- Vai trò và vị thế của Việt Nam góp phần định hình tương lai châu Á
- Việt Nam muốn hợp tác chiến lược với AstraZeneca để phát triển ngành dược
- Mỹ - ASEAN: Đẩy mạnh quan hệ Đối tác chiến lược, hỗ trợ phục hồi bền vững
4 lĩnh vực ưu tiên trong nhiệm kỳ Đại sứ
Hơn hai tuần sau khi được Thượng viện Mỹ phê chuẩn (ngày 17-12-2021), ông Marc Knapper ngày 4-1-2022 đã làm lễ tuyên thệ nhậm chức tại trụ sở Bộ Ngoại giao Mỹ ở Washington, trở thành đại sứ Mỹ thứ 8 tại Việt Nam kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ và mở Đại sứ quán tại Thủ đô của nhau vào năm 1995. Tuy nhiên, ông Marc Knapper sẽ chỉ chính thức thực thi nhiệm vụ của một Đại sứ Mỹ tại Việt Nam sau khi trình quốc thư lên Chủ tịch nước ta.
Việc ông Marc Knapper trở thành tân Đại sứ Mỹ tại Việt Nam được xem như là sự “trở lại mái nhà xưa” bởi nhà ngoại giao chuyên nghiệp này đã có thời gian khá dài sinh sống và làm việc tại Đại sứ quán Mỹ ở Hà Nội. Ông có thể nói tiếng Việt, tiếng Hàn và tiếng Nhật. Trước khi được Tổng thống Joe Biden bổ nhiệm làm Đại sứ sứ Mỹ tại Việt Nam, ông Marc Knapper là Phó trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Hàn Quốc và Nhật Bản.
Trong tuyên bố đăng tải trên tài khoản Twitter chính thức về việc ông tuyên thệ nhậm chức, Vụ Đông Á và Thái Bình Dương thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ nêu rõ: “Xin chúc mừng Đại sứ Marc Knapper tuyên thệ nhậm chức tân đại sứ Mỹ tại Việt Nam. Mỹ ủng hộ một Việt Nam giàu mạnh, độc lập và thịnh vượng”. Phát biểu tại phiên điều trần diễn ra vào trung tuần tháng 7-2021 tại Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, ông Marc Knapper bày tỏ, cha ông đã từng tham chiến tại Việt Nam trước đây và luôn khát khao trở lại để nhìn thấy một Việt Nam xinh đẹp, hòa bình, phát triển mạnh mẽ.
 |
Tân Đại sứ Mỹ Marc Knapper tin tưởng sẽ nâng quan hệ Việt Nam - Mỹ từ Đối tác toàn diện lên Đối tác chiến lược |
Trình bày về những ưu tiên nếu được phê chuẩn làm Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, ông Marc Knapper đã nêu 4 lĩnh vực mà ông cho rằng hai nước Mỹ và Việt Nam cùng chia sẻ lợi ích và ông sẽ tìm cách thúc đẩy trong nhiệm kỳ, đầu tiên là lĩnh vực an ninh. Theo ông, Mỹ và Việt Nam thời gian qua đã mở rộng hợp tác an ninh một cách đáng kể, bao gồm các hỗ trợ tăng cường năng lực hàng hải mà Mỹ dành cho Việt Nam. Nêu rõ Mỹ và Việt Nam hiện cùng quan tâm đến việc tuân thủ luật pháp quốc tế, chống lại các hành vi khiêu khích ở Biển Đông và khu vực sông Mekong, ông Marc Knapper cam kết sẽ nỗ lực “làm sâu sắc hơn nữa hợp tác an ninh Mỹ - Việt Nam”.
Lĩnh vực ưu tiên thứ hai trong nhiệm kỳ, theo ông Marc Knapper, là đầu tư và thương mại, với trao đổi thương mại song phương đã tăng trưởng từ mức “gần như không có gì” vào năm 1995 khi thiết lập quan hệ ngoại giao ở cấp Đại sứ lên hơn 90 tỉ USD vào năm 2020. Ông Marc Knapper mong muốn tăng trưởng hơn nữa hợp tác kinh tế song phương, một sự phát triển đem lại nhiều lợi ích cho các nhà sản xuất, nông dân và người tiêu dùng Mỹ.
Lĩnh vực thứ ba là giải quyết hậu quả chiến tranh và các vấn đề nhân đạo liên quan. Người được Tổng thống Joe Biden đề cử làm Đại sứ Mỹ ở Việt Nam nhấn mạnh, Việt Nam đã tích cực hỗ trợ và phối hợp tìm kiếm người Mỹ mất tích trong hàng chục năm qua; ngược lại Mỹ cũng cung cấp các khoản viện trợ trực tiếp và gián tiếp cho nạn nhân chiến tranh, giải quyết bom mìn chưa nổ và xử lý ô nhiễm dioxin tại Việt Nam.
