 |
Các đối tượng và tang vật bị thu giữ khi cảnh sát Delhi triệt phá một đường dây tổng đài lừa đảo hoạt động từ Jamtara vào tháng 4-2023 |
Ngành “công nghiệp” đặc trưng của Jamtara
Vào cuối năm 2012, lần đầu tiên người ta nghe nói về một thanh niên ở Jamtara bị bắt giữ trong một vụ án tội phạm mạng. Cảnh sát thông báo rằng, người này ăn cắp tiền từ máy ATM. Ngay cả nhân viên chính quyền địa phương cũng không hiểu, việc ăn cắp tiền thì liên quan gì đến điện thoại di động? Người đàn ông có tên Sitaram Mandal có thể giải đáp câu hỏi đó. Nếu có ai đó tạo nên ngành “công nghiệp” đặc trưng của Jamtara trong thế kỷ 21 thì đó chính là anh ta.
Năm 2011, sau khi rời trường học ở ngôi làng nhỏ Jamtara, Mandal lên tàu đến Mumbai. Trong 5 năm tiếp theo, Mandal làm việc tại một quán ăn ven đường, một cửa hàng bán lẻ ở ga tàu và cuối cùng là một cửa hàng bán thẻ nạp điện thoại di động. Chính công việc cuối cùng đó đã giúp anh ta học được kỹ năng đặc biệt: Thao túng để moi thông tin mật về tài khoản ngân hàng từ những người nhẹ dạ cả tin.
Không thể làm điều đó một mình, Mandal về quê, đào tạo một số thanh niên và xây dựng một đội quân “trộm tiền qua ATM”. Mặt tối của cuộc cách mạng số đến nhanh chóng như những lợi ích của nó. Truy cập vào tài khoản ngân hàng càng dễ dàng thì việc lừa đảo càng dễ dàng. Phương pháp của Mandal tất nhiên bắt đầu bằng một cuộc gọi điện thoại. Nhóm của anh ta giả danh nhân viên ngân hàng gọi đến, đưa ra một cảnh báo nghiêm trọng: Tài khoản ngân hàng của mục tiêu có vấn đề, hoặc thẻ ATM của họ sắp ngừng hoạt động. Dưới chiêu bài xác minh danh tính, chúng hỏi nạn nhân một loạt câu hỏi để thu thập thông tin cần thiết như: Số thẻ, mã PIN, mã CVV 3 chữ số. Đồng thời, một đồng phạm sẽ xâm nhập tài khoản ngân hàng trực tuyến của nạn nhân. Để hoàn tất việc chuyển tiền bất hợp pháp, tất nhiên chúng cần một mảnh ghép cuối cùng, đó chính là mật khẩu dùng một lần (mã OTP) do ngân hàng gửi đến điện thoại của nạn nhân. Vì bị đẩy vào tình huống cấp bách và lo lắng, hầu hết nạn nhân đều đọc vội 6 chữ số. Ngay lập tức, giao dịch chuyển khoản ngân hàng gian lận đã được thực hiện một cách hoàn hảo.
Thoạt nhìn Jitu, không ai nghĩ anh ta là một tay lão luyện đang kiếm tiền từ những vụ lừa đảo khét tiếng nhất Ấn Độ. Năm 2012, Jitu đang đi học thì một số nam sinh lớn tuổi hơn chuyển đến từ Jamtara “nhìn thấy điều gì đó” ở cậu. Họ chỉ cho cậu mục tiêu tiềm năng cho các vụ lừa đảo. Jitu bị nhắm đến vì cậu đã được bạn bè tôn trọng và cha cậu điều hành một doanh nghiệp nhỏ. Gia đình cậu được xác định là người Dalit (vốn chịu nhiều thiệt thòi ở Ấn Độ và không thuộc tầng lớp trung lưu), nhưng cậu tự trả học phí, luôn có một ít tiền tiêu vặt và đủ dễ mến để chơi với những chàng trai lớn tuổi hơn. Tuy nhiên, bước ngoặt trong cuộc đời của Jitu đã đến khi cậu được cha mua cho một chiếc điện thoại di động. Đó là một chiếc Samsung đời đầu không có gì đặc biệt, nhưng Jitu (lúc đó 15 tuổi) đã mang đến trường ngay hôm sau. Ở vùng hẻo lánh này của bang Jharkhand, điện thoại là dấu hiệu của những thay đổi sâu rộng dù chậm hơn 1 thập kỷ so với các thành phố lớn như Delhi hay Mumbai và biểu hiện là các tháp điện thoại di động mọc lên khắp nơi.
