Vỉa hè và xe bọc thép

ANTĐ - Thị trưởng thành phố Vilnius, Thủ đô của Lithuania, ông Arturas Zuokas vừa công bố một đoạn video cảnh ông này lái xe bọc thép đè bẹp một chiếc ô tô Mercedes dòng S đỗ trái luật, lấn đường xe đạp. Cảnh quay này là dàn dựng song rõ ràng, đoạn băng này đã giúp ông Thị trưởng đạt được mục đích nâng cao nhận thức cộng đồng và nhắc nhở người dân cũng như những vị khách của thành phố hãy đỗ xe đúng luật. Ông Zuokas nói: “Tôi muốn thu hút sự chú ý vào thực tế rằng, nếu bạn có một chiếc xe đẹp và rất nhiều tiền, không có nghĩa là bạn muốn đỗ xe ở đâu cũng được”.

Thông tin trên cho thấy, vi phạm lấn chiếm lòng đường, vỉa hè không phải là chuyện riêng của Hà Nội mà còn là thực trạng của nhiều thành phố trên thế giới. Không tuyên truyền theo kiểu “khủng bố” như thành phố Vilnius nhưng Hà Nội, từ hôm 10-8, cũng thêm một lần xuất động toàn bộ lực lượng chức năng và 10 quận nội thành để tổng kiểm tra, xử lý vi phạm lấn chiếm hè phố, lòng đường. Kết quả sơ bộ từ vài ngày đầu tiên cho thấy, sự vào cuộc quyết liệt của các lực lượng chức năng đã khiến các đối tượng vi phạm phải “co vòi”. Đường phố có phong quang hơn, xe cộ, hàng quán cũng ngăn nắp hơn...

Thế nhưng, làm thế nào để những đợt triển khai, tổng kiểm tra không là “đá ném ao bèo”, rầm rộ được ít ngày rồi khi cơ quan chức năng mỏi mệt, trễ nải, mọi sự đâu lại vào đấy như nó vốn có hàng chục năm qua? Có người nói phải tăng chế tài mới đủ tính răn đe nhưng người hiểu chuyện lại bảo có phạt được hết đâu mà tăng với chả giảm. Nếu cứ phạt đúng, phạt đủ, nghiêm khắc đúng như pháp luật hiện hành cũng đủ để vi phạm phải giảm.

Nhìn lại mới thấy, văn hóa vỉa hè ở Hà Nội đã ăn quá sâu vào tiềm thức của người dân. Người ta đêm ngày kiếm sống, ăn uống, sinh hoạt và làm đủ thứ chuyện trên cái vỉa hè. Đương nhiên, khi vỉa hè đã bị xâm lấn thì những thứ vốn được xác định là đặt ở trên hè sẽ bị đẩy đuổi xuống lòng đường. 

Thành phố đã có bao nhiêu cuộc tổng kiểm tra, xử lý, bao nhiêu văn bản yêu cầu xử lý nghiêm khắc, bao nhiêu chế tài, quy định đã được xác lập xung quanh vi phạm lòng đường, vỉa hè? Không ai có thể thống kê hết nhưng người ta lại có thể nói ngay kết quả của tất cả những đợt tổng kiểm tra đó. Nói như vậy không có nghĩa là thành phố bó tay trước vi phạm song rõ ràng nếu chỉ có lực lượng chức năng và chính quyền là chưa đủ để cứu vỉa hè, lòng đường Hà Nội. Chúng ta cần có cách làm khác với sự tham gia của mỗi người dân. Làm thế nào để người dân hiểu: “Bạn có thể sử dụng vỉa hè nhưng vẫn phải có chỗ cho cộng đồng đi bộ”.