Lĩnh vực thứ tư mà ông Marc Knapper nêu ra là giao lưu giữa nhân dân với nhân dân, trong đó có giáo dục đang phát triển rất nhanh chóng. Tới nay đã có hàng chục nghìn sinh viên Việt Nam đến Mỹ học tập, đóng góp gần 1 tỷ USD cho nền kinh tế và hơn 700.000 người Mỹ sang Việt Nam trước dịch Covid-19.
Hướng tới quan hệ Đối tác chiến lược
Việc bổ nhiệm một nhà ngoại giao kỳ cựu, am hiểu Việt Nam, nói được tiếng Việt làm Đại sứ Mỹ tại Việt Nam cho thấy chính quyền Tổng thống Joe Biden rất coi trọng phát triển quan hệ hợp tác với Việt Nam. Ông Marc Knapper đến Việt Nam nhận nhiệm vụ vào thời điểm hơn 25 năm sau khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1995, Việt Nam và Mỹ đã trở thành đối tác đáng tin cậy với tình hữu nghị dựa trên nền tảng tôn trọng lẫn nhau.
Hai nước có mối quan hệ hợp tác ngày càng tích cực và toàn diện, và đã phát triển thành quan hệ đối tác vững chắc trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, an ninh và giao lưu giữa nhân dân hai nước. Mỹ nêu rõ, ủng hộ một nước Việt Nam vững mạnh, thịnh vượng và độc lập, góp phần đảm bảo an ninh quốc tế; tham gia các quan hệ thương mại hai bên cùng có lợi.
Mối quan hệ song phương được định hướng bởi Quan hệ Đối tác Toàn diện Việt Nam - Mỹ ký kết năm 2013. Đây là một khuôn khổ tổng thể nhằm thúc đẩy mối quan hệ song phương phát triển những năm vừa qua cũng như các Tuyên bố chung do lãnh đạo cấp cao hai nước đưa ra vào các năm 2015, 2016 và tháng 5 và tháng 11 năm 2017.
Thời gian qua, dù đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp trên toàn cầu nhưng hai nước vẫn duy trì các trao đổi, điện đàm ở cấp nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác nhiều mặt. Trong đó, hợp tác kinh tế-thương mại - đầu tư tiếp tục là điểm sáng trong quan hệ giữa hai nước. Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, tăng trưởng tích cực với tổng kim ngạch trao đổi thương mại hai chiều đạt hơn 60 tỷ USD trong 7 tháng đầu năm 2021. Mỹ hiện đứng thứ 11 trong số các quốc gia và lãnh thổ đầu tư trực tiếp vào Việt Nam với tổng vốn hơn 10 tỷ USD.
Hợp tác quốc phòng - an ninh giữa hai nước tiếp tục duy trì đà phát triển tích cực, trong đó có cơ chế đối thoại thường niên. Bên cạnh đó, hợp tác trong các lĩnh vực nhân đạo, khắc phục hậu quả chiến tranh vẫn là một ưu tiên cao trong hợp tác Việt Nam - Mỹ. Một trong những lĩnh vực hợp tác được hai nước thúc đẩy mạnh thời gian qua là hỗ trợ lẫn nhau về tiếp cận trang thiết bị y tế, chia sẻ kinh nghiệm chống đại dịch Covid-19, tiếp cận vacccine phòng Covid-19. Mỹ hiện là nhà tài trợ vaccine phòng Covid-19 lớn nhất cho Việt Nam.
Tăng cường hợp tác toàn diện với Việt Nam, chính sách nhất quán đó một lần nữa được khẳng định dưới chính quyền Tổng thống Joe Biden. Một trong những minh chứng là chuyến thăm chính thức Việt Nam hồi tháng 8-2021 của Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris, chuyến thăm chính thức Việt Nam đầu tiên của một đương kim Phó Tổng thống Mỹ, nhân vật quyền lực thứ hai của nước Mỹ.
Việc nhân vật quyền lực thứ hai trong chính quyền Tổng thống Joe Biden chọn Việt Nam là một trong hai chặng dừng chân trong chuyến công du châu Á đầu tiên sau khi cầm quyền được đã khẳng định sự phát triển tích cực của quan hệ Mỹ - Việt Nam cũng như đánh giác cao vai trò, vị trí Việt Nam trong chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ. Tân Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc Knapper tin tưởng sẽ nâng hợp tác song phương ở mức quan hệ Đối tác toàn diện hiện nay lên Đối tác chiến lược trong tương lai.
