- Ecuador có Tổng thống đắc cử trẻ nhất từ trước đến nay
- Lý giải sức hút của Tổng thống đắc cử trẻ nhất Ecuador
 |
Tổng thống Ecuador Daniel Noboa, 36 tuổi chủ trương chống tội phạm bằng biện pháp cứng rắn |
Mexico chính thức khởi kiện Ecuador
Ngày 11-4 Chính phủ Mexico tuyên bố chính thức đệ đơn kiện Ecuador lên Tòa án Công lý quốc tế (ICJ) về việc lực lượng chức năng của quốc gia này đã tấn công đại sứ quán của họ tại Thủ đô Quito để bắt giữ cựu Phó Tổng thống Ecuador Jorge Glas. Ngoại trưởng Mexico Alicia Barcena cho biết, Mexico cũng đề nghị đình chỉ tư cách thành viên của Ecuador tại Liên hợp quốc, trừ khi Quito đưa ra lời xin lỗi công khai cũng như “thừa nhận những hành vi vi phạm những nguyên tắc và chuẩn mực cơ bản của luật pháp quốc tế”.
Phát biểu trong cuộc họp báo tại Thủ đô Mexico City, Ngoại trưởng Barcena nêu rõ mục tiêu của hành động khởi kiện là nhằm “đảm bảo chính phủ của Tổng thống Daniel Boboa sẽ phải có nghĩa vụ bồi thường những thiệt hại mà nước này đã gây ra cho chính phủ và nhân dân Mexico”. Tại cùng buổi họp báo, Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador nhấn mạnh, vụ kiện sẽ đảm bảo “hành động tương tự sẽ không lặp lại ở bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới và luật pháp quốc tế được đảm bảo”.
Trong khi đó, ICJ cùng ngày xác nhận đã nhận đơn kiện của Mexico liên quan đến vụ tấn công đại sứ quán nước này tại Quito hôm 5-4, trong đó kèm theo yêu cầu ICJ ban hành một loạt biện pháp tạm thời trong thời gian đưa ra phán quyết cuối cùng về vụ việc. Theo ICJ, các biện pháp tạm thời theo đề nghị của phía Mexico bao gồm yêu cầu Chính phủ Ecuador thực hiện các biện pháp thích hợp và ngay lập tức để đảm bảo an ninh cho trụ sở ngoại giao, tài sản, và ngăn chặn mọi hình thức xâm nhập. Ngoài ra, Mexico được quyền thu hồi tài sản tại đại sứ quán và nơi ở riêng của phái đoàn ngoại giao.
Trước đó, đêm 5 rạng sáng 6-4 (giờ địa phương), lực lượng an ninh Ecuador đã đột kích Đại sứ quán Mexico tại Quito, khống chế nhân sự thuộc cơ quan đại diện ngoại giao Mexico và bắt giữ cựu Phó Tổng thống Jorge Glas (người đã tị nạn trong Đại sứ quán Mexico từ tháng 12-2023 và vừa được Tổng thống Lopez Obrador chính thức cấp quy chế tị nạn chính trị trước đó vài giờ). Mexico ngay sau đó tuyên bố cắt đứt quan hệ ngoại giao với Ecuador, đồng thời rút toàn bộ phái đoàn ngoại giao về nước.
Cách tiếp cận mới về chống tội phạm
Các nhà phân tích cho rằng, hành động của Tổng thống Ecuador Daniel Noboa (36 tuổi) cho thấy cách tiếp cận mới của nhà lãnh đạo trẻ nhất Mỹ Latinh đối với tội phạm, và nó hoàn toàn có thể gây bất ngờ cho người đồng cấp Mexico (70 tuổi) Andres Manuel Lopez Obrador.
Ông Noboa là con trai một chủ doanh nghiệp kinh doanh chuối, có kinh nghiệm chính trị hạn chế, nhưng vụt trở thành Tổng thống Ecuador sau khi người tiền nhiệm Guillermo Lasso từ chức và ứng cử viên Fernando Villavicencio bị ám sát vào ngày 9-8.
Chưa đầy 2 tháng sau khi nhậm chức, cuộc khủng hoảng an ninh ở Ecuador đã gây chú ý toàn cầu khi các tay súng xông vào một trường quay truyền hình trực tiếp ngay sau khi Alfredo “Fito” Macias (một trong những tên tội phạm khét tiếng nhất nước này) vượt ngục. Tổng thống buộc phải tuyên bố mở cuộc đấu tranh chống lại các tập đoàn ma túy, cử quân đội xuống đường và kêu gọi soạn thảo các biện pháp an ninh khẩn cấp trong cuộc trưng cầu dân ý vào ngày 21-4.
Tổng thống Ecuador cũng cam kết khởi động một kỷ nguyên mới, tách biệt hoàn toàn khỏi những người tiền nhiệm vốn đã cho phép tội phạm hoành hành trên đường phố. Đó có thể là lý do tại sao ông Noboa phải bắt bằng được cựu Phó Tổng thống Glas - một quan chức chính quyền cũ đã bị kết án và được Mexico bao che. Ông Noboa biện hộ cho quyết định đột kích đại sứ quán nước ngoài rằng, cuộc khủng hoảng an ninh ở Ecuador đòi hỏi phải có “những quyết định đặc biệt” và ông không thể cho phép một tên tội phạm bị kết án trốn thoát khỏi công lý. Cách tiếp cận cứng rắn này được ví giống như Tổng thống Nayib Bukele của El Salvador - người đã đưa 2% dân số trưởng thành vào tù vì liên quan đến tội phạm.
Trong khi Tổng thống Mexico Lopez Obrador đang ở giai đoạn hoàng hôn của sự nghiệp chính trị, thì nhà lãnh đạo Ecuador Daniel Noboa mới bắt đầu và đang tìm kiếm một nền tảng vững chắc để tái tranh cử vào năm tới. “Noboa là một phần của thế hệ mới gồm những chính trị gia rất nhanh nhạy, hành động trước và lắng nghe sau. Ecuador có thể sẽ phải trả giá về mặt lập trường quốc tế của mình, nhưng trong ngắn hạn, hành động như vậy sẽ giúp ích cho ông Noboa, người có cương lĩnh tập trung vào an ninh và luật pháp về tội phạm” - Santiago Orbe, một nhà phân tích quốc tế người Ecuador nhận định.
