Tòa án xét xử tội ác Khmer Đỏ (ECCC) ở Campuchia ngày 27-6 đã mở phiên xét xử đối với 4 cựu thủ lĩnh cấp cao của chế độ Khmer Đỏ. Đây mới là phiên toà thứ hai xét xử những kẻ cầm đầu Khmer Đỏ đã gây ra thảm hoạ diệt chủng hơn 3 thập kỷ trước làm ít nhất 1,7 triệu người Campuchia thiệt mạng.
4 bị cáo ra tòa lần này có Nuon Chea, Khieu Samphan, Ieng Sary và vợ là Ieng Thirith, bị xét xử với các tội danh diệt chủng, chống lại loài người và tội ác chiến tranh dưới thời chế độ Khmer Đỏ cầm quyền từ năm 1975-1979. Trong đó, Nuon Chea được coi là “nhân vật số hai” - kẻ cầm đầu bộ máy an ninh mật, trực tiếp chỉ huy nhà tù khét tiếng Tuol Sleng.
Theo kế hoạch, phiên toà xét xử 4 cựu thủ lĩnh Khmer Đỏ sẽ diễn ra trong 4 ngày, trong đó tòa án sẽ nghe phần buộc tội của các nhân chứng, chuyên gia và các tổ chức dân sự, cũng như đại diện của các nạn nhân về những cáo buộc đối với các bị cáo. Tuy nhiên, phiên toà này chưa đưa ra phán quyết với các bị cáo trong khi dư luận cho rằng phiên tòa có thể sẽ phải kéo dài trong nhiều tháng, thậm chí nhiều năm.
Trước đó, phiên toà đầu tiên xét xử tội ác của Khmer Đỏ cũng phải mất hàng năm trời mới đưa ra phán quyết 35 năm tù giam đối với Kaing Guek Eav, cai ngục nhà tù Toul Sleng trước đây. Trong gần 4 năm, nhà tù nơi Kaing Guek Eav có biệt danh “Duch” làm cai ngục này đã tra tấn dã man và hành quyết khoảng 16.000 tù nhân.
 |
| Ieng Sari tại phiên tòa ở Phnom Penh ngày 27-6 |
Tội ác tày trời của chế độ diệt chủng Khmer Đỏ đối với người dân Campuchia dưới thời các thủ lĩnh như Pol Pot, Nuon Chea, Khieu Samphan, Ieng Sary... đã khiến cả thế giới phải bàng hoàng, ghê sợ. Thế nhưng, việc đưa những kẻ gây ra những “cánh đồng chết” này ra toà lại không dễ dàng.
Phải mất 31 năm sau khi chế độ diệt chủng Khmer Đỏ bị nhân dân Campuchia và quân tình nguyện Việt Nam xóa bỏ, ECCC mới đưa ra phán quyết đầu tiên với những kẻ “đao phủ” một thời như Kaing Guek Eav. Thời gian quá dài khiến không ít kẻ mang tội ác tày trời với người dân Campuchia cũng như nhân loại như Pol Pot đã chết vì già yếu mà không phải chịu sự phán xét của công lý và lương tri.
Đáng lo ngại hơn nữa là trong khi công lý còn chưa được thực thi với những kẻ thủ lĩnh diệt chủng, đã có những thế lực muốn mưu toan phủ nhận hay đánh tráo lịch sử, trong đó có việc bác bỏ vai trò của Việt Nam trong việc cứu nhân dân Campuchia thoát khỏi nạn diệt chủng. Ngày chiến thắng 7-1-1979 lật đổ chế độ diệt chủng Khmer Đỏ tàn bạo bị chúng toan tính dựng lên thành ngày Campuchia bị chiếm đóng (?!).
Công lý dù muộn song vẫn luôn được thực thi và sự thật lịch sử là không thể phủ nhận. Công lý đã trừng phạt gã đồ tể Kaing Guek Eav và rồi đây sẽ đến lượt những kẻ như Nuon Chea, Khieu Samphan, Ieng Sary.
