- Trợ giá thấp dẫn đến thua lỗ, tuyến buýt điện duy nhất ở TP.HCM nguy cơ dừng chạy
- Người dân Thủ đô chưa muốn bỏ xe cá nhân đi xe buýt, làm sao để thay đổi thói quen này?
- Hà Nội sắp mở tuyến buýt điện nối sân bay quốc tế Nội Bài với Khu đô thị Ocean Park
Hà Nội đặt mục tiêu xanh hóa toàn xe buýt vào 2035
Theo Quyết định số 876 phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí methane (khí mê-tan) của ngành GTVT, trong lĩnh vực giao thông đô thị, từ năm 2025, 100% xe buýt thay thế, đầu tư mới sử dụng điện, năng lượng xanh; Tỷ lệ đảm nhận của vận tải hành khách công cộng tại Hà Nội đạt 45% -50%; Từ năm 2030 tỷ lệ phương tiện sử dụng điện, năng lượng xanh đạt tối thiểu 50%; 100% xe taxi thay thế, đầu tư mới sử dụng điện, năng lượng xanh; Đến năm 2050 thì 100% xe buýt, xe taxi sử dụng điện, năng lượng xanh.
Tại tọa đàm "Hà Nội làm gì để xanh hóa xe buýt" do báo Giao thông tổ chức chiều 28/11, ông Đỗ Phan Anh, Phó trưởng Phòng Quản lý Vận tải (Sở GTVT Hà Nội) cho biết, Hà Nội là thành phố triển khai Quyết định số 876/QĐ-TTg ngày 22/7/2022 của Thủ tướng Chính phủ. Nhờ đó, số lượng đoàn phương tiện xanh của Hà Nội đang nhiều nhất, chiếm ưu thế nhất. Kết quả này có được nhờ sự chỉ đạo tích cực của cấp có thẩm quyền thành phố.
Song, thực tế hiện nay, Hà Nội có tới 2.034 xe buýt trợ giá nhưng chỉ có 277 xe sử dụng năng lượng sạch, bao gồm 139 xe CNG và 138 xe buýt điện đạt 13,6% toàn mạng. Trên 1.200 xe đạt tiêu chuẩn khí thải Euro IV trở lên. Còn lại 1.575 phương tiện đang sử dụng nhiên liệu diezel cần thay thế.
 |
Tỷ lệ xe buýt xanh, buýt điện của Hà Nội mới đạt hơn 13% |
Tuy nhiên, chi phí đầu tư phương tiện năng lượng điện, năng lượng xanh cao gấp 2-4 lần so với xe buýt diesel đang là những khó khăn, thách thức lớn. Để thực hiện mục tiêu trên, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của cơ quan quản lý cũng như doanh nghiệp.
Ông Phạm Đình Tiến, Trưởng phòng Kế hoạch - Vận hành, Trung tâm Quản lý Giao thông công cộng Hà Nội cho biết, thời gian qua, Sở GTVT Hà Nội đã tham mưu UBND TP Hà Nội trình HĐND TP Hà Nội ban hành Nghị quyết 07/2019 về việc ưu tiên phát triển vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn, khuyến khích đầu tư xây dựng, khai thác bến xe, bãi đỗ xe ô tô,… áp dụng công nghệ cao trong công tác quản lý, điều hành GTVT.
Trung tâm cũng đã chủ động tham mưu Sở GTVT Hà Nội báo cáo TP Hà Nội xây dựng kế hoạch, lộ trình chuyển đổi phương tiện diezel sang phương tiện sử dụng năng lượng xanh, sạch.
Theo tính toán, với lộ trình chuyển đổi 2.000 xe buýt điện trong 15 năm, trung bình mỗi năm, Hà Nội phải thay thế 160 phương tiện, chưa kể tuyến mới khi đấu thầu, phương tiện cũng phải là xe xanh, sạch.
Theo kế hoạch, đến năm 2030, tỷ lệ chuyển đổi đạt 50-60%, dự kiến đến năm 2035, tỷ lệ chuyển đổi đạt 90-100%. So với Quyết định 876, dự kiến TP Hà Nội đi sớm hơn 15 năm so với yêu cầu.
Chiến lược liên quan hạ tầng xe điện chưa rõ ràng
Dù vậy, ông Tiến cũng nhìn nhận, việc chuyển đổi phương tiện xe buýt sang phương tiện xanh, sạch có nhiều khó khăn. Có thể kể đến ba thách thức chính.
 |
Hạ tầng cho xe điện nói chung vẫn chưa rõ ràng |
Thứ nhất là vốn đầu tư. Theo tính toán, chi phí đầu tư phương tiện xanh cao gấp 2,4 lần so với xe buýt truyền thống sử dụng diesel. Chi phí này ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn lực của doanh nghiệp. Kèm theo đó là nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng liên quan đến trạm sạc điện, hệ thống trạm biến áp, nguồn cấp điện, hệ thống điều khiển.
Thách thức thứ hai là việc chuyển đổi đòi hỏi triển khai đồng bộ quy hoạch điện từ trạm sạc, trạm cấp nhiên liệu, chiến lược xây dựng hạ tầng sạc điện cung cấp cho phương tiện xanh;
Thứ ba là hiện nay cơ quan chức năng vẫn chưa có cơ chế hướng dẫn doanh nghiệp, nhà đầu tư để xã hội hóa đầu tư cơ sở hạ tầng cung cấp năng lượng xanh cho phương tiện, phục vụ quá trình chuyển đổi xe buýt xanh.
Sở GTVT đã làm việc với tổng công ty Điện lực TP hà Nội và Tổng công ty khí Việt Nam để trao đổi, khảo sát, tính toán nguồn cấp điện làm cơ sở cho lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh. Qua các thông tin trao đổi cho thấy, các công ty điện lực cũng có những giải pháp phục vụ trước mắt cho kế hoạch chuyển đổi đến năm 2030.
Ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Hiệp hội vận tải hành khách công cộng Hà Nội cho biết thêm, ba rào cản đối với phát triển xe buýt xanh đó là: cơ chế chính sách, nguồn lực chuyển đổi phương tiện, hạ tầng (nguồn điện, trạm sạc).
Trong đó, để xây dựng hạ tầng nguồn điện, trạm sạc cho phương tiện xanh, cần sự vào cuộc mạnh mẽ hơn của ngành điện, các depot của xe buýt điện đều cần hệ thống sạc rất lớn đủ cho đoàn xe hoạt động 2 ca/ngày; trạm biến áp sử dụng cũng phải là trạm biến áp trung áp.
Do đó, cần phải đưa vào quy hoạch của ngành điện về hạ tầng điện dành cho phương tiện xanh để đủ đáp ứng nhu cầu cho mạng lưới xe buýt xanh và cả các phương tiện khác.
Nhìn nhận về tính khả thi của lộ trình xanh hóa xe buýt trên địa bàn TP Hà Nội, ông Hải cho rằng, cách tiếp cận của ngành giao thông Hà Nội là dựa trên các quy hoạch đang có, định hướng về vận tải khách công cộng, chỉ tiêu và hiện trạng.
Dù vậy, ông Hải cũng cho rằng, lộ trình này cũng có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố đã và đang diễn ra như các quy hoạch Thủ đô, Luật Thủ đô, quy hoạch của năng lượng xanh, xu thế chuyển đổi sang phương tiện năng lượng mới.
