 |
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải trả lời tại cuộc họp báo chiều 12-10 |
Chiều nay (12-10), Bộ Công Thương tổ chức họp báo thường kỳ quý III-2022. Các vấn đề liên quan đến thị trường xăng dầu rất được quan tâm.
6 nguyên nhân khiến hàng loạt cửa hàng xăng dầu xin tạm ngưng bán hàng
Ghi nhận tình hình nhiều cửa hàng xăng dầu xin đóng cửa và tạm ngừng kinh doanh thời gian qua, ông Trần Duy Đông – Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) nêu lên 6 nguyên nhân khiến thị trường xăng dầu trong nước bất ổn, gồm: từ đầu năm 2022 đến nay, thị trường xăng dầu thế giới diễn biến phức tạp, nguồn cung không ổn định, giá biến động với biên độ lớn.
Những yếu tố trên đã ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trong nước.
Trong giai đoạn Quý II, các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu đã tăng mạnh lượng nhập khẩu xăng dầu (do lo ngại thiếu nguồn cung trong nước), đây là giai đoạn giá xăng dầu thế giới đạt mức cao nhất từ đầu năm đến nay.
Nhưng sang quý III (từ giữa tháng 7 đến đầu tháng 10), giá xăng dầu thế giới lại có xu hướng giảm, theo đó, giá bán lẻ xăng dầu trong nước cũng giảm liên tục. Do đó, nhiều doanh nghiệp bị thua lỗ lớn nên đã thu hẹp hoạt động kinh doanh và nhập khẩu cầm chừng.
Vì thua lỗ nên nhiều doanh nghiệp đã giảm mạnh chiết khấu bán hàng để hạn chế việc lấy nhiều hàng của các đại lý bán lẻ, dẫn đến doanh nghiệp bán lẻ kinh doanh thua lỗ và cắt giảm sản lượng kinh doanh.
Thứ ba, ông Trần Duy Đông cho biết, tín dụng bị thắt chặt trong khi giá xăng dầu tăng, tỷ giá USD/VND tăng và khó tiếp cận nguồn ngoại tệ khiến các doanh nghiệp đầu mối không có đủ nguồn tài chính để nhập hàng với khối lượng như các năm trước (do giá tăng gấp 2-3 lần giá các năm trước) nên chỉ chủ yếu duy trì lượng hàng đủ để cung cấp cho hệ thống phân phối trực thuộc của doanh nghiệp mình và duy trì lượng dự trữ tồn kho theo quy định.
Thứ tư, chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam tăng cao trong khi các chi phí này chưa được tính đủ vào giá cơ sở mặt hàng xăng dầu do nhà nước điều hành nên doanh nghiệp hạn chế lượng nhập khẩu để giảm thua lỗ.
Bên cạnh đó, nguồn cung xăng dầu trên thị trường thế giới đang rất khó khăn do nhu cầu hút hàng từ các nước Châu Âu, các doanh nghiệp đầu mối nhỏ, mới rất khó tiếp cận được nguồn hàng xăng dầu thế giới.
Thứ năm, một số doanh nghiệp đầu mối khu vực phía Nam bị tước Giấy phép kinh doanh xăng dầu trong 1-1,5 tháng (do vi phạm hành chính) dẫn đến thiếu nguồn cung cục bộ cho các đơn vị trước đây vẫn thường xuyên lấy hàng của doanh nghiệp đầu mối bị tước Giấy phép này.
Thứ sáu, mưa bão ảnh hưởng đến việc vận chuyển hàng từ các nhà máy sản xuất trong nước và nhập khẩu về kho của doanh nghiệp làm chậm nguồn cung hàng trong một số giai đoạn.
Để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, Bộ Công Thương đã cùng Bộ Tài chính, UBND các địa phương vừa điều hành giá xăng dầu bám sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, phù hợp với diễn biến cung cầu xăng dầu trong nước để bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các chủ thể tham gia thị trường xăng dầu, khuyến khích các doanh nghiệp duy trì nguồn cung và hạn chế các hành vi đầu cơ găm hàng hoặc buôn lậu xăng dầu qua biên giới sang các nước lân cận, vừa kiểm tra kiểm soát thị trường.
