Khi thanh niên Mỹ bị tội phạm Mexico lôi kéo “buôn người”

• Băng đảng buôn người đa quốc gia xâm nhập vào nước Mỹ
• Kẻ buôn người bị truy nã gắt gao nhất thế giới sa lưới
• Băng nhóm tội phạm hàng đầu Colombia “bao trọn” tuyến buôn người sang Mỹ

Lực lượng an ninh Mỹ kiểm tra điện thoại sau khi dừng xe một nghi phạm “buôn người”

Trên tuyến đầu chống tội phạm

Gần 21h, tại thị trấn biên giới Douglas (bang Arizona), một đội điều tra chống buôn người bắt đầu hành động. Họ đã mất nhiều thời gian theo dõi những nghi phạm có liên quan đến việc quản lý một hành lang đưa người di cư và ma túy vào Mỹ. Nhắm vào 1 thanh niên đang đứng trước máy bán hàng tự động, cảnh sát rút súng ra khống chế. Đối tượng 21 tuổi đang đi cùng vợ và con nhỏ. Trên màn hình chiếc iPhone của anh ta vẫn hiển thị cuộc trò chuyện WhatsApp về một nhóm người di cư vừa vượt biên giới gần đó. Một cuộc trò chuyện khác từ vài ngày trước đề cập đến việc không đón được “khách” bên kia biên giới vì gặp lực lượng tuần tra.

Điều tra ban đầu cho thấy, nam thanh niên này đã giúp điều hành một tổ chức tội phạm vận chuyển người di cư và ma túy qua biên giới. Chiếc iPhone đã được mang về Văn phòng Cảnh sát trưởng quận Cochise để làm bằng chứng và tìm kiếm các dấu hiệu cho thấy anh ta có liên quan đến buôn lậu xuyên biên giới, chẳng hạn như các quảng cáo tuyển dụng được đăng trên mạng xã hội.

Ngoài các hoạt động có mục tiêu, đội chống buôn lậu tuần tra đoạn biên giới dài 83 dặm của quận Cochise. Sa mạc trải dài đến tận bang Sonora của Mexico, và trên những đỉnh núi xa xôi, các thành viên của băng đảng ma túy ngồi với ống nhòm theo dõi từng bước đi của đồng phạm. Để trốn tránh lực lượng thực thi pháp luật, những kẻ buôn lậu đã sử dụng xe buýt trường học được tái chế, xe tải tuần tra biên giới giả để vận chuyển hàng hóa và chỉ có kiểm tra kỹ lưỡng mới có thể phân biệt được chúng với xe thật. Vì vậy, các đội tuần tra đã phải dừng các phương tiện khả nghi để kiểm tra từng chiếc một. Họ cũng sử dụng máy đọc biển số xe, các công cụ giám sát công nghệ cao khác để xác định những người có thể đang ở nơi khác, chẳng hạn như một sinh viên đại học xa nhà, hy vọng kiếm được tiền nhanh chóng sau khi nhấp vào một bài đăng tuyển người trên mạng xã hội.

Trong một bối cảnh khác, một bà mẹ đơn thân 20 tuổi ở Phoenix vừa phải kiếm sống, vừa nuôi con nhỏ, vừa học lấy bằng tâm lý học. Rồi một đêm, một bài đăng trên Snapchat dường như gợi ý một lối thoát: “5 - 10 nghìn USD/ngày”. Người phụ nữ trẻ hỏi công việc cụ thể là gì, bên kia giải thích: “Chỉ đơn giản là đi đón người”. Cô cho rằng mình không thể làm được việc này vì không có xe hơi hay bằng lái xe, nhưng đầu lại không thể ngừng nghĩ về tiền bạc. Một tuần sau, cô lại nảy ra ý tưởng khác: Gọi cho bạn mình để rủ cùng nhận việc và chia tiền. Tối đó, họ đón một nhóm người di cư gần biên giới và được trả công một xấp tiền mặt. Như thế có nghĩa là cô đã tham gia vào đường dây buôn người của băng đảng Mexico lúc nào không hay. Đó là cách nhiều thanh niên Mỹ bị lôi kéo vào đường dây tội phạm.

Khoản tiền dễ dàng cứ thế đến với người mẹ trẻ. Theo tài liệu của tòa án, cô đã giúp tuyển dụng hàng chục lái xe để đưa lậu gần 100 người từ biên giới Mỹ - Mexico về phía Bắc. Nhưng rủi ro chỉ trở nên rõ ràng khi một trong những lái xe đó bị chặn lại. Các nhà điều tra mất ít nhất 4 tháng để theo dõi tài khoản của cô và ra lệnh bắt giữ. Cô thừa nhận tội lỗi và bị kết án tù, nhưng cho đến tận khi đó cô vẫn không biết được người ở đầu dây bên kia là ai. Các chuyên gia tin rằng, kẻ ẩn danh là thành viên của băng đảng Sinaloa ở Mexico, băng đảng vốn thống trị các tuyến đường buôn người qua bang Arizona. Theo dữ liệu của Bộ Tư pháp, chỉ riêng tại Arizona, các công tố viên liên bang đã buộc tội buôn người đối với 431 đối tượng trong 6 tháng qua.

