Hồi tháng 1-2013, Philippines đã chính thức kiện Trung Quốc ra Tòa án LHQ về Luật Biển, đề nghị tòa đưa ra phán quyết rằng, yêu sách “đường lưỡi bò” của Trung Quốc, vốn bao trùm hầu hết Biển Đông, là vô giá trị và vi phạm Công ước LHQ về Luật Biển 1982 (UNCLOS).
Bản đồ đường lưỡi bò phi lý, vô gia trị do Trung Quốc tự vẽ ra
Phát biểu trong cuộc họp báo hôm 16-7, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines, ông Raul Hernandez cho biết, Philippines đưa vụ việc ra tòa án quốc tế bởi nước này cảm thấy có lợi thế lớn, dựa vào quy định của luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước LHQ về Luật Biển 1982. Theo ông Hernandez, lập trường của Philippines luôn là: Yêu sách “đường lưỡi bò” của Trung Quốc mang tính bành trướng, quá đáng và vi phạm luật pháp quốc tế.
Ông Hernandez cũng cho biết, mặc dù Philippines đã nhiều lần muốn thảo luận vấn đề tranh chấp lãnh thổ tại Biển Đông với Trung Quốc, nhưng phía Trung Quốc khăng khăng rằng “muốn đàm phán, trước hết phải thừa nhận chủ quyền của Trung Quốc tại các vùng biển đó”, do vậy “Philippines không thể tiếp tục cùng Trung Quốc tiến hành thảo luận song phương”.
Thông báo về phiên tòa được đưa ra sau những đấu khẩu gay gắt giữa các quan chức ngoại giao Trung Quốc và Philippines về vụ kiện. Hôm 15-7, ông Hernandez đã liệt kê 8 sự việc để phản bác tuyên bố của Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh đưa ra hôm 12-7, trong đó bà này cáo buộc Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario “lừa dối dư luận” khi khẳng định Manila đã tận dụng hết các biện pháp chính trị và ngoại giao để giải quyết tranh chấp với Trung Quốc và không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đưa tranh chấp ra tòa án quốc tế.
Trong một diễn biến khác, Đại sứ Philippines tại Mỹ Jose Cuisia Jr ngày 16-7 cho biết, Philippines đang thảo luận với Mỹ về kế hoạch “sử dụng chung” các cơ sở quân sự tại Vịnh Subic, cách Manila khoảng 80km về phía bắc.