Sắp tới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục rà soát chi phí trong cơ cấu tính giá.
Theo ông Trần Duy Đông, hiện nay mức chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam tiếp tục tăng cao, để bảo đảm duy trì hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, khuyến khích doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu nhập khẩu để bảo đảm nguồn cung xăng dầu cho thị trường, đề nghị Bộ Tài chính tiếp tục rà soát và sớm điều chỉnh chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam trong công thức tính giá cơ sở để bảo đảm tính đúng, tính đủ các chi phí phát sinh thực tế cho doanh nghiệp; hỗ trợ tín dụng cho doanh nghiệp.
"Bộ Công Thương cũng đề nghị các nhà máy lọc dầu cần có biện pháp hỗ trợ việc giao hàng nhanh cho doanh nghiệp đã đặt mua hàng theo các hợp đồng đã ký, sử dụng nguồn hàng dự trữ để hỗ trợ cung ứng cho các đầu mối (không có hợp đồng dài hạn với nhà máy) bán hàng dự trữ để hỗ trợ cung ứng cho các đầu mối (không có hợp đồng dài hạn với nhà máy) bán hàng tại các khu vực bị thiếu cục bộ để kịp thời bổ sung nguồn hàng cho các cửa hàng bán lẻ" - ông Trần Duy Đông nói.
"Khó nhất bây giờ là nguồn cung"
Nói thêm về tình hình thị trường xăng dầu, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho rằng, số lượng chính xác các cửa hàng xăng dầu đóng cửa trên tổng số 17.000 cửa hàng xăng dầu toàn quốc cần phải thống kê lại. Tuy nhiên, dù 1 cửa hàng cũng phải giải quyết.
“Dù số lượng là bao nhiêu đó cũng là việc Bộ Công Thương cùng các bộ ngành khác có liên quan phải nhìn thẳng vào trách nhiệm, có các biện pháp để xử lý, giải quyết”- ông Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.
Về con số Tổng cục Hải quan thông tin về vấn đề số lượng doanh nghiệp đầu mối không nhập khẩu xăng dầu trong quý 3/2022, ông Đỗ Thắng Hải cho hay, trong buổi làm việc sáng nay, các doanh nghiệp thông tin, thời điểm mua vào giá rất cao sau đó giá xăng dầu thế giới liên tục giảm. Điều này khiến các doanh nghiệp thua lỗ, dẫn tới phải cắt giảm bớt chi phí, trong đó có cắt giảm mức chiết khấu cho đại lý bên dưới.
“Mức chiết khấu này là theo hợp đồng thỏa thuận giữa các doanh nghiệp. Sáng nay, 2 Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn và Bình Sơn cũng đều báo cáo, do ảnh hưởng bão nên khu vực miền Trung việc vận chuyển hàng hóa rất khó khăn, đưa hàng hóa từ nước ngoài về cũng khó khăn.
Hiện nay, vấn đề quan trọng nhất là nguồn cung. Nguồn cung hiện rất khó khăn. 75-80% nguồn cung xăng dầu đến từ nguồn trong nước, nhập khẩu 20-25%. Tình hình nguồn cung xăng dầu ở nước ngoài rất khó khăn. Cả khu vực châu Âu, những “ông lớn” mua luôn cả lô để đưa về châu Âu. Trong khi đó, Việt Nam nhập khẩu ít, không phải lúc nào cũng nhập nên không phải đối tượng được ưu tiên trong nhập khẩu xăng dầu.
Hơn nữa, hiện các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu liên tục thua lỗ nên việc nhập khẩu, bán hàng sẽ bị ảnh hưởng. Giải pháp tháo gỡ thì cần tăng chi phí vận chuyển trong nước. Chúng tôi sẽ tiếp tục kiến nghị vấn đề này trong thời gian tới”- ông Đỗ Thắng Hải nói.
