Nhật thực ngày 1-8: Các địa phương đều có cơ hội quan sát
(ANTĐ) - Nhật thực là hiện tượng thiên nhiên kỳ thú, thu hút sự tò mò của không ít người. Tuy nhiên, một số nơi, người dân còn hiểu chưa đầy đủ về nhật thực. Đợt nhật thực xảy ra vào ngày mai 1-8, có thể hầu hết các địa phương trên lãnh thổ Việt Nam được chiêm ngưỡng. Trao đổi với ANTĐ về sự kiện này, ông Nguyễn Đức Phường - Hội Thiên văn vũ trụ Việt Nam cho biết:
 |
| Nhật thực toàn phần diễn ra vào ngày 29-3-2006 |
Vùng nhật thực toàn phần chỉ quan sát thấy trong một dải hẹp có bề rộng là 236,9km, kéo dài nửa vòng Trái đất, bắt đầu từ Canada, dọc theo Bắc đảo Greenland, trung tâm nước Nga, Trung Quốc và Mông Cổ.
Vì nó là một dải hẹp nên chỉ những vùng nào nằm trong phạm vi quét qua của dải nhật thực toàn phần mới quan sát được toàn bộ đĩa Mặt trăng che lấp Mặt trời.
Nhật thực toàn phần bắt đầu xảy ra từ 16h11, kéo dài khoảng 3h, đến 18h21 thì kết thúc. Thời điểm đạt cực đại của nhật thực toàn phần sẽ kéo dài trong vòng 2 phút 27 giây vào lúc 17h21 (giờ Hà Nội) tại khu vực Bắc nước Nga. Và, duy nhất chỉ có vùng này mới quan sát được nhật thực toàn phần đạt cực đại.
- PV: Nghĩa là nhật thực diễn ra vào ngày 1-8 ở Việt Nam là nhật thực một phần?
|
- Ông Nguyễn Đức Phường: Đúng vậy, vì dải nhật thực toàn phần chỉ quan sát được trong một vùng rất hẹp. Do đó, ở Việt Nam không thể quan sát được nhật thực toàn phần, mà chỉ quan sát được nhật thực một phần.
Cao Bằng là địa điểm có thể quan sát được tỷ lệ Mặt trăng che khuất Mặt trời lớn nhất là 73,2%. Tại Hà Nội, quan sát được diện tích Mặt trời bị che khuất khoảng 67,3% vào lúc 18h35 (nhật thực đạt cực đại). Tuy nhiên, có thể bắt đầu quan sát được từ lúc 17h. Và, hầu hết các vùng trên lãnh thổ Việt Nam đều có cơ hội quan sát được nhật thực một phần trong ngày 1-8.
Song, do vệt nhật thực quét từ Bắc vào Nam nên các tỉnh càng gần cực Bắc của Việt Nam thì quan sát được càng rõ, còn các tỉnh phía Nam sẽ rất khó quan sát được. TP.HCM lúc đó Mặt trời đã rất gần đường chân trời nên khả năng quan sát được là rất ít.
- PV: Có ý kiến cho rằng ở Việt Nam không thể quan sát được nhật thực một phần vào dịp này, ông giải thích ra sao?
- Ông Nguyễn Đức Phường: Đó là thông tin từ một số nhà khoa học không chuyên sâu về lĩnh vực này, nên họ tính toán thời điểm nhật thực một phần xảy ra tại Việt Nam không chính xác.
Vào lúc 18h35 tại Hà Nội, nhật thực một phần sẽ đạt cực đại, vì bây giờ là mùa hè nên vào thời điểm này vẫn có thể quan sát được khá tốt. Tuy vậy, do thời điểm này Mặt trời đã khá gần đường chân trời nên phải đứng trên cao và nhìn về hướng tây.
Lần này, nhật thực xuất hiện vào tầm chiều tối nên Mặt trời đã đi qua một lớp khí quyển dày, lớp khí quyển sẽ hấp thu lượng ánh sáng Mặt trời nên ta hoàn toàn có thể quan sát bằng mắt thường mà không hề có hại.
- PV: Thưa ông, nhật thực có phải là một hiện tượng phổ biến?
- Ông Nguyễn Đức Phường: Nhật thực và nguyệt thực đều là những hiện tượng quy luật của tự nhiên, các nhà khoa học dựa vào sự chuyển động của Mặt trăng và Mặt trời nên có thể dự đoán được chính xác thời gian xảy ra, và kéo dài trong bao lâu.
Thường thì 1 năm xảy ra ít nhất 2 lần nhật thực, thậm chí có năm xảy ra 3-4 lần. Nguyệt thực thì chu kỳ xảy ra ít hơn. Có thể thấy, nhật thực xảy ra khá phổ biến, nhưng không ít người dân ở những vùng sâu, vùng xa lại cho rằng đó là hiện tượng bí ẩn thuộc về tâm linh.
Vào ngày 24-10-1995 nhật thực toàn phần đã xảy ra ở Phan Thiết. Đợt nhật thực toàn phần tới sẽ xảy ra vào ngày 22-7-2009. Trong lần nhật thực này, dải nhật thực toàn phần bắt đầu từ Ấn Độ, qua Nepal, Trung Quốc sau đó đi vào phía Nam của Thái Bình Dương. Còn dải nhật thực một phần sẽ được quan sát thấy ở hầu hết các quốc gia Đông Nam á, trong đó có Việt Nam.
- PV: Xin cảm ơn ông!
Ngân Tuyền (Thực hiện)
