- Người ủng hộ cựu Tổng thống Bolsonaro tràn vào Quốc hội Brazil
- “Cơn ác mộng” của Tổng thống Brazil Bolsonaro
Sáng 3-5, cảnh sát đột kích vào nhiều địa chỉ ở Thủ đô Brasilia và thành phố Rio de Janeiro. Điện thoại di động của ông Bolsonaro đã bị thu giữ và cựu Tổng thống buộc phải giao nộp mật khẩu sau kháng cự ban đầu.
 |
Cựu Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro phân trần với phóng viên sau vụ khám xét nhà ở Brasilia hôm 3-5-2023 |
Hồ sơ tiêm chủng có dấu hiệu làm giả
Cảnh sát liên bang Brazil cho biết, sự việc liên quan đến một loạt hồ sơ tiêm chủng Covid-19 đã bị làm giả trên cơ sở dữ liệu của Bộ Y tế Brazil, từ đó tạo ra các giấy chứng nhận tiêm chủng giả cho phép các cá nhân được xuất cảnh. Hồ sơ này thuộc về ông Bolsonaro, cô con gái 12 tuổi Laura của ông, Trung tá Mauro Cid Barbosa (người được báo chí Brazil mô tả là “cánh tay phải” của ông Bolsonaro) cùng gia đình ông ta. Thông tin sai lệch được đưa vào cơ sở dữ liệu của Bộ Y tế Brazil từ tháng 11-2021 đến tháng 12-2022. Đó là tháng cuối cùng ông Bolsonaro nắm quyền sau khi thua đối thủ cánh tả Luiz Inacio Lula da Silva trong cuộc bầu cử Tổng thống Brazil.
Phát biểu bên ngoài dinh thự của mình sau vụ khám xét, ông Bolsonaro nói với các phóng viên rằng, ông cảm thấy ngạc nhiên trước sự xuất hiện của cảnh sát và không có liên quan đến bất kỳ hành vi gian dối nào. “Không có sự giả mạo nào. Tôi đã không tiêm vaccine và chưa bao giờ phủ nhận điều đó” - vị cựu Tổng thống khẳng định. Trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Jovem Pan, ông Bolsonaro cho biết, trong các chuyến đi Mỹ của ông gần đây, hồ sơ tiêm chủng là không bắt buộc. “Các nguyên thủ quốc gia được đối xử khác với công dân bình thường. Mọi thứ đều được sắp xếp trước và trong chuyến đi tới Mỹ tôi không phải lúc nào cũng phải có thẻ tiêm chủng” - ông Bolsonaro nói.
Ông Bolsonaro đã đến thăm Mỹ ít nhất 3 lần sau khi Mỹ áp dụng quy định chung vào tháng 11-2021 rằng, những người không phải là công dân nước này phải được tiêm phòng đầy đủ mới được nhập cảnh. Các chuyến đi của chính trị gia Brazil diễn ra vào tháng 6-2022 cho Hội nghị thượng đỉnh châu Mỹ, tháng 9-2022 cho Đại hội đồng Liên hợp quốc và tháng 12-2022 sau khi ông rời nhiệm sở để ở lại Florida (Mỹ).
Trong thời kỳ đại dịch, người đứng đầu Chính phủ Brazil đã phải đối mặt với sự lên án của quốc tế vì cách xử lý liều lĩnh và phản khoa học đối với đợt bùng phát Covid-19 ở nước này. Dịch bệnh đã cướp đi sinh mạng của hơn 700.000 người Brazil. Vị chính trị gia cực hữu liên tục phản bác các nỗ lực ngăn chặn và tiêm phòng Covid-19 mà ông coi là “cúm nhẹ”. Ông Bolsonaro còn nhiều lần tuyên bố mình từ chối tiêm vaccine, mặc dù ông không chịu công khai hồ sơ tiêm chủng để chứng minh cho tuyên bố đó. Tuần trước, Tổng thống Lula da Silva, người nhậm chức vào tháng 1-2023 cho biết, ông Bolsonaro nên bị đưa ra trước tòa vì những hành động mang tính “tàn sát” như vậy.
Đối mặt với hàng loạt vụ điều tra
Cựu Tổng thống Bolsonaro đang phải đối mặt với một loạt điều tra về các vi phạm cũng như không còn được hưởng quyền miễn trừ truy tố sau khi hết nhiệm kỳ vào cuối năm 2022. Trong tháng 4-2023, Cảnh sát liên bang Brazil đã thẩm vấn ông tại trụ sở ở Brasilia 2 lần liên quan đến các cuộc điều tra riêng biệt. Đó là cuộc điều tra liên quan đến các bộ trang sức kim cương được cho là quà tặng từ Saudi Arabia và về vai trò tiềm năng của ông trong việc châm ngòi cho cuộc nổi dậy của những người ủng hộ ông tại Thủ đô hôm 8-1. Nhà cựu lãnh đạo cũng là đối tượng của một số cuộc điều tra của Tòa án bầu cử Brazil về các hành động trong chiến dịch bầu cử Tổng thống, đặc biệt là những tuyên bố vô căn cứ rằng hệ thống bỏ phiếu điện tử của quốc gia dễ bị gian lận. Riêng về vi phạm này, nhiều người cho rằng, vị chính khách 68 tuổi theo chủ nghĩa dân túy này sẽ bị tước quyền chính trị và không thể ra tranh cử trong các cuộc bầu cử sắp tới.
Bên cạnh đó, ông Bolsonaro và các đồng minh cũng đang phải đối mặt với cuộc điều tra quy mô lớn do Tòa án Tối cao Brazil đứng đầu liên quan đến việc lan truyền những cáo buộc sai sự thật và thông tin sai lệch ở trong nước. Cảnh sát liên bang Brazil cũng đang điều tra cáo buộc diệt chủng người Yanomami bản địa ở rừng nhiệt đới Amazon dưới thời ông Bolsonaro cầm quyền. Khi đó, chính quyền khuyến khích người khai thác bất hợp pháp, dẫn đến hành vi xâm phạm lãnh thổ và gây nguy hiểm cho tính mạng của người bản địa. Tuy nhiên, cựu Tổng thống đã phủ nhận mọi hành vi sai trái trong tất cả các vụ việc đang được điều tra.
