Các doanh nghiệp vẫn đang chờ những diễn biến mới của lãi suất
Ngạt thở vì lãi suất cao
Trong bối cảnh thực hiện chính sách tiền tệ chặt chẽ, các doanh nghiệp đang phải vật lộn để đảm bảo nguồn vốn sản xuất. Không chỉ chịu lãi suất cao, các doanh nghiệp còn phải đối mặt với khó khăn khi ngân hàng hạn chế cho vay. Ông Trịnh Thanh Phương - Giám đốc một doanh nghiệp thiết kế và sản xuất nội thất cho biết: “Thời gian vừa qua, ngân hàng cho vay thì mời chào với lãi suất lên tới 23-24%, còn ngân hàng lãi suất thấp hơn một chút lại cho vay rất hạn chế. Tôi phải huy động từ anh em, bạn bè để nhập nguyên vật liệu và duy trì sản xuất. Chấp nhận trả lãi cao hơn lãi suất huy động của ngân hàng, tuy nhiên khoản tiền này chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu vốn của doanh nghiệp”.
Xoay xở được như doanh nghiệp trên là điều hết sức may mắn, bởi không ít doanh nghiệp đã buộc phải cắt giảm nhân công, thậm chí đóng cửa. Ông Phạm Đức Tiến - Giám đốc một doanh nghiệp sản xuất đồ nhựa tại Bắc Ninh ngậm ngùi: “Vẫn biết đây là khó khăn chung, nhưng những doanh nghiệp nhỏ vẫn chịu tác động mạnh nhất của chính sách. Với tiềm lực không thực sự mạnh nên việc duy trì sản xuất đối với chúng tôi là không thể. Ban đầu là cắt giảm lao động, nhưng rồi sản xuất vẫn không có lãi vì giá nguyên liệu tăng mạnh buộc chúng tôi phải đóng cửa”.
Theo ghi nhận của NHNN, hơn 2 tháng nay, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng luôn bình ổn, dao động trong khoảng 12-15%/năm, phụ thuộc vào các loại hình giao dịch. Nếu so mặt bằng lãi suất chung với tỷ lệ lạm phát hiện nay thì tỷ lệ này khá ổn định, thậm chí còn hơi thấp. Đặc biệt, tăng trưởng tín dụng 7 tháng đầu năm của toàn hệ thống rất thấp, ước đạt 7,6% so với tháng 12-2010. Thậm chí trong tháng 7 vừa qua, tín dụng giảm xấp xỉ 0,2%, trong đó tín dụng VND giảm 0,9%. Nguyên nhân được cho là lãi suất cho vay quá cao nên các doanh nghiệp không thể tiếp cận được nguồn vốn.
Trước những khó khăn mà các doanh nghiệp đang gặp phải, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cũng đã nhìn rõ và đang từng bước tháo gỡ. Thống đốc NHNN - Nguyễn Văn Bình nhận định: “Hiện đã có đủ cơ sở để lãi suất có thể giảm, trong đó có việc thanh khoản của các ngân hàng đang ổn định và mặc dù các ngân hàng đang có vốn nhưng tăng trưởng tín dụng gần như không đáng kể trong tháng 7, tức là các ngân hàng sẽ phải giảm lãi suất để có thể cho vay. Lãi suất cho vay tiền đồng có thể giảm xuống từ 17 - 19% từ tháng 9”.
Đã có những dấu hiệu tích cực
Khảo sát thị trường tiền tệ cho thấy, lãi suất cho vay VND đang có dấu hiệu giảm nhẹ. Tại Vietinbank, Vietcombank và các ngân hàng quốc doanh, lãi suất cho vay VND dao động từ 17-21%/năm, các ngân hàng ngoài quốc doanh từ 21-24%/năm và các công ty tài chính từ 20-22%/năm. Các ngân hàng bắt đầu có xu hướng giảm nhẹ lãi suất cho vay VND, nhưng vẫn hạn chế đối với các khoản cho vay tiêu dùng, nhằm kích thích nhu cầu vay vốn của hộ kinh doanh và doanh nghiệp sản xuất.
Cùng với việc rục rịch giảm lãi suất cho vay với các doanh nghiệp nói chung, một số ngân hàng còn đưa ra các sản phẩm cho vay ưu đãi như cho vay tài trợ xuất khẩu, giải pháp vốn cho các ngành phân bón, thủy hải sản, thức ăn chăn nuôi… Các chuyên gia cho rằng, việc lãi suất có những tín hiệu khả quan là do thanh khoản cũng như vốn của các ngân hàng tương đối tốt. Tuy nhiên, giữa các ngân hàng vẫn còn chênh lệch nhất định, cần sự điều hòa nhịp nhàng để lãi suất đầu vào giữa các ngân hàng được cân đối, như vậy mới có thể giảm lãi suất cho vay.
Phó Tổng giám đốc một ngân hàng thương mại nhận định, về cơ bản thì các ngân hàng có thể điều chỉnh giảm lãi suất cho vay, tuy nhiên các ngân hàng đang gặp phải vướng mắc là khó cân bằng được giữa đầu vào và đầu ra. Nếu giảm lãi suất huy động thì ngân hàng sẽ không thể giữ chân người gửi tiền. Lãi suất cho vay sẽ phải giảm xuống để khách hàng có thể vay được nhưng sẽ khó giảm sâu.
Thống đốc NHNN - Nguyễn Văn Bình cũng cho biết, NHNN sẽ có biện pháp xử lý để vốn giữa các ngân hàng có thể liên thông với thị trường huy động của dân cư giúp điều hòa được vốn giữa các tổ chức tín dụng và lãi suất có khả năng giảm.
