Người dân xứ Mường đến Mó Úi xin nước về chữa bệnh
Lên mó Úi xin nước chữa bệnh
Nằm ngay chính giữa đồi Bùi ở xóm Thia xã Yên Mông đường lên mó Úi dốc cheo leo rất khó đi nhưng ngày nào cũng có khoảng chục người đến mó Úi để xin nước về chữa bệnh. Gặp chúng tôi bà Nguyễn Thị Hoa một người dân xã Yên Mông đang xin nước tại mó Úi hồ hởi: “Cô, chú đến xin nước về chữa bệnh cho trẻ con à. Mó Úi thiêng lắm, nước mó Úi chữa được nhiều bệnh lắm đấy”.
Theo bà Hoa cùng nhiều người dân địa phương, từ bao đời nay người dân xứ Mường đã dùng nguồn nước ở mó Úi để chữa bệnh, đặc biệt là chữa bệnh cho trẻ em như: nóng sốt, ra mồ hôi trộm, đêm ngủ hay giật mình… “Ngày trước còn nhỏ tôi đã được bố mẹ tôi lên mó Úi xin nước về để chữa bệnh, cả nhà tôi ai cũng đều tắm nước mó Úi, không biết nước mó Úi chữa được bệnh từ lúc nào nhưng từ ngày xưa ông nội tôi đã kể lại và truyền lại cho chúng tôi”, bà Hoa cho biết.
Mó Úi rộng chỉ khoảng 1m2, sâu chừng 80cm nhưng nước trong veo, xung quanh mó Úi trước đây cây cối ùm tùm nhưng ngày nay người dân địa phương chặt hạ để trồng cây keo. Có điều lạ là, từ trước đến nay dù trời nắng nóng, hạn hán thế nào nước mó Úi cũng không bao giờ cạn, ngoài việc giúp chữa bệnh cho trẻ em mó Úi còn cung cấp nguồn nước sinh hoạt cho người dân. “Ở khu vực đồi Bui này có hàng trăm mó nước nhưng duy nhất chỉ có nước mó Úi là chữa được bệnh, nước mó Úi mùa nào cũng trong và không bao giờ cạn, nước mó Úi uống vào mát ruột mà ngọt lắm”, bà Hoa nói.
Chỉ tay vào những đồng tiền lẻ có mệnh giá 1000 đồng, 2000 đồng nằm xung quanh và trong mó Úi bà Hoa chia sẻ: “Đó là tiền người ta đặt lễ cúng thần mó Úi. Từ ngày xưa cha ông truyền lại rằng ai đến mó Úi xin nước uống thì chỉ cần chắp tay lạy là được đến xin nước về chữa bệnh, xin được nước thì bỏ ít tiền lẻ để làm lễ. Ngày xưa chưa có tiền giấy thì bỏ vài ba đồng tiền xu, đây là tiền để cúng thần núi nên không ai dám lấy, nếu ai lỡ tay lấy thì phải đem trả lại ngay không con cái họ sẽ bị đau ốm”. Nói rồi bà Hoa chắp tay lạy thần núi: “Xin thần núi cho con ít nước về chữa bệnh cho đứa cháu đang bị ra mồ hôi trộm, đêm ngủ hay giật mình”.
Theo chân bà Hoa về nhà chúng tôi chứng kiến đứa cháu nội của bà đang nằm khóc trên dường, người nóng ran. Vừa bước chân về đến nhà bà Hoa bế đứa cháu ra giếng để tắm. “Đây rồi, đây rồi, nước mó Úi bà xin về đây rồi, để bà tắm cho cháu nhé, tắm vào là hết nóng sốt liền”. Tắm xong nước mó Úi đứa bé tươi cười và ra sân chơi đùa với bạn bè. “Đau ốm nặng thì phải đưa đi bệnh viện ngay để các bác sỹ khám và cho thuốc còn mấy bệnh như ra mồ hôi trộm, nóng sốt, đêm ngủ trẻ hay giật mình, hay khóc chỉ cần tắm nước mó Úi là được, chú xem đấy, tắm xong đứa cháu ngoan ngoãn hẳn, trẻ con ở đây lớn lến ai cũng đều tắm nước mó Úi”, bà Hoa nói.
Vì sao nước mó Úi chữa được bệnh?
