Đằng sau cuộc đào thoát ly kỳ của cựu Chủ tịch Nissan Carlos Ghosn

ANTD.VN - Vào ngày đầu năm mới 2020, báo chí Nhật Bản đồng loạt đưa tin, cựu Chủ tịch Nissan Carlos Ghosn đã bỏ trốn khỏi Nhật Bản, nơi ông đang chờ xét xử về tội lạm dụng tài chính. Ngay sau khi thông tin này được lan truyền, truyền thông thế giới rộ lên những giả thuyết về phương cách mà ông Ghosn thoát khỏi Nhật Bản, ly kỳ như một bộ phim Hollywood. Tất cả có thể sẽ được trả lời rõ ràng khi cựu lãnh đạo Nissan dự kiến sẽ họp báo tại Beirut vào ngày 8-1.

Hôm 31-12, cựu Chủ tịch hãng Nissan và Renault, người đang chờ 2 phiên tòa đầu tiên ở Tokyo tuyên bố đang ở Lebanon, thoát khỏi sự bất công và nghiêm ngặt của hệ thống tư pháp Nhật Bản. Nhiều người ngỡ ngàng vì không hiểu bằng cách nào ông ta đã thoát khỏi sự giám sát gần như suốt ngày đêm cũng như hạn chế di chuyển để có thể rời Nhật Bản đến Lebanon.

Đằng sau cuộc đào thoát ly kỳ của cựu Chủ tịch Nissan Carlos Ghosn ảnh 1Nhật Bản dự kiến mở phiên tòa xét xử cựu Chủ tịch Nissan vào đầu tháng 4-2020

Nghi ngờ chuyến bay lúc nửa đêm ở Kansai

Trong một giả thuyết mà không trích nguồn tin xác nhận nào, Đài truyền hình MTV Lebanon cho rằng ông Ghosn tự nhốt mình trong một hộp nhạc cụ lớn sau khi một ban nhạc đến thăm nơi ở của ông ta ở Tokyo. Sau đó, ông được chuyển ra khỏi Nhật Bản rồi từ Thổ Nhĩ Kỳ tới Lebanon trên một chiếc máy bay riêng.

Cũng theo Bloomberg, dữ liệu theo dõi chuyến bay chỉ ra chi tiết một hành trình phù hợp với sự biến mất của ông Ghosn. Một máy bay phản lực thương mại đường dài Bombardier đã rời sân bay quốc tế Kansai gần Osaka, cách Tokyo 6 giờ lái xe về phía Tây vào lúc 11h10 tối chủ nhật. Máy bay đã hạ cánh tại sân bay Ataturk ở Istanbul. Sau đó chỉ hơn nửa tiếng đồng hồ, một máy bay nhỏ hơn do cùng một công ty Thổ Nhĩ Kỳ, MNG Jet Havacılık AS điều hành, đã rời sân bay Thổ Nhĩ Kỳ đến Beirut.

Việc ông Ghosn quyết định bỏ trốn khỏi Nhật Bản đã gây bất ngờ cho ngay cả luật sư riêng của ông tại Nhật Bản. Luật sư Junichiro Hironaka cho biết, lần cuối ông gặp thân chủ của mình là vào ngày 25-12 và họ dự định gặp lại trong tháng 1-2020. Trưởng nhóm luật sư này cho biết, chuyến bay của ông Ghosn có thể đã được một tổ chức lớn của Vương quốc Anh sắp xếp, nhưng không cung cấp thông tin chi tiết.

Theo một số nguồn tin, ông Ghosn đã vào Lebanon bằng hộ chiếu Pháp và thẻ căn cước Lebanon. Nhân vật từng điều hành các hãng xe hơi hàng đầu thế giới mang quốc tịch Lebanon, Pháp và Brazil. Thông tin mới nhất do Đài truyền hình NHK Nhật Bản cung cấp ngày 2-1 cho thấy, ông Ghosn có 2 hộ chiếu Pháp và theo quyết định của tòa án hồi tháng 5-2019, sau khi ông này đóng tiền bảo lãnh tại ngoại, ông được phép giữ 1 hộ chiếu Pháp cất trong chiếc hộp khóa kỹ, chìa khóa do luật sư giữ. Các hộ chiếu còn lại vẫn do đội ngũ pháp lý của ông giữ.

Đằng sau cuộc đào thoát ly kỳ của cựu Chủ tịch Nissan Carlos Ghosn ảnh 2An ninh đã được thắt chặt bên ngoài biệt thự của gia đình ông Ghosn ở Lebanon

Kế hoạch được chuẩn bị kỹ lưỡng

Tạp chí Phố Wall đã trích lời những người quen thuộc với sự việc này cho hay, ông Carlos Ghosn trốn khỏi Nhật Bản sang Lebanon sau nhiều tuần được các cộng sự lập kế hoạch. Họ muốn đưa vị cựu Chủ tịch hãng ô tô danh tiếng đến một quốc gia mà họ tin rằng có môi trường pháp lý thân thiện hơn để phản bác các cáo buộc hình sự đối với ông này.

Cuối tuần trước, kế hoạch hành động đã được quyết định có sự hỗ trợ của các đồng phạm ở Nhật Bản. Theo đó, ông này sẽ từ nơi cư trú do tòa án ở Tokyo giám sát lên một chiếc máy bay riêng đến Thổ Nhĩ Kỳ. Tiếp đó, ông Ghosn tiếp tục di chuyển bằng máy bay tới Lebanon vào sáng sớm 30-12. Ở đó, ông gặp vợ mình, bà Carole Ghosn, người đứng đầu kế hoạch đào thoát này. Trong một tin nhắn cho một phóng viên, bà Ghosn mô tả việc được đoàn tụ với chồng là “món quà tuyệt vời nhất trong cuộc đời tôi”. Nhật báo Le Monde của Pháp, trích dẫn các nguồn không xác định, cũng cho rằng bà Carole Ghosn đã tổ chức giải thoát cho chồng với sự giúp đỡ của những người anh em cùng quan hệ của họ ở Thổ Nhĩ Kỳ. 

