“Kẽ hở” cổ phần hóa: Kiểm toán 16 doanh nghiệp, phát hiện vốn nhà nước suýt “bốc hơi” hơn 15.400 tỷ đồng

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam

ANTD.VN - Từ năm 2017 cho đến nay, Kiểm toán nhà nước đã kiểm toán kết quả tư vấn định giá và xử lý các vấn đề tài chính trước khi công bố giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa của 16 doanh nghiệp. Qua đó, định giá vốn nhà nước đã tăng thêm hơn 15.400 tỷ đồng.

Đây là thông tin được lãnh đạo Kiểm toán Nhà nước cho biết tại hội thảo “Nâng cao hiệu quả công tác cổ phần hóa tại doanh nghiệp nhà nước và vai trò của Kiểm toán nhà nước” do Kiểm toán Nhà nước phối hợp với Hiệp hội kế toán công chức Anh Quốc (ACCA) tổ chức ngày 24/11.

Cụ thể, từ năm 2016 đến nay, đã có 177 doanh nghiệp đã được phê duyệt phương án cổ phần hóa, tuy nhiên, đến hết tháng 7/2020 mới chỉ mới tiến hành cổ phần hóa được 37 trong số 128 doanh nghiệp thuộc danh mục cổ phần hóa đến hết năm 2020 theo Quyết định số 26/2019/QĐ-TTg, đạt 28% kế hoạch.

Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Đoàn Xuân Tiên nhận định, việc triển khai cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước và thoái vốn nhà nước hiện nay còn chậm, quá trình cổ phần hóa còn nhiều vấn đề tiêu cực, làm thất thoát vốn, tài sản nhà nước. Còn tồn tại một số khó khăn, vướng mắc về thể chế chậm được giải quyết, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến xác định giá trị quyền sử dụng đất, tài sản vô hình...

Cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước còn nhiều tồn tại, nhất là trong định giá tài sản nhà nước (Ảnh minh họa)

Cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước còn nhiều tồn tại, nhất là trong định giá tài sản nhà nước (Ảnh minh họa)

Nói rõ hơn, đại diện ACCA Việt Nam đánh giá, thực tế tại Việt Nam, việc xác định giá trị tài sản còn không chính xác, xác định giá trị thương hiệu, lợi thế kinh doanh, các khoản đầu tư tài chính, giá trị quyền sử dụng đất, tài sản cố định, hàng tồn kho còn sai sót... từ đó dẫn đến xác định sai lệch giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa.

Khi xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa, còn có trường hợp không tính hoặc tính thiếu giá trị quyền sử dụng đất, dẫn đến giá đất xác định thấp hơn giá thị trường. Những khó khăn trong xử lý tài chính, tài sản, nợ, xác định giá trị doanh nghiệp, giá trị phần vốn nhà nước là nguyên nhân làm chậm tiến độ cổ phần hóa.

Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh nhấn mạnh, quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước đã cho thấy nhiều sai phạm, đặc biệt trong xử lý đất đai, gây thất thoát tài sản nhà nước.

“Trong nhiều trường hợp, đất đai là “miếng mồi ngon” để nhà đầu tư tích cực tham gia quá trình cổ phần hóa. Có một số doanh nghiệp cổ phần hóa chỉ vì đất. Có doanh nghiệp sở hữu hàng chục mảnh đất nhưng không báo cáo đầy đủ quỹ đất gây thất thoát tài sản nhà nước”, vị chuyên gia nói.

Từ những tồn tại làm ảnh hưởng đến giá trị phần vốn của Nhà nước nêu trên, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Đoàn Xuân Tiên cho biết, thực tế, từ năm 2017 cho đến nay, Kiểm toán Nhà nước đã kiểm toán kết quả tư vấn định giá và xử lý các vấn đề tài chính trước khi chính thức công bố giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa giai đoạn 2016 - 2020 của 16 doanh nghiệp; qua đó, xác định giá trị vốn nhà nước theo phương pháp tài sản tăng thêm hơn 15.400 tỷ đồng.

Lãnh đạo Kiểm toán Nhà nước cho biết, thời gian sắp tới cần tìm ra những giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả kiểm toán mà trong đó tập trung vào công tác kiểm toán xác định giá trị doanh nghiệp nhà nước trước cổ phần hóa và phát hiện các khó khăn bất cập về cơ chế, chính sách trong lĩnh vực này.

Đồng thời, lãnh đạo Kiểm toán Nhà nước đề nghị làm rõ một số vấn đề về thực trạng công tác cơ cấu lại, đổi mới, sắp xếp doanh nghiệp Nhà nước và những ảnh hưởng của tình trạng cổ phần hóa chậm, xác định không đúng đắn giá trị doanh nghiệp Nhà nước dẫn đến tình trạng “lợi ích nhóm”, suy giảm lòng tin, gây thất thoát lãng phí, giảm năng lực phát triển doanh nghiệp, làm ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội của quốc gia.