Các vụ vượt biên trái phép ở Arizona gần đây giảm mạnh do bị chính quyền siết chặt

Chiếc bẫy nguy hiểm

Theo nhiều luật sư trong lĩnh vực này, những người được tuyển dụng thường là thanh niên từ 18 - 25 tuổi. Ông Vicki Brambl - trợ lý luật sư liên bang tại Tucson (bang Arizona) cho biết, một số yếu tố rủi ro nhất định như tiền án tiền sự, sử dụng ma túy hoặc lớn lên trong một gia đình có thu nhập thấp có thể làm tăng khả năng ai đó tham gia vào hoạt động buôn người. Nhưng có trường hợp, con trai của một cảnh sát địa phương cũng liên quan. “Bất kỳ ai cũng có thể là mục tiêu” - ông Brambl nói. Nhiều người được tuyển dụng vào mạng lưới này, như cô gái trẻ ở Phoenix, rơi vào cảnh tuyệt vọng và thấy những xấp tiền mặt được quảng cáo trên mạng xã hội như một lối thoát. Theo ông Brambl, nhiều người không đủ chín chắn hoặc phán đoán để nhận ra “cái bẫy” nguy hiểm ở đó.

Đáng nói, từ “buôn người” hầu như không bao giờ xuất hiện. Những kẻ tuyển dụng thường sử dụng các thuật ngữ như tìm “lái xe” hoặc đơn giản là “taxi”. Đôi khi có biểu tượng cảm xúc hình con gà để chỉ “pollos” (tiếng lóng Tây Ban Nha dùng để chỉ người di cư). Biểu tượng cảm xúc và ngôn ngữ được mã hóa cho phép các tài khoản tuyển dụng lách luật kiểm duyệt nội dung trên các nền tảng xã hội chính thống. Sau khi thiết lập liên lạc trên các nền tảng mạng xã hội này, kẻ tuyển dụng thường chuyển cuộc trò chuyện sang WhatsApp với tính năng mã hóa đầu cuối và khả năng theo dõi người khác theo thời gian thực.

Tiếp theo, người làm nhiệm vụ “đón khách” sẽ di chuyển đến vị trí do kẻ tuyển dụng ẩn danh chỉ định. Chúng sử dụng tính năng theo dõi vị trí theo thời gian thực để giám sát lái xe trên đường đi. Tại điểm đón, thường là trên một con đường hẻo lánh, một nhóm người di cư nhảy lên xe. Những điều xảy ra tiếp theo sẽ tùy thuộc vào may rủi. Một số lái xe tránh né được các trạm kiểm soát của cảnh sát và đến điểm trả khách ở Phoenix hoặc Tucson, nhưng một số khác thì không.

Nguy cơ ngày càng gia tăng

Hãng tin CNN đã dành 6 tháng điều tra về hoạt động “buôn người” ở Tây Nam Mỹ. Họ đã phỏng vấn hàng chục luật sư, chuyên gia, các cơ quan thực thi pháp luật. Theo đó, các công ty công nghệ vẫn phối hợp với cảnh sát để theo dõi và gỡ bỏ các tài khoản độc hại. Một phát ngôn viên của TikTok nói với CNN rằng, đội ngũ của họ sử dụng công nghệ kiểm duyệt tự động để ngăn chặn một số nội dung vi phạm, công nghệ này xác định các bài đăng có hại trước khi chúng xuất hiện trên bảng tin của người dùng.

Từ tháng 1 đến tháng 3, nền tảng này cho biết họ đã chủ động xóa 95,6% nội dung vi phạm chính sách (của TikTok) về thương mại hoặc tiếp thị hàng hóa được quản lý. Còn Snapchat cho biết họ cũng sử dụng công nghệ phát hiện chủ động để nhắm vào việc tuyển dụng những kẻ “buôn người” qua biên giới của Mỹ. Nền tảng này cho biết, họ đã phát hiện và xóa hàng nghìn nội dung như vậy, đồng thời chặn các kết quả tìm kiếm liên quan đến việc tuyển dụng “buôn người”.

Theo một cựu quan chức thực thi pháp luật liên bang, trong bối cảnh các vụ vượt biên trái phép giảm mạnh do bị chính quyền siết chặt, phí đưa người vượt biên đã tăng đáng kể, các lái xe được hưởng tiền công lớn hơn. Đầu tháng 9-2025, Cơ quan Phòng chống ma túy Mỹ công bố đã bắt giữ 617 vụ, thu giữ hơn 12 triệu USD tiền mặt và tài sản trong nỗ lực triệt phá các hoạt động của băng đảng Sinaloa. Đầu năm nay, Thượng nghị sĩ Mark Kelly (bang Arizona) và một số nhà lập pháp khác đã đệ trình một dự luật kêu gọi trấn áp các băng đảng sử dụng mạng xã hội để tuyển dụng. Dự luật này đã không đạt được tiến triển nào tại Thượng viện hoặc Hạ viện. Bởi thế, các bài đăng tuyển dụng vẫn cứ tiếp tục.