- Trần lãi suất huy động dưới 6 tháng giảm về 5%/năm
- Ngân hàng Nhà nước lý giải vì sao lãi suất cho vay vẫn ở mức cao
Lãi suất cho vay khó giảm mạnh
Theo quyết định của Ngân hàng Nhà nước, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của Ngân hàng Nhà nước đối với tổ chức tín dụng giảm từ mức 6,0%/năm xuống 5,5%/năm. Lãi suất tái cấp vốn giảm từ mức 5,5%/năm xuống 5,0%/năm. Lãi suất tái chiết khấu giữ nguyên ở mức 3,5%/năm.
Trong khi đó, trần lãi suất đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng giảm từ mức 5,5%/năm xuống 5,0%/năm. Trần lãi suất đối với tiền gửi bằng VND tại Quỹ tín dụng nhân dân, Tổ chức tài chính vi mô giảm từ mức 6,0%/năm xuống 5,5%/năm. Trần lãi suất đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng giữ nguyên ở mức 0,5%/năm.
Đây là lần thứ ba trong hơn 2 tháng qua Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất điều hành. Trước đó, vào giữa tháng 3 và đầu tháng 4/2023, cơ quan này đã hai lần điều chỉnh một số loại lãi suất điều hành nhằm hỗ trợ nền kinh tế.
Đánh giá cao việc giảm lãi suất điều hành, song nhiều nhận định cho rằng động thái này sẽ khó tạo nên một cục diện mới trên thị trường lãi suất cho vay cũng như việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong bối cảnh hiện nay.
TS. Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia kinh tế cho rằng, từ đầu năm đến nay, tăng trưởng cung tiền quá thấp, vòng quay của tiền chỉ còn 0,64 vòng/năm. NHNN đã bơm ra 140.000 tỷ đồng để mua vào USD, song con số này là chưa đủ và cũng không hẳn là bơm tiền vào nền kinh tế.
Do đó, theo ông, hạ lãi suất điều hành không có nhiều ý nghĩa. Vì muốn giảm lãi suất cho vay, NHNN buộc phải tăng cung tiền, phải bơm mạnh tiền ra nền kinh tế.
 |
Hạ lãi suất điều hành sẽ chưa thể giúp lãi suất cho vay hạ nhiệt rõ rệt |
Theo ông Nghĩa, tăng cung tiền trong bối cảnh hiện nay là phải tăng cung tiền cơ sở (tức in thêm tiền) thì lãi suất cho vay mới giảm được.
“Tất nhiên, NHNN phải tính toán trên cơ sở lạm phát có đáng lo ngại không. Theo tôi, trong bối cảnh tín dụng và cung tiền thấp như hiện nay, NHNN đang có cơ hội để tăng cung tiền cơ sở”, TS. Lê Xuân Nghĩa nói.
Doanh nghiệp chưa thể thoát khỏi vòng xoáy khó khăn
Không chỉ vậy, vị chuyên gia cũng cho rằng, cho dù có hạ lãi suất nữa, doanh nghiệp cũng chưa thể ra khỏi vòng xoáy khó khăn bởi điều doanh nghiệp bí bách hiện nay là không vay mới được, do nhiều nguyên nhân, trong đó có vấn đề trọng yếu là nợ xấu.
Hay nói theo một cách khác, phần lớn những khó khăn hiện tại của các doanh nghiệp không phải do ngân hàng, mà là do các tập đoàn bất động sản gây ra. Do đó, việc ngân hàng cho giãn, hoãn không chuyển nhóm nợ là một trong những biện pháp rất quan trọng, nhưng cũng cần rất chọn lọc.
Chứng khoán ACB (ACBS) cũng cho rằng, việc NHNN giảm lãi suất chỉ là điều kiện cần chứ không phải điều kiện đủ để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.
Cụ thể, sản xuất và tiêu dùng là hai lĩnh vực quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, nhưng hiện tại cả hai lĩnh vực đều đối mặt với sự suy giảm hoạt động. Do đó, người dân sẽ không có nhu cầu vay nợ để chi tiêu thêm và doanh nghiệp cũng không có ý định vay nợ để mở rộng hoạt động sản xuất.
Do đó, giảm lãi suất có thể không có nhiều tác động nếu không có sự tăng trưởng nhu cầu cho sản xuất và tiêu dùng. Ngành sản xuất của Việt Nam chủ yếu phụ thuộc vào các đối tác thương mại lớn như Mỹ, EU, Nhật Bản và Hàn Quốc.
“Vì vậy, chúng ta có thể phải đợi sự hồi phục nhu cầu tiêu dùng của các đối tác thương mại lớn đó. Bên cạnh đó, khi ngành sản xuất hồi phục, nhu cầu tiêu dùng nội địa của Việt Nam cũng phục hồi. Những tác động trên mới là điều kiện đủ để thúc đẩy tăng trưởng của Việt Nam trong năm 2023”, ACBS nhận định.
Bên cạnh đó, nhóm phân tích cho rằng, gần đây Chính phủ đã can thiệp để hỗ trợ kích thích tiêu dùng nội địa thông qua các chính sách khác như gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2023 và đề xuất giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 10% xuống còn 8% cho tất cả các hàng hóa và dịch vụ.
Những chính sách này sẽ giúp bù đắp cho sự suy giảm tiêu dùng nội địa. Hơn nữa, Chính phủ đã đưa ra các chính sách hỗ trợ cho lĩnh vực bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp, dự kiến sẽ thúc đẩy tăng trưởng và giải phóng dòng vốn
Cuối cùng, nhóm phân tích nhận định Chính phủ dự định đẩy mạnh đầu tư công trong năm 2023 cũng sẽ là một động lực cho tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2023.
