Nga - Trung Quốc xây dựng hình mẫu “quan hệ quốc tế kiểu mới”

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang có chuyến công du cấp Nhà nước tới Nga trong 3 ngày nhằm thắt chặt hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược giữa Trung Quốc và Nga như một hình mẫu “quan hệ quốc tế kiểu mới” khi mà mối quan hệ của cả hai cường quốc này với Mỹ và phương Tây xuống tới mức thấp chưa từng thấy kể từ thời Chiến tranh Lạnh.

Nồng ấm, thân thiết quan hệ Nga - Trung Quốc

Chuyến thăm cấp Nhà nước tới Nga từ ngày 20 đến ngày 22-3 của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình diễn ra trong thời điểm khá đặc biệt và được dư luận thế giới quan tâm sâu sắc. Nga là quốc gia đầu tiên mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới thăm sau khi bắt đầu nhiệm kỳ nguyên thủ quốc gia thứ ba liên tiếp và trở thành nhà lãnh đạo cầm quyền lâu nhất tại Trung Quốc từ trước tới nay.

Trong chuyến công du, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin trao đổi việc xây dựng mối quan hệ kiểu mới giữa hai cường quốc này

Trong chuyến công du, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin trao đổi việc xây dựng mối quan hệ kiểu mới giữa hai cường quốc này

Chuyến công du cũng diễn ra ngay sau sự kiện gây xôn xao khi Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ra lệnh bắt giữ Tổng thống Nga Vladimir Putin. Đặc biệt, chuyến thăm giữa lúc quan hệ đối tác giữa Nga và Trung Quốc đang rất “nồng ấm”, trái ngược hoàn toàn với sự “băng giá” trong quan hệ của Bắc Kinh và Matxcơva với Mỹ và phương Tây. Cùng với đó, Tổng thống Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sau nhiều năm nắm quyền đã xây dựng một quan hệ cá nhân ngày càng thân thiết. Kể từ khi giữ cương vị Chủ tịch Trung Quốc năm 2013 tới nay, ông Tập Cận Bình đã gặp trực tiếp Tổng thống Vladimir Putin 39 lần. Lần gặp gần đây nhất của hai nhà lãnh đạo diễn ra hồi tháng 9-2022, bên lề Hội nghị Thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại thành phố Samarkand của Uzbekistan.

Việc nhà lãnh đạo cao nhất của một cường quốc hàng đầu thế giới như Trung Quốc tới thăm, gặp gỡ Tổng thống V. Putin ngay sau ICC ra phán quyết mà Nga chỉ trích mạnh mẽ có tính biểu tượng và mang những thông điệp đáng chú ý.

Sự “nồng ấm” của mối quan hệ Trung Quốc - Nga thể hiện ngay qua những phát biểu “hâm nóng” của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống V. Putin ngay trước thềm chuyến thăm. Trong bài báo viết trên báo chí Trung Quốc, Tổng thống Vladimir Putin thân mật mô tả Chủ tịch Tập Cận Bình là “người bạn tốt lâu năm” của ông, đồng thời nêu rõ rằng, Nga “đặt kỳ vọng cao vào chuyến thăm của nhà lãnh đạo Trung Quốc”. Tổng thống Vladimir Putin nhận định, mối quan hệ Nga - Trung Quốc đang ở mức cao trong lịch sử và hai bên đang “điều phối chính sách đối ngoại để chống lại các mối đe dọa chung”.

Đáp lại, nhà lãnh đạo Trung Quốc ca ngợi mối quan hệ sâu sắc giữa nước này và Nga trên các lĩnh vực từ chính trị, ngoại giao cho tới kinh tế, thương mại. Chủ tịch Trung Quốc nhấn mạnh, trong hơn 10 năm qua, quan hệ hợp tác giữa hai nước trên các lĩnh vực đã có những bước phát triển vượt bậc, bước sang một thời kỳ mới, giao lưu cấp cao giữ vai trò chiến lược quan trọng hàng đầu, sự tin cậy chính trị lẫn nhau không ngừng được củng cố, mở ra “một mô hình mới về quan hệ hợp tác giữa các nước lớn”.

Việc nhà lãnh đạo hai nước Trung Quốc và Nga dành những lời lẽ tốt đẹp về mối quan hệ “nồng ấm” giữa hai cường quốc láng giềng này cũng như cá nhân giữa hai ông trái ngược hoàn toàn với quan hệ giữa Nga và Trung Quốc với phương Tây, đứng đầu là Mỹ. Trong đó, quan hệ Nga - Mỹ vốn đã xấu đi nghiêm trọng sau khi Matxcơva sáp nhập bán đảo Crimea năm 2014 càng xuống thấp chưa từng thấy lúc Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt nhằm vào Ukraine tháng 2-2022.

