- Đề xuất bãi bỏ Nghị định về dịch vụ kinh doanh đòi nợ
- Chế độ kế toán nặng nề, hộ kinh doanh ngại lên doanh nghiệp
- Kinh tế khởi sắc, doanh nghiệp mở rộng kinh doanh
Đề xuất của Bộ Tài chính có thể khiến các doanh nghiệp khởi nghiệp khó tiếp cận vốn vay hơn
Vốn vay càng nhiều, nộp thuế càng nặng
Trong khi đó, thực tế, nhiều doanh nghiệp có khoản vay vốn sản xuất kinh doanh vượt gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu đã dẫn đến nguy cơ mất an toàn tài chính của doanh nghiệp và cũng là một trong những yếu tố làm ảnh hưởng đến thu ngân sách.
Cụ thể, Bộ Tài chính giải thích, công tác quản lý thu cho thấy vừa qua có một số doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) hoạt động trong lĩnh vực bất động sản, thương mại, dịch vụ báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh lỗ, trong khi doanh thu luôn tăng trưởng qua các năm và doanh nghiệp không ngừng mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh.
Qua xem xét các báo cáo tài chính của doanh nghiệp, Bộ Tài chính phát hiện nguyên nhân dẫn đến tình trạng lỗ của doanh nghiệp một phần do chi phí tài chính (chi phí trả lãi tiền vay vốn cho công ty mẹ ở nước ngoài) quá lớn, thậm chí có công ty chi phí trả lãi tiền vay vốn lên đến vài nghìn tỷ đồng/năm.
Dẫn kinh nghiệm quốc tế, Bộ Tài chính cho biết, nhiều nước có quy định về vốn mỏng căn cứ vào tỷ lệ vốn vay trên vốn chủ sở hữu. Đối với những doanh nghiệp này, phần lãi vay phải trả vượt quá tỷ lệ được coi là vốn mỏng thì không được tính vào chi phí được trừ khi tính thuế TNDN.
Vì vậy, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung quy định không tính vào chi phí được trừ đối với phần chi trả lãi vay của khoản vay vốn tương ứng với khoản vay vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu đối với lĩnh vực sản xuất, vượt quá 4 lần vốn chủ sở hữu đối với các lĩnh vực còn lại. Đối với một số lĩnh vực đặc thù như tín dụng, ngân hàng được áp dụng tỷ lệ không quá 12 lần vốn chủ sở hữu. Như vậy, nếu đề xuất của Bộ Tài chính được thông qua, những doanh nghiệp vay vốn kinh doanh gấp nhiều lần vốn tự có sẽ phải nộp thuế nhiều hơn.
Sẽ gây khó cho doanh nghiệp?
Theo lý giải của Bộ Tài chính, quy định này nhằm đảm bảo lành mạnh hóa tài chính của doanh nghiệp, của nền kinh tế, góp phần thúc đẩy việc tái cơ cấu kinh tế, chống chuyển giá. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng cần cân nhắc kỹ đề xuất này vì có thể ảnh hưởng lớn đến các doanh nghiệp, nhất là trong điều kiện các doanh nghiệp khởi nghiệp còn gặp khó khăn về vốn.
Chuyên gia kinh tế, TS. Nguyễn Minh Phong cho rằng, về nguyên tắc, trước hết, quan hệ tín dụng giữa doanh nghiệp và ngân hàng được quy định theo Luật Tín dụng, tức là có thế chấp hoặc đảm bảo bằng tín chấp. “Trường hợp doanh nghiệp vay nhiều nhưng họ vẫn đảm bảo được tài sản thế chấp hoặc đủ tín chấp thì tại sao lại đánh thuế họ nặng hơn các doanh nghiệp khác”, TS. Nguyễn Minh Phong đặt câu hỏi.
Đồng tình Bộ Tài chính đặt mục tiêu lành mạnh hóa thị trường, phòng những trường hợp doanh nghiệp vốn mỏng hay “tay không bắt giặc” gây rủi ro cho thị trường là có cơ sở, tuy nhiên, TS Nguyễn Minh Phong cho rằng nếu đặt vấn đề tính vào thuế để đưa vào ngân sách lại không hợp lý.
Thay vào đó, có thể cân nhắc một khoản thu nào đấy để đưa vào một quỹ dự phòng, tăng an toàn cho thị trường. Hơn nữa, theo vị chuyên gia này, bản thân các ngân hàng thương mại đã phải đảm bảo quản lý việc cho doanh nghiệp vay vốn bao nhiêu là an toàn. Nếu các ngân hàng xét thấy doanh nghiệp làm ăn có lãi, dự án kinh doanh tốt, đủ khả năng trả nợ thì sẽ cho vay và ngược lại.
Ở góc độ ngân hàng, cán bộ phụ trách khách hàng doanh nghiệp của một chi nhánh ngân hàng thương mại cho rằng quy định này khiến doanh nghiệp có thể khó tiếp cận khoản vay hơn, nhất là những doanh nghiệp khởi nghiệp. Đối với những doanh nghiệp này, ngân hàng chủ yếu xem xét cho vay dựa trên phương án kinh doanh. Việc không được tính phần trả lãi vào chi phí tính thuế khiến lợi nhuận của doanh nghiệp trong phương án kinh doanh giảm, do đó, ngay cả ngân hàng cũng gặp khó trong việc phê duyệt khoản vay.
