nhiều người kỳ vọng giữa lãnh đạo hai nền kinh tế hàng đầu thế giới, dự kiến sẽ bao gồm nhiều vấn đề mà hai nước bất đồng như Triều Tiên, hay các tham vọng của Trung Quốc ở Biển Đông.
Người đứng đầu Nhà Trắng viết trên trang Twitter cá nhân ngày 30-3: “Chúng ta không thể để thâm hụt thương mại và tình trạng mất việc làm lớn như vậy nữa. Các doanh nghiệp Mỹ cần tính đến chuyện tìm kiếm những lựa chọn khác” - đây được cho là bình luận ám chỉ tới các doanh nghiệp Mỹ đang có hoạt động sản xuất tại Trung Quốc. Tuy nhiên, các quan chức cho rằng ông Trump sẽ không tỏ ra quá gay gắt trong cuộc gặp sắp tới.
Người phát ngôn Nhà Trắng Sean Spicer phát biểu trong một cuộc họp báo rằng, đây là cơ hội để ông Donald Trump thúc đẩy một mối quan hệ cá nhân với Chủ tịch Tập Cận Bình. Trước câu hỏi rằng liệu chính quyền Mỹ có dự định gì liên quan tới chính sách Trung Quốc, tương tự chính sách “xoay trục” hay “tái cân bằng” tại châu Á của cựu Tổng thống Barack Obama hay không, ông Spicer cho biết: “Chúng tôi quan tâm tới tiến độ hơn là khẩu hiệu. Có nhiều vấn đề lớn cần thảo luận với Trung Quốc và tôi tin là chúng tôi sẽ cùng làm việc về những khúc mắc này”.
Về phía Trung Quốc, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao nước này Lục Khảng cũng không nói chi tiết chương trình nghị sự sắp tới, song khẳng định tầm quan trọng của mối quan hệ tổng thể và hai bên cần thúc đẩy lợi ích chung trong quan hệ thương mại.