Biết tiếng tăm nước mó Úi chữa được bệnh cho trẻ em nên không chỉ người dân xứ Mường ở Hoà Bình mà người dân từ nhiều nơi khác cũng lặn lội đánh xe đến tận mó Úi để xin nước. Gặp chúng tôi tại mó Úi chị Vũ Thị Xuân, quê Nam Định cho biết, con trai chị năm nay lên 4 tuổi nhưng đêm ngủ rất hay khóc và hay bị giật mình, nghe tiếng nước mó Úi chữa được bệnh này nên chị cùng chồng đánh xe lên tận nơi để xin nước. “Ở quê tôi cũng có nhiều người lên xin nước mó Úi về tắm cho con trẻ, nước mó Úi tắm vào bọn trẻ da dẻ lại hồng hào hẳn ra”, chị Xuân cho biết.
Để tìm hiểu rõ vấn đề, chúng tôi đã tìm gặp ông Nguyễn Thanh Mười (87 tuổi) một cao niên ở xã Yên Mông, theo ông Mười nước mó Úi chữa được bệnh có từ khi nào không ai biết được, chỉ biết rằng mó Úi có từ lâu đời lắm rồi, trước đây cây cối úm tùm, rừng núi âm u người dân xứ Mường đã truyền tai nhau tác dụng của nước mó Úi và cùng nhau đến lấy nước về tắm và chữa bệnh. “Ngày trước ở mó Úi còn có rất nhiều ốc nhưng nay người đến nhặt về ăn nhiều quá nên ít đi. Cả cái làng này ai cũng ít nhất một lần được tắm nước mó Úi để chữa bệnh. Trẻ con trong làng ai nấy đều da dẻ hồng hào, khoẻ mạnh”, ông Mười nói.
Ông Nguyễn Văn Hồng trưởng thôn Thia cũng cho biết, nước mó Úi chữa được bệnh cho trẻ em là có thật và được lưu truyền ở địa phương từ nhiều đời nay ngay chính ông Hồng và các con cháu của ông cũng đều được tắm nước mó Úi. “Ngày còn bé tôi cũng được tắm nước mó Úi rất nhiều lần, không hiểu sao nước mó Úi chữa được bệnh nhưng quả thật trẻ bị nóng sốt, ra mồ hôi trộm, ngủ hay giật mình cứ tắm nước mó Úi là hết hẳn. Ông Hồng cũng rất mong các cơ quan chức năng vào cuộc nghiên cứu về tác dụng của nước mó Úi và có biện pháp để bảo tồn, phát triển. “Không chỉ người dân địa phương mà người dân ở nhiều nơi khác cũng tìm về mó Úi xin nước về chữa bệnh cho trẻ, chúng tôi cũng không biết tại sao nước mó Úi lại chữa được những bệnh đó, dù tin tưởng vào nước mó Úi nhưng người dân địa phương cũng không vì thế mà chủ quan, chúng tôi cũng mong các cơ quan sớm vào cuộc nghiên cứu để giúp người dân xây dựng, bảo vệ mó Úi”.
Giải thích vì sao nước mó Úi chữa được bệnh, bà Nguyễn Thị Diễn (70 tuổi) một lang y nổi tiếng ở xã Yên Mông cho rằng, do rừng núi xứ Mường cây cối trập trùng, trên đồi núi có vô vàn cây thuốc quý, có thể dòng nước mó Úi chạy luồn lách qua những vùng đất có cây thuốc quý, rễ cây thuốc tiết ra dòng nước chất thuốc đó nên nước mó Úi mới chữa được bệnh. “Bởi có nhiều cây thuốc quý tiết ra hòa vào nước nên nước ở mó Úi vừa chữa được bệnh, uống vào lại rất ngọt”, bà lang Diễn nói.
Trao đổi về vấn đề này, bà Ngô Thị Kim Nhung trạm trưởng trạm y tế xã Yên Mông cũng cho rằng, việc mó Úi chữa được bệnh cho trẻ em là có thật, tuy nhiên chỉ chữa được các bệnh nhẹ như nóng sốt, ra mồ hôi trộm..., trạm y tế cũng đã cử cán bộ đến kiểm tra và nghiên cứu về nguồn nước này. “Dù nước mó Úi có tác dụng chữa những bệnh đơn giản nhưng chúng tôi vẫn thường xuyên đến tuyên truyền, vận động để bà con hiểu những lúc đau ốm nên đến bệnh viện, trạm xá khám để được các bác sỹ chẩn đoán bệnh và có biện pháp điều trị thích hợp. Chúng tôi cũng hy vọng các nhà khoa học sẽ nghiên cứu sâu hơn biết đâu sẽ tìm ra được nguồn dược liệu quý từ mó nước này”, bà Nhung cho hay.
