Tuyên bố của Ayatollah Ali Khamenei - lãnh đạo tinh thần tối cao Iran là tuyên bố rõ ràng nhất của phe đối lập về kế hoạch của Mỹ khi gửi 300 cố vấn quân sự đáp ứng yêu cầu từ Iraq. Tuyên bố này đã đi ngược lại những suy đoán rằng hai kẻ thù cũ Washington và Tehran có thể hợp tác để bảo vệ đồng minh của cả hai bên ở Baghdad.
"Chúng tôi kịch liệt phản đối Mỹ can thiệp ở Iraq", hãng tin IRNA trích lời ông Khamenei cho biết. "Chúng tôi không chấp nhận điều này vì chúng tôi tin rằng các cơ quan chính phủ Iraq, quốc gia và tôn giáo có khả năng kết thúc cuộc nổi loạn này".
"Chính quyền Mỹ đang cố gắng miêu tả điều này như là một cuộc chiến tranh bè phái, nhưng những gì đang xảy ra ở Iraq không phải là một cuộc chiến tranh giữa người Shiite và người Sunni", ông Khamenei, người có tiếng nói cuối cùng trong cộng đồng giáo sĩ Shiite nước Cộng hòa Hồi giáo này cho biết. Ông cũng nói thêm: "Mỹ đang tìm kiếm một Iraq dưới quyền bá chủ của nó".
Trong suốt ba thập niên, Mỹ và Iran luôn trong tình trạng đối đầu. Trước nguy cơ bất ổn đang phủ bóng đen lên Iraq và khu vực, hai nước đã ngồi lại với nhau để cùng tìm cách ngăn cản nhóm nổi dậy Nhà nước Hồi giáo Iraq và Cận Đông (ISIL) - một tổ chức hồi giáo cực đoan có liên hệ với Al - Qeada, đang âm mưu lật đổ chính phủ Iraq.
Tình hình bất ổn của Iraq kéo Mỹ và Iran trở lại các vòng đàm phán
Tehran và Washington đã bị sốc bởi cuộc tấn công nhanh như chớp của quân nổi dậy Sunni, khi một phần lớn lãnh thổ miền bắc và miền tây Iraq rơi vào tay nhóm cực đoan cứng rắn này từ ngày 10/6, trong đó có thành phố lớn nhất miền bắc Mosul.
Tình hình ở Iraq càng trở lên căng thẳng khi nhóm Hồi giáo cực đoạn Sunni đã nắm giữ 4 thị trấn chỉ trong vòng hai ngày thứ bảy và chủ nhật (22/6). Máy bay chiến đấu của lực lượng nhà nước Hồi giáo tại Iraq và Cận Đông (Isil) đã kiểm soát thị trấn Rutba, nằm cách khoảng 150km về phía đông biên giới với Jordan.
Rutba là vị trí chiến lược trên trục đường chính giữa Baghdad và Jordan. Nó là thị trấn thứ tư của Iraq rơi vào tay quân nổi dậy Sunni chỉ trong vòng hai ngày. Trước đó, vào thứ bảy (21/6) các chiến binh Hồi giáo cực đoan Sunni cho biết họ đã kiểm soát các thị trấn Rawa và Anah, dọc theo sông Euphrates.
Và các quan chức Iraq cũng thừa nhận máy bay chiến đấu của ISIS đã tấn công và nắm giữ một phần biên giới gần thị trấn Qaim, giết chết 30 binh sĩ sau cuộc chiến đấu kéo dài một ngày. Theo các phiến quân nổi dậy, đơn vị đồn trú quân đội, trong đó có trung tâm chỉ huy của khu vực này đã bỏ rơi căn cứ và vũ khí để chạy trốn.
Một phát ngôn viên của quân đội Iraq mô tả việc thu hồi Rawa, Anah và Qaim của Sunni như một chiến thuật di chuyển nhằm mục đích tái triển khai kế hoạch quân sự. Việc nắm giữ các khu vực biên giới có thể giúp ISIS vận chuyển vũ khí và các thiết bị quân sự ra nhiều địa điểm khác nhau một cách dễ dàng.
