Mới đây, UBND TP.HCM đã có văn bản gửi Bộ Tài chính, Bộ KH&ĐT về kiến nghị về vấn đề “tắc vốn” liên quan đến 2 dự án metro số 1, số 2 của địa phương này.
Cụ thể, tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) có tổng mức đầu tư dự án là hơn 43.700 tỷ đồng. Trong đó, vốn ODA chiếm hơn 38.200 tỷ đồng. Tuy nhiên, ngân sách Trung ương mới chỉ giải ngân 10.340 tỷ đồng, còn hơn 4.000 tỷ đồng vốn ODA chưa giải ngân được.
Chậm trễ trong việc xác định vốn ODA cấp phát từ ngân sách Trung ương còn lại của dự án khiến TP.HCM không kịp giải ngân vốn ODA cấp phát từ thỏa thuận.
Cùng với đó, tiến độ tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) cũng bị chững lại do chưa được tháo gỡ một số vướng mắc về vốn. Để gỡ vướng, UBND TP.HCM vừa có báo cáo việc triển khai vốn ODA từ chính phủ Đức cho tuyến metro số 2 đến các bộ liên quan.
UBND TP.HCM kiến nghị Bộ Tài chính sớm xem xét, thẩm định vay lại, làm cơ sở triển khai khoản vay bổ sung với KfW (Ngân hàng Tái thiết Đức), đồng thời kiến nghị tổ chức này xem xét gia hạn thời gian giải ngân đến khi hoàn thành dự án vào năm 2026 và điều chỉnh lịch trả nợ bắt đầu từ năm 2027. Song song đó là kiến nghị KfW tiếp tục đồng hành với dự án và triển khai khoản vay bổ sung cho dự án như đã cam kết.
 |
Dự án metro Bến Thành - Suối Tiên đang vướng mắc về vốn |
Liên quan vấn đề này, Bộ Tài chính cho rằng vướng mắc liên quan hai dự án mertro này là do TP.HCM chậm triển khai và trả lời các kiến nghị của nhà tài trợ.
Trong đó, đối với Dự án tuyến metro số 1, Dự án có vướng mắc vì căn cứ quy định, Bộ KH&ĐT tính toán phần vốn cấp phát cho Dự án theo VNĐ tại thời điểm phê duyệt quyết định đầu tư ban đầu, nay áp dụng đồng tiền vay là JPY có chênh lệch.
Về vấn đề tỷ lệ cấp phát/cho vay lại, căn cứ ý kiến đồng thuận của TP.HCM, Bộ Tài chính đã báo cáo và được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận về tỷ lệ cấp phát dự án là 67,5%/ tổng vốn vay theo tổng mức đầu tư ban đầu, phần tổng mức đầu tư tăng thêm áp dụng cơ chế cho vay lại toàn bộ.
Để thúc đẩy giải quyết dứt điểm vấn đề này, Bộ Tài chính cho rằng UBND TP.HCM cần thống nhất với Bộ KH&ĐT xác định số vốn cấp phát cho Dự án phù hợp với cơ chế tài chính đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
“Ngay khi Dự án được giao kế hoạch vốn cấp phát và có đề nghị rút vốn, Bộ Tài chính sẽ thực hiện rút vốn” – Bộ Tài chính khẳng định.
Đối với Dự án tuyến metro số 2, căn cứ các Quyết định của UBND TP.HCM và quyết định của các cấp có thẩm quyền về việc phê duyệt Dự án, Bộ Tài chính đã ký các Hiệp định vay từ các nguồn ADB, EIB và KfW cho Dự án.
Tuy nhiên, tiến độ thực hiện của Dự án là rất chậm, phần lớn giá trị vốn vay đã cam kết phải hủy và mới chỉ giải ngân cho chi phí tài chính (khoảng 40,34 triệu USD), chưa giải ngân cho xây lắp, mua sắm thiết bị. Đến nay, toàn bộ các Hiệp định vay tài trợ Dự án đều đã hết hạn giải ngân hoặc đã hủy.
Đối với việc gia hạn thời gian giải ngân Dự án (nguồn vay KfW), tại thư ngày 5/8/2021 gửi Bộ Tài chính, KfW chỉ đồng ý gia hạn thời hạn giải ngân của phần vốn viện trợ không hoàn lại (đến ngày 30/12/2026). Đối với phần vốn vay, Bộ Tài chính vẫn chưa nhận được ý kiến đồng thuận của KfW về việc gia hạn và điều chỉnh lịch trả nợ gốc.
Bộ Tài chính cho biết, đã có ý kiến, đề nghị UBND TP.HCM cập nhật về tiến độ triển khai Dự án đến nay và có ý kiến về các đề xuất của KfW nêu tại thư ngày 5/8/2021;
Đồng thời, đề xuất ý kiến trao đổi với KfW về trách nhiệm trả phí cam kết đối với phần vốn vay theo quy định của Thỏa thuận vay trong giai đoạn từ khi hết hạn giải ngân vào ngày 30/12/2020 đến khi KfW đồng ý tiếp tục gia hạn thời hạn giải ngân (ở mức 0,25%/năm tính trên số vốn chưa rút) trong trường hợp KfW đồng ý việc gia hạn đối với phần vốn vay.
“Căn cứ ý kiến trả lời của UBND TP.HCM về nội dung này, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục trao đổi với KfW về việc gia hạn thời hạn giải ngân khoản viện trợ và khoản vay. Vướng mắc lớn nhất hiện nay là Ban QLDA và UBND TP.HCM chậm trễ trong việc triển khai Dự án và trả lời các kiến nghị của Nhà tài trợ” – Bộ Tài chính cho biết.