Làm theo Mandal, Jitu đã đào tạo nhiều bạn bè của mình. “Kế hoạch đó đã thay đổi cuộc sống của rất nhiều người” - anh ta nói. Nó đánh vào những nạn nhân cả tin khi được thông báo trúng thưởng dưới dạng giảm giá, hoàn tiền, hoặc một món quà bất ngờ. Mặt khác, những người như Jitu khi làm việc chỉ cần có 2 chiếc điện thoại ở bên cùng một kịch bản hoàn hảo và một thái độ không sợ hãi. “Tôi bảo họ gọi điện đến ngân hàng và yêu cầu được nói chuyện với tôi. Tôi yêu cầu họ ghi âm cuộc gọi. Tôi nói: “Nếu anh/chị có bất kỳ nghi ngờ nào về thông tin của tôi, hãy mang theo bản ghi âm đến cảnh sát. Thường thì chỉ cần như vậy là đủ để xóa tan mọi nghi ngờ” - Jitu chia sẻ.
 |
Ga xe lửa Jamtara ở bang Jharkhand miền Đông Ấn Độ |
Địa thế và mâu thuẫn xã hội
Năm 2014, đảng BJP đã thắng cử và ông Narendra Modi trở thành Thủ tướng. Tràn đầy năng lượng cải cách, vị Thủ tướng đã khởi động một sứ mệnh táo bạo là số hóa nền kinh tế Ấn Độ. Các ứng dụng di động bắt đầu được phát triển như ứng dụng ngân hàng, ví điện tử, cho vay tức thời. Cuộc sống ở các làng quê bắt đầu thay đổi và với dân làng như Jamtara, điện thoại di động còn hơn thế - nó là phép màu với họ.
Cách làng của Jitu ở không xa là đồi Rajmahal - một dãy núi trải dài trên diện tích khoảng 250ha và còn lâu đời hơn cả dãy Himalaya. Địa hình này cũng chính là nguyên nhân khiến vùng đất cứ nằm mãi trong diện nghèo đói. Theo thống kê, hơn một nửa trong số 10,8 triệu người dân sống dưới mức nghèo khổ, thậm chí 35% là “cực kỳ nghèo”. Con số này tương đương với những vùng biệt lập nhất ở châu Phi cận Sahara. Những người Dalit như Jitu chiếm 11% dân số và họ đang chịu cảnh thiếu thốn một cách không cân xứng.
Khi guồng quay mới bắt đầu, Jitu và bạn bè gọi điện cho hàng trăm “con mồi” mỗi ngày. Ngày càng có nhiều người ở đây chuyển từ các nghề truyền thống nhưng ít lợi nhuận (như nông nghiệp và lao động chân tay) sang lừa đảo qua điện thoại di động (vốn sinh lời hơn và ít tốn công sức hơn). Bạn bè và gia đình của những kẻ lừa đảo này không cảm thấy mình là những tên trộm qua mạng, mà là những người lao động có tay nghề cao. Điều này phản ánh sự chấp nhận rộng rãi của cộng đồng đó đối với “nghề” lừa đảo. Những kẻ lừa đảo lợi dụng cảnh quan thiên nhiên xung quanh, gọi điện từ những cánh đồng hẻo lánh cỏ mọc um tùm, chôn điện thoại di động trong các rãnh suối và rút lên đồi khi bị cảnh sát đột kích.
Jitu đã xác nhận, các mối liên hệ trong cộng đồng của cậu thực sự là yếu tố neo giữ mạng lưới lừa đảo. “Nó bắt đầu ngay từ giai đoạn đào tạo” - cậu giải thích. Kể từ khi nhận danh hiệu “chủ mưu”, Jitu chủ yếu huấn luyện những thanh niên Dalit xung quanh làng - những người sống gần nhau và tránh đối đầu với khu vực của người Hồi giáo hay đẳng cấp khác. Jitu cũng nhận thấy sự thù địch ngày càng tăng từ một số người.
Năm 2019, Jitu đã tranh cử chức Chủ tịch cộng đồng Dalit ở Kherbari và giành chiến thắng mà không gặp đối thủ. Hai tuần sau, trong một cuộc đột kích ban đêm, cảnh sát địa phương đã bắt giữ Jitu và tống giam anh ta. Sau 93 ngày, Jitu trở thành một người hoài nghi về những lựa chọn trong cuộc sống của mình. Gần đây, các cuộc gọi lừa đảo của Jitu đã ngắn hơn. Công việc ngày càng bấp bênh và Jitu nhận ra mình không phải là người duy nhất thất bại trong việc “bẫy trúng” mục tiêu. “Chúng tôi đã kiếm được bộn tiền khi thời cơ thuận lợi. Vận may đang qua đi khi mọi người đều được cảnh báo về các trò lừa đảo đang diễn ra” - anh ta nói.
Ban đầu ai cũng nghĩ nạn lừa đảo trực tuyến ở Ấn Độ là một câu chuyện về mặt tối của công nghệ và sự cám dỗ của đồng tiền. Nhưng những gì hiện ra là bức tranh về sự mâu thuẫn trong việc phân hóa đẳng cấp ở Ấn Độ: Một bên theo đuổi tiến bộ vật chất, bên kia thì cố gắng sinh tồn và bất chấp tất cả. Và trong cuộc va chạm đó, tham vọng có thể đẩy những kẻ không còn gì để mất vào con đường tội phạm, trong khi sự bất bình đẳng cố hữu khiến họ không thể quay đầu.
