Daniel James và vụ gián điệp chấn động nước Anh

ANTĐ - Một phiên dịch viên xuất sắc của chỉ huy lực lượng NATO tại Afghanistan “tuồn” thông tin mật của các đơn vị liên quân trên lãnh thổ Afghanistan, đã gây chấn động tại nước Anh, bởi đây là điệp viên đầu tiên bị truy tố ở Anh trong gần 25 năm qua kể từ thời Chiến tranh lạnh. 

Daniel James và vụ gián điệp chấn động nước Anh ảnh 1Phiên dịch viên Daniel James và tướng David Richards

Từ một phiên dịch viên xuất sắc…

Ismail Gamazari, SN 1962, tại Teheran, Iran, là con thứ 6 trong gia đình có 9 anh chị em. Sau cuộc cách mạng Hồi giáo năm 1979, Daniel di cư sang Anh và đổi tên là Daniel James. Việc thành thạo ngôn ngữ Dari và Pashtun (hai ngôn ngữ được sử dụng ở Iran và Afghanistan) đã khiến cho James trở nên “có giá” đối với quân đội Anh, khi đó phiên dịch ngôn ngữ bản địa ở Afghanistan đang thiếu trầm trọng. 

Là một quân nhân giàu kinh nghiệm và có 10 năm làm lính bộ binh, James được tín nhiệm và đã làm việc với biệt đội tình báo Anh, đơn vị chuyên cung cấp thông tin cho các lực lượng đặc vụ của nước này. “Có phiên dịch đi cùng với đội tuần tra là rất quan trọng vì nó giảm sự cách biệt ngôn ngữ. Trong số những người tôi tiếp xúc có 9/10 coi tôi là người của họ và sẵn sàng cung cấp thông tin vì tôi có thể nói chuyện với họ”, James khẳng định trên một tờ báo của NATO về tầm quan trọng của thông dịch viên tại chiến sự Afghanistan.

James là phiên dịch viên xuất sắc của tướng David Richards, chỉ huy lực lượng NATO tại Afghanistan, là một trong những sĩ quan cao cấp nhất của quân đội Anh tại Afghanistan. Ông David Richards chỉ huy 31.000 lính NATO, trong đó có hơn 6.000 lính Anh và phải thường xuyên giữ liên lạc với Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai. Nhờ có quan hệ mật thiết và thường xuyên là thông dịch viên cho ông David, James thu thập được nhiều thông tin hơn cả những sĩ quan cao cấp.

…Trở thành tên điệp viên “nửa mùa” 

Ngày 2-11-2006, Daniel James gửi thư điện tử cho Đại tá Mohammed Hussein Haydari, Tùy viên quân sự Iran tại Kabul, tiết lộ thông tin lực lượng ISAF của NATO tại Afghanistan đang dự định chuyển đến một căn cứ trong vùng al-Amara, biên giới giữa Iran và Iraq và thêm lời cảnh báo: “Các ngài hãy coi chừng vụ này”. Sau đó, James thường xuyên gửi thông tin mật cho tướng Haydari nhưng để tránh bị lộ, anh ta sử dụng một địa chỉ email vô danh. Mỗi lá thư đều được kết thúc bằng một câu khá đặc biệt: “Tôi sẵn sàng hoàn thành bất cứ yêu cầu nào của các ngài. Tôi luôn sẵn sàng nghe lệnh của các ngài”. Cuối thư luôn ký tên mật danh: “Phiên dịch Ismail”. 

Đề phòng bị lộ, nếu khi nào James gửi thông điệp đến cho ông Haydari có nội dung: “Trời đang rất lạnh”, điều đó nghĩa là thời điểm đó không thích hợp để hai bên trao đổi. Daniel James cũng yêu cầu tướng       Haydari gửi thư cho mình bằng mật mã để anh ta có thể trao đổi thông tin với phía Iran nhưng ông Haydari không phản hồi. Tuy nhiên, do các email James gửi cho ông Haydari được mã hóa vụng về nên lực lượng phản gián Anh dễ dàng tìm ra. 

Ngày 16-12-2006, Daniel James lên máy bay rời Kabul trở về Anh để tham dự một kỳ thi ngôn ngữ cần thiết cho nghề phiên dịch của mình. Vừa đáp máy bay xuống ngay chiều tối hôm đó tại căn cứ không quân Brize Norton (Oxfordshirt), James bị các nhân viên Cơ quan Phản gián Anh bắt giữ. Khám xét người anh ta, cảnh sát thu được một chiếc USB trong đó có lưu giữ 2 tài liệu mật là các báo cáo hàng ngày liên quan đến các hoạt động quân sự ở Afghanistan cùng nhiều tài liệu mật khác. 

Trước những bằng chứng không thể chối cãi, các công tố viên đề nghị mức án 24 năm tù đối với Daniel James vì anh ta đang là một quân nhân thời chiến. Cũng theo các công tố Anh, “sự phản bội ở mức độ cao nhất” này có thể gây tổn thất về sinh mạng cho các binh lính Anh ở Afghanistan. Ngoài tội tiếp xúc với đại diện của một quốc gia thù địch, Daniel James còn phải chịu những cáo buộc như vi phạm luật pháp về giữ bí mật quốc gia và cố tình vượt quá những thẩm quyền của mình. Tuy nhiên, đến tháng 11-2008, Tòa án Westminster tuyên phạt anh ta mức án 10 năm tù giam vì tội phản bội.