- Lãi suất tăng, người dân gửi tiền vào ngân hàng nhiều hơn
- Phó Thống đốc: Ngân hàng nào không giảm được lãi suất thì báo cáo để NHNN hỗ trợ
- Hiệp hội Ngân hàng kêu gọi thống nhất lãi suất huy động không quá 9,5%/năm
Nâng dự báo tăng trưởng 2022 lên 8,1%
Báo cáo “Asian Economics Quarterly: Retooling factory Asia” của HSBC vừa công bố cho biết, bất chấp những cơn gió ngược có tính chu kỳ, các doanh nghiệp vẫn tiếp tục đầu tư vào Việt Nam, cho thấy sự hấp dẫn lâu dài của Việt Nam.
Ngân hàng này nhận định năm 2022 là một năm phục hồi bùng nổ, giúp Việt Nam nhiều khả năng tiếp tục là một trong những nước tăng trưởng vượt trội ở châu Á. Quý III/2022, GDP tăng 13,7% so với cùng kỳ năm trước (mặc dù một phần là do cơ sở thấp), nhờ lĩnh vực bên ngoài vững vàng và nhu cầu trong nước mạnh mẽ. Mặc dù vậy, bức tranh triển vọng tăng trưởng giờ đây lại bị phủ lên một bóng mây từ những trở ngại về thương mại gia tăng.
Cụ thể, sau khi tăng trưởng hơn 17% so với cùng kỳ năm trước trong ba quý đầu năm 2022, tăng trưởng xuất khẩu đã giảm tốc nhanh chóng trong tháng 10, còn tháng 11 chứng kiến lần sụt giảm đáng kể so với cùng kỳ trong vòng hai năm trở lại đây. Trong đó, dữ liệu gần đây cho thấy suy giảm xuất khẩu diễn ra ở nhiều lĩnh vực, bao gồm dệt may/da giày, sản phẩm gỗ và máy móc.
Suy thoái kinh tế ở Mỹ càng khiến tình hình trở nên khó khăn hơn vì Mỹ là thị trường lớn nhất của nhiều mặt hàng xuất khẩu từ Việt Nam.
Một điểm sáng tích cực, theo HSBC là nhu cầu trong nước phần nào đem tới cứu cánh, nhờ thị trường lao động tiếp tục phục hồi. Tỷ lệ thất nghiệp đã giảm xuống 2,3% tính tới quý III/2022, và vẫn có khả năng giảm tiếp khi có thêm nhiều công việc tập trung trong lĩnh vực liên quan tới du lịch.
Với những thuận lợi nhờ mở cửa trở lại vẫn còn, HSBC nâng dự báo tăng trưởng cho năm 2022 lên 8,1% (dự báo cũ là 7,6%).
Tuy nhiên, những thách thức nhiều khả năng sẽ ảnh hưởng nặng nề hơn trong năm 2023, đặc biệt sau khi những hiệu ứng do mở cửa trở lại nhạt dần đi và tác động của lạm phát cao bắt đầu ảnh hưởng. Vì vậy, HSBC dự báo tăng trưởng sẽ chậm lại ở mức 5,8% trong năm tới (dự báo cũ là 6,0%).
 |
HSBC dự báo Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục tăng lãi suất trong nửa đầu năm 2023 |
Bên cạnh đó, Việt Nam đã bắt đầu chứng kiến áp lực lạm phát mạnh hơn, dữ liệu mới nhất đã vượt mức trần 4% của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN). Không chỉ lạm phát cơ bản tăng, Việt Nam còn chứng kiến tình trạng thiếu hụt năng lượng trong nước, khiến lạm phát toàn phần tăng.
"Mặc dù mới đây HSBC giảm nhẹ dự báo lạm phát cho năm 2022 xuống 3,2% (dự báo cũ là 3,4%), nhưng các chuyên gia đã nâng mức dự báo cho năm 2023 lên 4,0% (dự báo cũ là 3,7%). Điều này đồng nghĩa với việc NHNN nhiều khả năng sẽ tiếp tục chu kỳ thắt chặt", Báo cáo nhận định.
NHNN sẽ tiếp tục tăng lãi suất?
Theo HSBC, không giống như các nước trong khu vực, Việt Nam không có nhiều “room” tài khóa để áp dụng những biện pháp xoa dịu nhằm giảm nhẹ tác động do giá năng lượng tăng cao. Từ tháng 4, các nhà chức trách đã cắt giảm một số loại thuế, trong đó có các loại thuế nhiên liệu và bảo vệ môi trường.
Nhằm đối phó với áp lực lạm phát gia tăng, Bộ Tài chính đang tìm cách kéo dài thời gian áp dụng cắt giảm thuế bảo vệ môi trường hiện tại đối với một số nhiên liệu đến cuối năm 2023. Trong bối cảnh giá dầu thế giới có thể hạ nhiệt trong năm 2023, thuế bảo vệ môi trường có thể áp dụng trở lại sớm nhất là từ năm 2024.
Bên cạnh đó, giá năng lượng khác có thể tăng lên trong năm 2023. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) mới đây đã đề xuất tăng giá điện trong năm 2023, đợt điều chỉnh lớn đầu tiên trong gần 4 năm, với lý do chi phí nhập khẩu năng lượng tăng cao.
Về tiền tệ, NHNN Việt Nam là ngân hàng trung ương cuối cùng ở ASEAN thắt chặt tiền tệ nhằm đối mặt với tình hình đồng VND yếu đi và lạm phát nhập khẩu tăng. Chỉ mới bắt đầu trong tháng 9, NHNN đã liên tiếp tăng lãi suất mỗi lần 100 điểm cơ sở, nâng lãi suất tái cấp vốn lên 6,0% vào cuối tháng 10. Những đợt tăng lãi suất mạnh tay hơn cho thấy mối quan ngại từ các yếu tố bên ngoài như chu kỳ tăng lãi suất nhanh chóng của Fed và những biến động tỷ giá hối đoái.
Các chuyên gia HSBC nhận định các yếu tố bên ngoài đã trở nên thuận lợi hơn trong những tuần gần đây, với việc Fed nhiều khả năng giảm tốc độ điều chỉnh tăng lãi suất và áp lực tỷ giá ngoại tệ dịu bớt.
Tuy nhiên, lạm phát cơ bản tăng càng chứng minh chu kỳ tăng lãi suất của NHNN vẫn đang trên đà diễn ra. “Chúng tôi dự báo NHNN sẽ nâng lãi suất tái cấp vốn 50 điểm cơ sở trong quý I/2023 và quý II/2023, nâng lãi suất tái cấp vốn lên 7,0% vào giữa năm 2023” – báo cáo của HSBC nhận định.
