- Cựu Thủ tướng Pakistan bị kết án 7 năm tù vì tội tham nhũng
- Điều tra viên cao cấp của Nga bị buộc tội âm mưu lừa đảo
- Trung Quốc điều chỉnh chính sách để "cùng thắng" với châu Phi
Ông Manuel Chang, cựu Bộ trưởng Tài chính Mozambique đã bị bắt tại Nam Phi
Vị cựu Bộ trưởng Tài chính của Mozambique đã bị bắt theo Lệnh truy nã đỏ của Interpol do chính quyền Mỹ ban hành nhằm tìm cách dẫn độ ông này. Ông Rudi Krause, luật sư của ông Manuel Chang ngày 3-1 cho biết, thân chủ của ông bác bỏ mọi cáo buộc phạm tội và sẽ phản đối mọi yêu cầu dẫn độ. Luật sư này cho biết, ông ta không biết sự tham gia của cựu Bộ trưởng Manuel Chang trong việc vay mượn đã vi phạm luật pháp Mỹ như thế nào.
Cựu quan chức bị Interpol truy nã
Theo Hãng thông tấn Nhà nước Mozambique, cựu Bộ trưởng Tài chính nước này đang phải đối mặt với cáo buộc âm mưu lừa đảo chứng khoán, âm mưu phạm tội lừa đảo và rửa tiền. Dự kiến, ông này sẽ xuất hiện tại tòa án ở Johannesburg ngày 8-1.
Ông Manuel Chang trên cương vị Bộ trưởng Tài chính từ năm 2005 đến 2015, dưới thời Tổng thống Armando Guebuza. Trong nhiệm kỳ của mình, ông giám sát việc ký kết một số khoản vay bí mật trị giá 2 tỷ USD từ Credit Suisse, BNP Paribas và Ngân hàng VTB của Nga để tài trợ cho một kế hoạch bảo vệ bờ biển được hoàn thành trong khoảng thời gian năm 2013-2014. Việc vay tiền được thông qua 3 công ty Nhà nước có tên là SDK Moçambicana de Atum (Ematum), Proindicus và Mozambique Asset Quản lý (MAM). Các khoản vay được cơ quan an ninh Mozambique bảo hộ nên đã bỏ qua mọi sự giám sát theo quy định.
Về mặt giấy tờ, khoản vay này được ghi là để dành cho một dự án đánh bắt cá ngừ nhưng hóa ra, theo sự thừa nhận của các quan chức liên quan, tiền chủ yếu được giải ngân để mua các thiết bị quân sự. Sau khi Tổng thống Guebuza rời nhiệm, khoản nợ nói trên tiếp tục được giữ bí mật bởi người kế nhiệm Filipe Nyusi, cũng từng giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng trong nội các của ông Guebuza cho đến năm 2016.
Các quan chức có liên quan trực tiếp đến vụ việc là cựu Tổng thống Armando Guebuza, người đã đảm nhiệm 2 nhiệm kỳ 5 năm tính đến tháng 1-2015, cựu Bộ trưởng Tài chính Manuel Chang và António Carlos do Rosário, một quan chức cao cấp của Cơ quan tình báo và an ninh (SISE). Họ đã xuất hiện trước một Ủy ban điều tra của Quốc hội và báo cáo vẫn chưa được công bố. Tuy nhiên, nguồn tin cho biết, Ủy ban nhận thấy rằng trong vụ việc này, các quan chức đã hành động không đúng thẩm quyền; vi phạm Hiến pháp và Luật Tài chính công. Hiến pháp Mozambique giới hạn các khoản bảo lãnh nợ của Chính phủ ở mức 5 triệu USD và quy trình vay nợ công phải tuân thủ chặt chẽ.
Mozambique còng lưng trả nợ
Sau vụ bắt giữ ông Manuel Chang, Darias Jonker, Giám đốc châu Phi tại Eurasia Group, cho biết, việc dẫn độ nhân vật này có thể mang lại những tiết lộ mới về vụ bê bối nợ trước cuộc bầu cử ở Mozambique vào cuối năm nay. Nếu cuộc điều tra của Mỹ tìm thấy mối liên quan đến các thành viên Chính phủ hoặc đảng cầm quyền cũ, Frelimo, vụ bê bối có thể ảnh hưởng đến kết quả bỏ phiếu vào tháng 10-2019 cũng như nỗ lực xây dựng lại danh tiếng của Mozambique với cộng đồng quốc tế. “Mozambique đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng và sẽ làm bất cứ điều gì có thể để ngăn cựu Bộ trưởng Manuel Chang hợp tác với Mỹ, vì rất có thể ông ta sẽ chỉ ra các thành viên cấp cao khác của Frelimo”, ông Jon Jonker nhận định.
Được biết, tiết lộ về khoản vay bí mật gần 2 tỷ USD của Mozambique vào năm 2016 đã khiến 14 nhà tài trợ và tổ chức tín dụng nước ngoài bao gồm Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cắt đứt hỗ trợ và giải ngân cho nước này khi cho rằng Mozambique đã cố tình che giấu việc vay mượn. Ngay lập tức, quốc gia châu Phi rơi vào khủng hoảng với số nợ tăng lên tới 112% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào cuối năm 2017. Đồng tiền của quốc gia này cũng mất giá tới 70%.
Vào tháng 1-2018, Tổng chưởng lý Mozambique đã đệ đơn kiện, cho rằng các quan chức và các công ty nhà nước có liên quan đến vụ việc đã vi phạm Hiến pháp Mozambique. Tái cơ cấu các khoản vay bất hợp pháp cũng có nghĩa là áp đặt chính sách “thắt lưng buộc bụng” đối với một bộ phận dân chúng đang sống trong tình cảnh khắc khổ và cuối cùng, giải pháp đưa ra là Mozambique sẽ trả cho chủ nợ bằng thu nhập từ khai thác khí đốt tự nhiên đến năm 2023.