Trong khi đó, mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ cũng liên tục “nổi sóng” từ những tranh chấp thương mại, tranh cãi quanh vấn đề Đài Loan…, và trên hết là sự cạnh tranh chiến lược toàn cầu khi Trung Quốc nổi lên như là đối trọng ngày càng đáng gờm của Washington trên bình diện toàn cầu. Trung Quốc với sự trỗi dậy mạnh mẽ về kinh tế đã đổ tiền của nâng cấp quân đội, đồng thời đầu tư cho các mối quan hệ ngay cả ở những khu vực ảnh hưởng truyền thống của Mỹ.

Mối quan hệ “kiểu mẫu” đối với các nước khác

Thông tin về chương trình nghị sự chuyến công du Liên bang Nga 3 ngày của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, truyền thông chính thức của hai nước cho biết, nhà lãnh đạo hai bên tập trung phát triển hơn nữa quan hệ đối tác toàn diện và tương tác chiến lược giữa hai nước. Hai nhà lãnh đạo cũng sẽ ký kết các văn kiện song phương “quan trọng”. Hãng thông tấn Nhà nước Tân Hoa xã của Trung Quốc cho biết, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng đặt mục tiêu thúc đẩy Sáng kiến Vành đai Con đường và Liên minh kinh tế Á - Âu. Trong khi Điện Kremlin nêu rõ, trong các cuộc hội đàm, Tổng thống Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cùng thảo luận các biện pháp nhằm thúc đẩy quan hệ đối tác toàn diện và hợp tác chiến lược phát triển hơn nữa.

Truyền thông chính thức của Nga và Trung Quốc không nêu chi tiết những nội dung mà hai ông Vladimir và Tập Cận Bình sẽ bàn thảo, thống nhất cũng như thỏa thuận hợp tác được ký kết trong chuyến thăm. Song, theo giới quan sát, những nội dung quan trọng nhất đặt ra trên bàn nghị sự trong cuộc hội đàm giữa Chủ tịch Trung Quốc và người đồng cấp chủ nhà là tăng cường hơn nữa hợp tác kinh tế thương mại, đồng thời phối hợp chặt chẽ hơn trong các vấn đề chiến lược toàn cầu, vấn đề quốc tế quan trọng.

Tất cả đều thấy rằng Trung Quốc từ lâu đã trở thành đối tác kinh tế lớn nhất của Nga, càng trở thành một cửa ngõ vô cùng quan trọng để Nga ra thế giới khi Mỹ và phương Tây đang ngày một siết chặt trừng phạt kinh tế với Matxcơva xem đó như là một “mặt trận” kinh tế trong vấn đề Ukraine. Cánh cửa kinh tế mở sang phương Tây càng hẹp lại thì cánh cửa mở sang Trung Quốc lại càng rộng hơn. Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Nga trong 13 năm liên tiếp. Hai bên đã duy trì quan hệ hữu nghị trong suốt thời gian dài và mối quan hệ đó ngày càng bền chặt theo thời gian, nhất là từ khi xảy ra cuộc xung đột tại Ukraine. Kim ngạch thương mại song phương giữa Trung Quốc và Nga năm 2022 đã vượt 190 tỷ USD, tăng 116% so với 10 năm trước.

Trong vấn đề Ukraine, Trung Quốc duy trì lập trường kêu gọi tích cực thúc đẩy đàm phán hòa bình; tuân thủ các nguyên tắc Hiến chương Liên hợp quốc, tôn trọng các mối quan tâm an ninh chính đáng của các quốc gia, ủng hộ mọi nỗ lực nhằm giải quyết hòa bình cuộc xung đột ở Ukraine, đảm bảo ổn định chuỗi cung ứng toàn cầu, tránh chỉ trích Nga.

Chuyến công du Nga của Chủ tịch Trung Quốc trong bối cảnh đó, như khẳng định của nhà lãnh đạo Trung Quốc là “hành trình của hữu nghị, hợp tác và hòa bình”. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nêu rõ, ông mong muốn được làm việc với Tổng thống Vladimir Putin để cùng “vạch ra một tầm nhìn mới, kế hoạch chi tiết mới và các biện pháp mới cho sự phát triển của quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Trung Quốc - Nga trong thời gian tới”. Tổng thống Vladimir Putin cũng nhấn mạnh, các mối quan hệ giữa Nga và Trung Quốc là “điển hình của sự hợp tác hài hòa và nhằm đảm bảo ổn định toàn cầu”.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov từng nêu rõ, một cuộc đối thoại tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau giữa Nga và Trung Quốc là “kiểu mẫu đối với các nước khác”. Với tư cách là đối tác chiến lược lớn nhất, quan trọng nhất và đáng tin cậy của nhau, trước tình hình quốc tế phức tạp và luôn biến động, Trung Quốc và Nga nhất trí cùng hợp tác xây dựng mô hình “quan hệ nước lớn kiểu mới” phù hợp với lợi ích chung của hai nước.