 |
Nhiều người bỗng dưng trở thành nạn nhân của tín dụng đen, đòi nợ, nhắc nợ |
Ngày 19-10, Báo Công Thương tổ chức diễn đàn trực tuyến: “Bảo vệ người tiêu dùng tài chính: Thực trạng và giải pháp”.
Thống kê sơ bộ của Bộ Công Thương cho thấy, trên không gian mạng hiện có hơn 200 ứng dụng cho vay trực tuyến thông qua website, qua các ứng dụng (app) trên điện thoại di động, trong số đó có nhiều app cho vay tiền không được cơ quan Nhà nước quản lý, dẫn đến nhiều trường hợp người tiêu dùng bị “sập bẫy tín dụng đen”.
Thực trạng này ngày càng phổ biến, gây nhức nhối trong xã hội.
Ông Hồ Tùng Bách - Phó Trưởng phòng Bảo vệ người tiêu dùng, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (CT&BCNTD- Bộ Công Thương) cho biết, tại Việt Nam có một bộ phận không nhỏ người dân vẫn chưa nhận thức đầy đủ, cũng như chưa được trang bị kỹ năng tiêu dùng tài chính.
Trong khi đó, ngoài các ngân hàng, công ty tài chính hoạt động tuân thủ pháp luật và đạo đức kinh doanh thì ngày càng có nhiều đối tượng lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân, hoặc lợi dụng hoàn cảnh khó khăn của người dân để thực hiện các hành vi lừa đảo, thậm chí xâm phạm quyền lợi người tiêu dùng.
Đặc biệt, trong thời gian dịch bệnh Covid-19, khi nhu cầu tài chính của người dân tăng cao đột biến, Cục CT&BVNTD đã ghi nhận rất nhiều vụ việc xâm phạm quyền lợi của người tiêu dùng trong lĩnh vực này.
Năm 2020, Cục này đã tiếp nhận hơn 1.500 vụ việc khiếu nại, trong đó, số lượng vụ việc khiếu nại trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng chiếm tỷ lệ gần 10% (giá trị tuyệt đối khoảng 150 vụ việc), đứng vị trí thứ 2 trong nhóm hàng hóa, dịch vụ có nhiều khiếu nại gửi tới Cục.
Sang năm 2021, số lượng vụ việc khiếu nại về tài chính, ngân hàng gia tăng, chiếm 8% trong tổng số gần 2.600 vụ việc khiếu nại gửi tới Cục (giá trị tuyệt đối khoảng 200 vụ việc, tăng hơn so với con số 150 vụ việc của năm 2020). Tuy nhiên, xét về vụ việc, thì nhóm hàng hóa liên quan đến bảo hiểm, tài chính, ngân hàng chỉ đứng vị trí thứ 7 trong tổng số 21 nhóm hàng hóa, dịch vụ có khiếu nại.
Nội dung khiếu nại trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng có những nội dung tương đối phù hợp với diễn biến trên thị trường. Theo đó, nếu như năm 2020 chủ yếu khiếu nại của người tiêu dùng liên quan đến quá trình ký kết hợp đồng cho vay như: Cung cấp thông tin không chính xác, không đầy đủ; hình thức giao kết hợp đồng không đảm bảo đúng phát luật… thì đến năm 2021, nội dung khiếu nại lại liên quan đến việc thực hiện hợp đồng cho vay.
Trong đó, nổi bật là các hành vi thu nợ, nhắc nợ kèm theo hành vi quấy rối, đe dọa, thậm chí là gọi điện thu nợ nhầm người không có khoản vay với các công ty tài chính, ngân hàng.
Ông Vũ Văn Trung - Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam cho rằng, sự phát triển của không gian mạng với “muôn hình vạn trạng” các ứng dụng, cùng rất nhiều các tổ chức, cá nhân tham gia vào hoạt động kinh doanh cho vay tài chính tiêu dùng khiến người tiêu dùng bối rối trước “ma trận” về dịch vụ này.
Với “ma trận” này, người tiêu dùng của Việt Nam cũng như các nước trên thế giới luôn luôn là thế yếu, thế bị động. Do đó, quyền lợi người tiêu dùng thường bị xâm hại.
Để bảo vệ người tiêu dùng, tránh trở thành nạn nhân trong các giao dịch tài chính, “ngân hàng, tín dụng đen”, bên cạnh việc cần hoàn thiện khung khổ pháp lý để bảo vệ người tiêu dùng, ông Hồ Tùng Bách cho rằng, việc tư vấn chủ động của hoạt động tài chính tiêu dùng rất quan trọng bởi vì đôi lúc, trong hoàn cảnh cần vay tiền gấp, người tiêu dùng có thể bỏ qua việc tìm hiểu thông tin.
Khi đó, nếu nhân viên tư vấn thể hiện sự nhiệt tình, chủ động trong việc tư vấn và cung cấp thông tin thì sẽ là một trong những biện pháp tốt nhằm tăng cường bảo vệ quyền lợi của khách hàng, giúp khách hàng hiểu được và lựa chọn được gói vay phù hợp. Đồng thời, sẽ tránh được các rủi ro phát sinh mà người tiêu dùng không lường trước được do không hiểu đầy đủ thông tin và dẫn đến những hệ quả về sau.
