- Hàng trăm dự án bất động sản đã được tháo gỡ khó khăn,vướng mắc
- Đề xuất mua bất động sản phải đặt cọc không quá 10% giá bán, không bắt buộc qua sàn giao dịch
Nhiều khoảng trống pháp lý
Theo số liệu thống kê của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VnREA), hiện cả nước có khoảng 239 dự án bất động sản du lịch nghỉ dưỡng. Trong đó, ước tính giá trị dự án condotel đạt khoảng 297.128 tỷ đồng; dự án villa ước tính 243.990 tỷ đồng và dự án shophouse khoảng 154.245 tỷ đồng. Tổng giá trị ba sản phẩm này khoảng 681.886 tỷ đồng, tương đương 30 tỷ USD.
Tuy nhiên, sau một thời gian phát triển nóng, những năm gần đây, phân khúc này đã bị chững lại. Thị trường gần như đóng băng, lượng giao dịch không đáng kể.
Nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm mạnh của thị trường này, ngoài tác động của Covid-19 thì việc thiếu vắng một chiến lược phát triển toàn diện cho ngành du lịch, đặc biệt là việc hoàn thiện cơ chế, khuôn khổ pháp lý cho việc khai thác hiệu quả tài nguyên từ đất đai cũng như cơ sở hạ tầng cho phát triển du lịch tại Việt Nam là thách thức rất lớn.
Theo một khảo sát của Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam, trong các yếu tố cản trở tốc độ, quy mô và quyết tâm tham gia vào thị trường bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng Việt Nam, yếu tố kinh tế - tài chính chiếm 30%, yếu tố pháp lý chiếm 50% và yếu tố khác chiếm 20%.
Số liệu trên cho thấy những khoảng trống pháp lý trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng cũng đã và đang gây ra lo ngại cho các nhà đầu tư về tính an toàn pháp lý hay những rủi ro có thể xảy ra.
 |
Quang cảnh Hội thảo |
Chuyên gia kinh tế, TS Cấn Văn Lực chỉ ra một số bất cập như: Chính sách ưu đãi đối với ngành du lịch chưa được cụ thể hóa rõ trong một số luật, quy định liên quan (Luật Đầu tư 2020, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) 2020…).
Khung pháp lý trong việc cấp đất cho các dự án phát triển du lịch còn nhiều bất cập như: Doanh nghiệp du lịch hiện không được giao đất, cho thuê đất thông qua đấu thầu quyền sử dụng đất (theo Nghị định số 25/2020/NĐ-CP ngày 28/2/2020 của Chính phủ).
Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) hiện nay quy định 30 trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, nhưng chưa có các dự án phát triển du lịch, vui chơi, giải trí.
Cùng với đó, các quy định về cấp và chuyển nhượng quyền sở hữu đất và tài sản gắn liền với đất thương mại, dịch vụ du lịch (condotels, shophouse….) còn chưa đầy đủ, thiếu đồng bộ. Dự thảo Luật đất đai sửa đổi chưa quy định chi tiết việc cấp giấy chứng nhận đối với đất thương mại, dịch vụ bao gồm đất du lịch và các loại hình bất động sản du lịch hình thành trên đất du lịch.
Hơn 100 dự án khu du lịch đang “đắp chiếu” chờ tháo gỡ
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cho biết, hiện tại Việt Nam đang có hơn 200 dự án bất động sản du lịch đã được triển khai, tạo ra gần 100.000 căn condotel, 3.000 các căn villa biệt thự, 15.000 căn khách sạn mới.
Để đạt mục tiêu năm 2030 chúng ta sẽ trở thành cường quốc du lịch, với 160 triệu lượt khách trong nước, 50-70 triệu khách quốc tế thì hạ tầng lưu trú phải có khoảng 500.000 căn phòng lưu trú. Như vậy, chúng ta mới đạt được 1/3 hệ thống hạ tầng để và chất lượng lại chưa cao.
Do đó, ông Đính cho rằng cần phải tạo điều kiện cho các nhà phát triển bất động sản du lịch. “Luật Đất đai chưa nhắc tới tên các nhà phát triển bất động sản du lịch, nhóm đối tượng này thiếu vắng từ Luật Đất đai, Luật Đầu tư và các quy định khác. Không thúc đẩy được nhóm đối tượng này thì tới bao giờ chúng ta mới có thể đạt được mục tiêu…” – ông Đính đặt vấn đề
Cũng theo ông Đính, hiện có khoảng hơn 100 dự án khu du lịch quy mô lớn đang nằm “đắp chiếu” chờ sự tháo gỡ của pháp luật. “Nếu tiếp tục tình trạng này thì sẽ không khuyến khích đầu tư du lịch, làm nản lòng nhà đầu tư, ngay cả chính quyền địa phương muốn thúc đẩy đầu tư cũng sẽ gặp khó khăn” – ông nói.
Liên quan vấn đề thu hồi đất, Thạc sĩ Nguyễn Văn Đỉnh - Chuyên gia pháp lý bất động sản cho rằng, nếu không cho phép thu hồi đất để làm dự án du lịch như dự thảo Luật Đất đai sửa đổi thì nhà đầu tư sẽ phải thoả thuận với người dân.
“Nếu vậy chúng ta đã bỏ ra ngoài một nhóm đối tượng là nhà đầu tư nước ngoài – trong khi đây là “đại bàng” lớn, bởi nhóm này không được thoả thuận. Chúng ta đã loại họ khỏi cuộc chơi, trong khi chúng ta kỳ vọng có các khu du lịch, công viên chủ đề lớn” – ông Đỉnh nói.
Ngoài ra, ông Đỉnh cũng đề xuất cơ chế miễn giảm sử dụng đất cho người sử dụng đất thương mại dịch vụ. “Chúng ta so sánh với dự án bất động sản khu công nghiệp thì doanh nghiệp có thể miễn tiền thuê đất trong một số năm. Tư duy này có thể áp dụng cho bất động sản du lịch, bởi đây cũng là các dự án có khả năng lan tỏa, đóng góp lớn cho kinh tế - xã hội” – vị chuyên gia đề xuất.
