- VND có thể tiếp tục suy yếu cho đến quý 4/2025
- Đồng USD hạ nhiệt nhưng điều hành tỷ giá vẫn đang ở thế rất khó
- Bình quân 4 tháng đầu năm, giá vàng tăng gần 33%, tỷ giá ngược chiều thế giới
Cầu USD gia tăng
Trên thế giới, suốt nhiều tháng trở lại đây, đồng USD đã liên tục suy yếu. Chỉ số USD Index (đo lường sức mạnh đồng USD với 6 loại tiền tệ chủ chốt) tính đến hôm nay đã giảm xuống chỉ còn quanh 98,4 điểm, giảm tới gần 11% so với đầu năm (mức đỉnh đạt được trong tháng 1/2025 là 109,2 điểm).
Mặc dù vậy, trong nước, giá USD bán ra tại các ngân hàng thương mại vẫn tăng xấp xỉ 3% so với đầu năm. Hiện tỷ giá trung tâm đang duy trì mức 24.990 VND/USD, tăng 2,7% so với đầu năm. Trong tuần trước, có lúc tỷ giá trung tâm đã đạt kỷ lục, lần đầu tiên vượt 25.000 VND/USD.
Trên thị trường, giá USD bán ra tại các ngân hàng thương mại cũng liên tục bám sát mức trần +5% theo biên độ nhà điều hành cho phép. Trong phiên hôm nay, Vietcombank đang niêm yết giá mua – bán đồng USD ở mức 25.850 – 26.210 VND/USD.
Theo đánh giá của các chuyên gia, tỷ giá USD/VND duy trì ở mức cao do nhu cầu USD trong nước tăng mạnh từ phía doanh nghiệp và cả Kho bạc Nhà nước khiến cho nguồn cung càng hạn chế. Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước linh hoạt điều chỉnh tỷ giá trung tâm để cho phép thị trường có thêm dư địa tự điều tiết.
 |
Nhu cầu USD trong nước tăng cả từ doanh nghiệp lẫn Chính phủ |
Theo Fiin Ratings, chỉ số DXY trong tháng 5 phục hồi nhờ những tiến triển tích cực trong đàm phán thương mại giữa Mỹ với Anh và Trung Quốc. Tuy nhiên, đà tăng này nhanh chóng chịu áp lực giảm ngắn hạn sau khi Moody's hạ bậc tín nhiệm quốc gia của Mỹ, đồng thời tiếp tục biến động do bất ổn chính sách gia tăng.
Tại thị trường trong nước, nhu cầu USD tăng mạnh khi các doanh nghiệp đẩy mạnh nhập khẩu nguyên liệu để chạy đua hoàn tất đơn hàng trước thời hạn 90 ngày và tích trữ phục vụ mùa cao điểm.
Trong 5 tháng đầu năm, Việt Nam ghi nhận kim ngạch nhập khẩu hàng hóa đạt 175,6 tỷ USD (tăng 17,5% so với cùng kỳ năm trước), trong đó nhóm hàng tư liệu sản xuất chiếm 93,8%. Nhập khẩu từ Mỹ tăng lên 7,2 triệu USD (tăng 25% so với cùng kỳ năm ngoái), động thái này nhằm xoa dịu áp lực từ các rào cản thuế quan tiềm ẩn để tránh tạo thêm sức ép lên tỷ giá.
Bên cạnh đó, Kho bạc Nhà nước vẫn duy trì hoạt động mua USD nhằm thực hiện nghĩa vụ trả nợ nước ngoài, khiến nguồn cung USD trên thị trường trở nên khan hiếm hơn.
Thống kê từ đầu năm đến cuối tháng 5/2025, Kho bạc Nhà nước đã có 9 đợt chào mua ngoại tệ với tổng quy mô gần 1,6 tỷ USD (mua để trả nợ nước ngoài). Như vậy, lượng chào mua ngoại tệ 5 tháng đầu năm nay của Kho bạc Nhà nước cao hơn cả lượng mua năm 2023 (hơn 1,2 tỷ USD) và bằng 86% lượng mua của cả năm 2024.
Theo các chuyên gia, nhiều khả năng, trong nửa cuối năm nay, Kho bạc Nhà nước sẽ tiếp tục mua ngoại tệ để trả nợ Chính phủ. Nếu giai đoạn 2015-2020, Chính phủ tăng cường vay ròng (nợ nước ngoài tăng từ mức 41,5% GDP năm 2015 lên mức 47,9% năm 2020), thì bắt đầu từ năm 2021, Chính phủ tăng cường trả nợ ròng. Nợ nước ngoài đã giảm từ mức đỉnh năm 2020 về mức 31,8% vào cuối năm 2024.
Điều hành tỷ giá vẫn rất chật vật
Theo ước tính của các chuyên gia, nếu như giai đoạn 2015-2020, thị trường trong nước mỗi năm có thêm vài tỷ USD ngoại tệ từ nguồn vay nợ nước ngoài của Chính phủ, thì ngược lại, trong 5 năm qua, Chính phủ phải chi 2-3 tỷ USD/năm để trả nợ nước ngoài.
Không chỉ Chính phủ, mà doanh nghiệp tư nhân cũng chuyển từ vay ròng sang trả nợ ròng trong những năm gần đây, do lãi vay nước ngoài cộng biến động tỷ giá còn cao hơn lãi vay trong nước. Điều này khiến áp lực đối với cầu ngoại tệ ngày càng gia tăng.
Còn theo các chuyên gia Ngân hàng UOB, suy yếu của VND chủ yếu xuất phát từ triển vọng kinh tế kém tích cực cùng với rủi ro gia tăng về khả năng Mỹ tái áp mức thuế 46% nếu các cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Việt không đạt được tiến triển rõ rệt. Những yếu tố này dự kiến sẽ tiếp tục tạo áp lực lên VND trong ngắn hạn.
Theo đánh giá, về dài hạn, USD sẽ tiếp tục yếu đi. Tuy nhiên, tại Việt Nam, ngân hàng Nhà nước vẫn đang ở vị thế cực kỳ khó khi một mặt giữ ổn định kinh tế vĩ mô, mặt khác phải giảm lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
“Về lý thuyết, hạ lãi suất thì tỷ giá cũng chịu áp lực. Chúng ta cũng không muốn VND mất giá quá nhiều vì sẽ bị gắn mác dùng tỷ giá để kích thích xuất khẩu. Đây là bài toán rất khó của Việt Nam hiện nay", ông Phạm Hồng Hải, Tổng giám đốc Ngân hàng OCB đánh giá.
Còn Ngân hàng UOB dự báo VND sẽ tiếp tục dao động ở vùng giá yếu trong biên độ giao dịch với USD đến hết quý 3/2025. Tuy nhiên, từ quý 4/2025 trở đi, VND có thể bắt đầu lấy lại đà phục hồi, hòa nhịp cùng xu hướng cải thiện chung của các đồng tiền châu Á khi bất ổn thương mại dần lắng dịu.
