Xét xử nghiêm các vụ án tham nhũng, chi phí "gầm bàn" giảm mạnh

ANTD.VN - Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, sau nhiều năm liên tục tăng, điều tra Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) 2018 đã ghi nhận có sự giảm đáng kể ở 3 chỉ tiêu đo lường về tham nhũng. 

Doanh nghiệp mong muốn mở rộng hoạt động đầu tư kinh doanh

PCI 2017 cho biết, 3 tiêu chí đo lường tham nhũng giảm là: tỷ lệ doanh nghiệp cho rằng việc chi trả chi phí không chính thức là phổ biến; Tỷ lệ phần trăm trong tổng số thu nhập mà doanh nghiệp phải bỏ ra hàng năm đê chi các khoản không chính thức cho cán bộ Nhà nước và chi trả "hoa hồng" (chi phí không chính thức) là điều bắt buộc để đảm bảo trúng thầu.

Trong số các nguyên nhân khiến tham nhũng có xu hướng giảm, VCCI cho rằng việc Việt Nam quyết liệt trong các hoạt động chống tham nhũng trong 2 năm qua, được thể hiện qua một loạt các vụ án tham nhũng lớn được điều tra, xét xử có tác động đáng kể.

"Tuy nhiên, vẫn còn quá sớm để biết liệu những nỗ lực này có tạo ra sự thay đổi lâu dài hay không"- đại diện nhóm điều tra PCI cho hay.

Theo kết quả điều tra các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trên một số lĩnh vực, tỷ lệ doanh nghiệp thừa nhận có chi trả chi phí không chính thức khi làm thủ tục hải quan giảm từ 56,4% năm 2016 xuống chỉ còn 53% trong năm 2017.

Tình trạng phải chi trả chi phí không chính thức trong lĩnh vực đất đai cũng giảm xuống chỉ còn 17,5%, từ mức 22,6% trong năm 2016.

Bên cạnh đó, quy mô chi phí không chính thức cũng có chiều hướng giảm; Tác động tiêu cực của tham nhũng có dấu hiệu giảm do tham nhũng vặt có dấu hiệu ngày càng dễ đoán hơn. 

Mặc dù vậy, PCI 2017 cũng cho rằng, cảm nhận về tình trạng chi phí không chính thức nói chung vẫn ở mức cao. Có đến 2/3 doanh nghiệp được điều tra trả lời rằng tình trạng chi phí không chính thức là phổ biến;

Khoảng 7-12% cho biết có chi trả một số tiền lớn cho khoản này và trên một nửa số doanh nghiệp tin rằng chi trả "hoa hồng" là cần thiết để đảm bảo trúng trong các cuộc đấu thầu với cơ quan Nhà nước. 

Cũng theo kết quả điều tra PCI 2017, với những tín hiệu tích cực trong cải thiện môi trường kinh doanh, giảm chi phí không chính thức, cải cách hành chính mạnh mẽ của các địa phương, các doanh nghiệp tỏ ra lạc quan trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Mức độ lạc quan ghi nhận cao nhất từ năm 2013 đến nay.

52% doanh nghiệp cho biết họ dự định tăng quy mô hoạt động trong 2 năm tới, tăng 4 điểm phần trăm so với năm 2016. Tỷ lệ doanh nghiệp trả lời rằng họ sẽ tiếp tục hoạt động với quy mô hiện tại là 40%, trong khi số lượng các doanh nghiệp có kế hoạch giảm quy mô hoặc đóng cửa là rất thấp, chỉ ở mức 8%. 

Đáng lưu ý là thay vì chú trọng chất lượng điều hành như các cuộc điều tra PCI các năm trước, năm nay, doanh nghiệp chú trọng đến cơ hội kinh doanh (80% doanh nghiệp lựa chọn), và quy mô thị trường tiềm năng (50% lựa chọn).

Vì vậy, các thành phố lớn trực thuộc Trung ương dù chất lượng điều hành chưa phải là nơi được doanh nghiệp đánh giá tốt nhất nhưng do cơ hội kinh doanh rộng mở nên được doanh nghiệp lựa chọn nhiều hơn các địa phương còn lại.