- “Mưa án" hủy niêm yết, nhà đầu tư chứng khoán như “ngồi trên đống lửa”
- Tài khoản chứng khoán mở mới giảm xuống thấp nhất hơn 2 năm
“Cú rơi” lợi nhuận quý 4/2022
Đây là nhận định của các chuyên gia Wigroup trong báo cáo vừa phát hành mang tên “Khi bóng tối bủa vây”.
Theo Wigroup, sau một quý 3 lợi nhuận tăng trưởng kỹ thuật do cùng kỳ thấp điểm thì những điều tiêu cực trong sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán đã dần hiện ra một cách rõ nét, phản ánh qua các con số tài chính trong quý 4/2022.
Tuy đã lường được các diễn biến tiêu cực nhưng mọi thứ thậm chí còn có phần nặng nề hơn so với dự phóng của Wigroup, khi mà lợi nhuận của nhóm phi tài chính đã suy giảm hơn 50% so với cùng kỳ.
Cụ thể, lợi nhuận sau thuế công ty mẹ toàn thị trường sụt giảm 30% so với cùng kỳ, đạt mức 76.881 tỷ đồng. Nguyên nhân đến từ việc khối doanh nghiệp phi tài chính đã bị thổi bay hơn 1/2 giá trị lợi nhuận sau thuế công ty mẹ so với cùng kỳ.
 |
Lợi nhuận của các doanh nghiệp trên sàn chứng khoán suy giảm mạnh trong quý 4/2022 |
Môi trường kinh doanh kém tích cực đã khiến 8/10 ngành đóng góp lợi nhuận sau thuế lớn nhất thị trường đã suy giảm lợi nhuận trong quý 4. Trong đó, bất động sản dân cư, chứng khoán và tập đoàn công nghiệp có biên độ giảm lớn nhất. Riêng 2 nhóm ngành sản xuất, chế biến thép và bất động sản công nghiệp thậm chí còn ghi nhận lợi nhuận âm lần lượt 4.038 và 445 tỷ đồng.
Cú rơi của lợi nhuận toàn thị trường được kéo lại bởi tăng trưởng lợi nhuận khá yếu ớt của nhóm tài chính, dù vậy con số lợi nhuận của nhóm này cũng đã sụt giảm hơn 8,1% so với quý trước.
Trong đó, lợi nhuận của nhóm ngân hàng trong quý 4 tăng trưởng 21% so với cùng kỳ. Động lực từ nhóm ngân hàng quốc doanh là yếu tố chính giúp ngành ngân hàng vẫn tích cực trong các tháng cuối năm. Trong năm 2023, hiệu quả hoạt động kinh doanh của các ngân hàng được dự báo sẽ tiếp tục có sự phân hóa do yếu tố nợ xấu.
Lợi nhuận sau thuế công ty mẹ của nhóm chứng khoán giảm 90% so với cùng kỳ. Mặc dù VN-Index đã tạo đáy trong trung hạn nhưng với việc thanh khoản vẫn chưa phục hồi thì các chuyên gia cho rằng tăng trưởng lợi nhuận của ngành chứng khoán sẽ chỉ có thể phục hồi vào quý 2/2023.
Nhóm bảo hiểm tiếp tục đà phục hồi lợi nhuận tích cực và dự báo năm 2023 sẽ là một năm tích cực đối với ngành bảo hiểm với mức nền tăng trưởng thấp.
Theo Wigroup, mặc dù chỉ số PMI đã tạo đáy ngắn hạn nhưng môi trường kinh doanh trong quý 1/2023 được dự báo là vẫn sẽ còn nhiều khó khăn do nguồn cầu suy yếu dẫn đến việc thu hẹp sản xuất.
Định giá thị trường không còn hấp dẫn
Đối với nhóm VN30, tổng lợi nhuận sau thuế của các doanh nghiệp thuộc nhóm này đạt mức 56.199 tỷ đồng trong quý 4, giảm 10,7% so với cùng kỳ.
Xét trên quy mô toàn thị trường, nhóm doanh nghiệp VN30 đã gây ra tác động làm lợi nhuận toàn thị trường sụt giảm 6,1% (tương đương với 20% mức tăng trưởng của thị trường).
Sự suy yếu của nhóm VN30 được dự báo sẽ còn kéo dài trong quý tới khi triển vọng kinh doanh của các doanh nghiệp tương đối mù mịt trong bối cảnh lãi suất cao, đồng thời quý 1 năm ngoái lại là đỉnh lợi nhuận quý của nhóm này.
Cơ cấu lợi nhuận sau thuế của nhóm VN30 trong năm 2022 đã có sự chuyển dịch rõ rệt. Lợi nhuận từ ngành ngân hàng chiếm 61,5% tổng lợi nhuận của cả nhóm; trong khi đó, lợi nhuận của ngành sản xuất và chế biến thép đại diện là HPG đã sụt giảm 75,5%.
EPS (tỉ suất thu nhập/cổ phần) của nhóm VN30 đã giảm 6,87% trong năm 2022. Việc các nhóm ngành sản xuất, tiêu dùng kinh doanh yếu đi trong giai đoạn cuối năm, cùng với đà lao dốc của thị trường bất động sản đã khiến cho biên lãi các doanh nghiệp bị bào mòn (giảm 10% so với năm 2022).
Song song với đó, trong năm vừa qua, tổng số lượng lưu hành của các cổ phiếu thuộc danh mục VN30 đã tăng thêm 12%, gây tác động làm giảm EPS.
Một điểm tích cực là tổng doanh thu của cả nhóm VN30 trong năm 2022 tăng khoảng 15% so với cùng kỳ, với động lực chính từ dòng ngân hàng và các cổ phiếu phục hồi doanh thu sau đại dịch như VRE, VJC…
Định giá P/E (giá/lợi nhuận) của VN-Index trong quý 4/2022 sau khi xác nhận đáy lịch sử mới (9,8 lần) đã phục hồi đi lên, cán mức 12,05 lần (tính đến thời điểm 13/2/2023).
Theo Wigroup mức P/E này vẫn đang thấp hơn tương đối so với mốc trung bình 10 năm gần nhất. Tuy nhiên, nếu sử dụng phương pháp so sánh với lãi suất huy động bình quân (của NHTM Nhà nước) thì chênh lệch giữa E/P 2023 và lãi suất huy động ở thời điểm hiện tại chỉ là 0,4%, với mức chiết khấu EPS là 0,5% - tương đương với dự báo lợi nhuận thị trường tăng 3,7% và số lượng cổ phiếu lưu hành tăng 10%.
“Đây là mức định giá không hấp dẫn và phần nào phản ánh tình hình kinh doanh kém khả quan của các doanh nghiệp trong giai đoạn tới” - báo cáo của Wigroup đánh giá.