Trở lại vụ án ở Nhật Bản, ông Ghosn, cựu lãnh đạo của Renault SA, Nissan Motor Co. và Mitsubishi Motors Corp, bị cáo buộc các tội danh liên quan đến lĩnh vực tài chính, bao gồm không khai báo thu nhập tương lai hơn 80 triệu USD mà Nissan sẽ trả cho ông khi về hưu và chỉ đạo chuyển tiền từ công ty cho các lợi ích cá nhân của ông này. Ông Ghosn bác bỏ tất cả các cáo buộc và tuyên bố sẽ chống lại các cáo buộc đó trong một phiên tòa dự kiến sẽ khởi động vào năm 2020.

Tòa án cho phép ông Ghosn được bảo lãnh tại ngoại vào tháng 4-2019, nhưng với một số điều kiện, trong đó có lệnh cấm ra nước ngoài. Tuy nhiên, sau khi đối tượng vi phạm, tòa án đã thu hồi lệnh cho phép tại ngoại, số tiền bảo lãnh là 13,8 triệu USD sẽ bị tịch thu. Nếu Nhật Bản quyết định phát lệnh bắt giữ quốc tế, khả năng Lebanon bàn giao nghi phạm là vô cùng khó khăn, vì Lebanon không ký hiệp ước dẫn độ với Nhật Bản, trong khi ông Ghosn vốn được người dân Lebanon coi như một “người hùng”. 

Kế hoạch của ông Ghosn là để chứng minh cho sự vô tội của mình bằng cách tìm kiếm một phiên tòa ở quê hương Lebanon. Luật pháp Lebanon cho phép công dân bị truy tố về các tội ác đã gây ra ở nước ngoài, miễn là hành vi cũng được coi là phạm tội ở Lebanon. Những người ủng hộ ông Ghosn tin rằng theo luật pháp Lebanon, công tố viên có thể làm việc với đối tác Nhật Bản để vụ việc được xử ở Lebanon, dù sao ông cũng có nhiều điều kiện thuận lợi hơn so với Nhật Bản.

Lý giải về thời điểm bỏ trốn

Theo bài viết của Wall Street Journal, quyết định bỏ trốn khỏi Nhật Bản bắt nguồn từ những gì ông Ghosn cho là bị hệ thống tư pháp ngược đãi. Ông Ghosn đã ngồi tù hơn 4 tháng trước khi tòa án cho phép bảo lãnh tại ngoại vào cuối tháng 4-2019. Nhưng ông đặc biệt nổi giận trước việc tòa án đặt hạn chế về việc liên hệ với vợ ông.

Căng thẳng với cựu Chủ tịch Nissan có lẽ đã lên tới đỉnh điểm khi tòa án “xúc phạm kép” nhân dịp Giáng sinh. Đầu tiên, họ từ chối để ông liên lạc với vợ trong kỳ nghỉ này. Và tại phiên điều trần diễn ra đúng vào ngày Giáng sinh, ông Ghosn tin rằng tòa án định kéo dài quá trình xét xử, khiến ông ta sợ rằng có lẽ tới đầu năm 2021 phiên tòa chính thức mới được mở. “Ông ấy không được gặp vợ, cũng không nhận được lịch xét xử cụ thể. Đó là sự sỉ nhục, sự tra tấn về đạo đức”, một người quen thuộc về vấn đề này nói.

Trong khi, theo tờ Le Monde của Pháp, cựu Chủ tịch Ghosn có thể đã quyết định bỏ trốn vì chính quyền Nhật Bản vừa có được những thông tin mới từ một ngân hàng Thụy Sĩ và các trung tâm tài chính nước ngoài khác, trong đó có Dubai.

Các công tố viên và cảnh sát Tokyo dự kiến sẽ mở một cuộc điều tra quốc tế về vụ xuất cảnh trái phép và vi phạm luật di trú này. Báo chí Nhật Bản đều đã nêu khó khăn trong dẫn độ từ Lebanon và rằng phiên tòa dự kiến mở vào đầu tháng 4-2020 có lẽ không thể diễn ra. Yousuke Isozaki, một nhà lập pháp thuộc đảng cầm quyền ở Nhật Bản, đã viết trên Twitter rằng nếu quốc gia khác có liên quan đến vụ đào thoát này đó là một sự vi phạm quyền tài phán của quốc gia và tương tự như việc công dân Nhật Bản bị Triều Tiên bắt cóc. Nghị sỹ Isozaki đã kêu gọi Chính phủ lên tiếng về vấn đề này.

Các phương tiện truyền thông Nhật Bản ngày 1-1 đã gọi hành động của cựu Chủ tịch Nissan là “hèn nhát”, sau khi nhà tài phiệt vi phạm lệnh bảo lãnh tại ngoại và trốn sang Lebanon để tránh phiên tòa tại Nhật Bản. “Chạy trốn là một hành động hèn nhát, chế giễu hệ thống tư pháp của Nhật Bản”, tờ Yomiuri Shimbun viết. “Bằng việc rời khỏi Nhật Bản, ông Ghosn đã mất cơ hội chứng minh sự vô tội và minh oan cho danh dự của mình”, tờ báo nói thêm rằng tòa án, luật sư bào chữa và các quan chức kiểm soát nhập cư của anh ta cũng phải chịu liên đới trong vụ việc này.