Công nhân mỏ tại Italia biểu tình do tình trạng thất nghiệp cao
Trước đó, Italia đã khép lại năm 2013 với tỷ lệ thất nghiệp lên tới mức kỷ lục kể từ khi Cơ quan Thống kê nhà nước Italia (ISTAT) bắt đầu thực hiện việc thống kê tỷ lệ thất nghiệp theo quý từ năm 1997 và sau đó là theo tháng từ năm 2004. Số liệu của ISTAT cho thấy tỷ lệ thất nghiệp trong tháng cuối cùng của năm 2013 lên tới mức kỷ lục là 12,5% số người trong độ tuổi đi làm, tương đương với 3,2 triệu người.
Thất nghiệp tại Italia vì thế đã trở thành một vấn đề báo động tại Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) cũng như Liên minh châu Âu (EU). Ngoài tỷ lệ thất nghiệp cao kỷ lục, Italia cũng là nước có tỷ lệ thanh niên thất nghiệp thuộc hàng cao nhất châu Âu với 41,2% thanh niên trong độ tuổi lao động không có việc làm trong tháng 12-2013, tăng hơn so với tỷ lệ 40,5% của 1 tháng trước đó.
Nguyên nhân chính đẩy tỷ lệ thất nghiệp leo cao tại Italia là do kinh tế nước này lâm vào cuộc khủng hoảng trầm trọng nhất trong hơn 2 thập kỷ qua với thời gian dài tăng trưởng âm và tác động tiêu cực từ khủng hoảng nợ công. Do nợ công đã lên đến mức nguy hiểm, gần 140% GDP, Chính phủ Italia buộc phải thực hiện nhiều chính sách kinh tế khắc khổ thắt lưng buộc bụng, cắt giảm mạnh ngân sách dịch vụ công.
Kinh tế suy thoái và tỷ lệ thất nghiệp quá cao đã đẩy hàng triệu người dân Italia vào cảnh nghèo khổ. Báo cáo của ISTAT công bố trong ngày cuối cùng của năm 2013 cho thấy tỷ lệ người nghèo nước này đã lên tới gần 30%, cao gấp đôi so với cách đây 7 năm và là mức cao thứ hai ở châu Âu sau Hy Lạp.
Theo ISTAT, căn cứ vào mức chi tiêu hàng tháng của các hộ gia đình trong bối cảnh nền kinh tế hết sức khó khăn và tỷ lệ thất nghiệp tăng cao, hiện Italia đang có hơn 1,7 triệu hộ gia đình (khoảng 4,8 triệu người) sống trong tình trạng nghèo đói. Tỷ lệ các hộ gia đình có ba trẻ em, hoặc nhiều hơn, sống trong hoàn cảnh nghèo đói tăng từ 10,4% trong năm 2011 lên 16,2% trong năm 2012. Đó là chưa kể 12,7 % hộ gia đình và 15,8% cá nhân rơi vào tình trạng cận nghèo trong năm 2012, mức cao nhất kể từ năm 1997.
Nghèo đói và thất nghiệp là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới hàng loạt cuộc biểu tình, bạo loạn tại Italia thời gian qua. Các cuộc biểu tình đường phố đã diễn ra rầm rộ tại nhiều thành phố lớn trong cả nước như Milan, Turin, Genoa, Rome, Naples... với sự tham gia của sinh viên, công nhân, lái xe, người kinh doanh và cả các chính trị gia… để bày tỏ sự tức giận trước tình trạng thất nghiệp tăng cao tới mức kỷ lục, đẩy 106.000 người phải ra nước ngoài tìm việc.
Tổng thống Italia Giorgio Napolitano hồi trung tuần tháng 12-2013 đã nêu rõ, những người dân gặp khó khăn có thể sẽ tham gia các cuộc biểu tình phản đối chính phủ và thậm chí có thể diễn ra bạo lực, đồng thời cảnh báo đất nước có thể rơi vào bất ổn và bạo lực xã hội, trừ phi chính quyền nhanh chóng thực hiện các biện pháp cải cách để trợ giúp cho những người dân gặp khó khăn.
