Vì sao doanh nghiệp bị chậm hoàn thuế
Theo ước tính của Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, lượng thuế giá trị gia tăng (VAT) các doanh nghiệp sử dụng gỗ rừng trồng chưa được hoàn tính đến nay đã lên tới con số 2.000 tỷ đồng, với hàng trăm doanh nghiệp hiện chưa được hoàn thuế.
Điều dẫn đến thực trạng một số doanh nghiệp phải dừng xuất khẩu; một số doanh nghiệp hoạt động cầm chừng. Nếu tình trạng khó khăn trong việc hoàn thuế VAT tiếp tục kéo dài, nhiều doanh nghiệp sẽ phải đóng cửa. Hệ lụy của điều này là chuỗi cung gỗ rừng trồng, bao gồm hàng triệu hộ gia đình trồng rừng sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực.
Còn theo Hiệp hội sắn Việt Nam, số thuế VAT của ngành sắn chưa được hoàn khoảng 1.000 tỷ đồng và có thể là cao hơn nữa trong thời gian tới nếu không được tháo gỡ chính sách liên quan đến hoàn thuế.
Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) mới đây cũng đã tiếp tục có kiến nghị Thủ tướng Chính phủ quan tâm, chỉ đạo các bộ, ngành chức năng và chính quyền các địa phương đẩy nhanh việc hoàn thuế cho doanh nghiệp tránh kéo dài như hiện nay.
Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế ngay sau đó cũng đã có chỉ đạo, yêu cầu thực hiện ngay, không chậm trễ, hướng dẫn các hồ sơ xem xét xin hoàn thuế giá trị gia tăng một cách nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả cho người dân, doanh nghiệp.
 |
Doanh nghiệp dăm gỗ liên tục phản ánh bức xúc về việc bị chậm hoàn thuế VAT |
Về phần mình, Tổng cục Thuế cho biết, sau khi tiếp nhận ý kiến của Hiệp Hội gỗ và lâm sản Việt Nam và một số doanh nghiệp, Tổng cục Thuế đã thực hiện tổng hợp nhanh kết quả giải quyết hồ sơ hoàn thuế GTGT tại 63 tỉnh.
Theo đó, từ ngày 01/01/2022 đến ngày 17/5/2023, cơ quan thuế đã giải quyết hoàn thuế đối với mặt hàng gỗ và sản phẩm từ gỗ với 4.760 hồ sơ, tương ứng số tiền đã được hoàn là 19.100 tỷ đồng;
Số hồ sơ doanh nghiệp hủy đề nghị hoàn là 215 hồ sơ, tương ứng số tiền đề nghị hoàn là 1.514 tỷ đồng. Nguyên nhân do doanh nghiệp sau khi gửi hồ sơ đề nghị hoàn thì tự rà soát đối chiếu với quy định về hoàn thuế nhận thấy hồ sơ của doanh nghiệp bị thiếu, kê khai sai, cần điều chỉnh số liệu... cần thời gian để xem xét lại hồ sơ, sổ sách chứng từ.
Số hồ sơ cơ quan thuế từ chối đề nghị hoàn là 44 hồ sơ, tương ứng số tiền đề nghị hoàn là 310 tỷ đồng. Nguyên nhân do cơ quan thuế rà soát đối chiếu theo quy định của pháp luật thì thấy doanh nghiệp nộp hồ sơ thiếu, sai mẫu hồ sơ đề nghị hoàn, hồ sơ đề nghị hoàn không đủ thủ tục...
Số hồ sơ đề nghị hoàn chưa được cơ quan thuế giải quyết là 199 hồ sơ, tương ứng số tiền đề nghị hoàn 1.119 tỷ đồng, tỷ lệ 4,18% so với tổng số hồ sơ cơ quan thuế đã giải quyết hoàn (199/4.760 hồ sơ).
Nguyên nhân của tình trạng này có nhiều, như: do hồ sơ đang trong thời gian giải quyết theo quy định; doanh nghiệp đã được chuyển hồ sơ sang cơ quan công an để điều tra, xác minh; do doanh nghiệp xin tạm dừng, hoãn thời gian kiểm tra; do doanh nghiệp chưa cung cấp đủ hồ sơ tài liệu số liệu, do đang chờ kết quả xác minh...
Nhiều trung gian là doanh nghiệp “ma”
Trong quá trình giải quyết hồ sơ hoàn thuế, đối với các hồ sơ cần thực hiện xác minh thì cơ quan thuế chủ yếu xác minh đến doanh nghiệp (DN) trung gian bán hàng trực tiếp cho doanh nghiệp hoàn thuế (doanh nghiệp F1).
Cụ thể như sau: Trong 548 hồ sơ cơ quan thuế thực hiện xác minh các doanh nghiệp trung gian, có 490 hồ sơ xác minh đến DN trung gian F1 (chiếm tỷ lệ 89,4% trên tổng số hồ sơ thực hiện xác minh), 45 hồ sơ xác minh đến DN trung gian F2 (8,2%), 03 hồ sơ xác minh đến DN trung gian F3 (0,55%), 05 hồ sơ xác minh đến DN trung gian F4 (0,95%), 05 hồ sơ xác minh đến DN trung gian cuối cùng, tức người dân, hộ trồng rừng (chiếm tỷ lệ 0,9% tổng số hồ sơ thực hiện xác minh).
Qua công tác xác minh, Tổng cục Thuế cho biết, đã phát hiện 264 DN trung gian bỏ địa chỉ kinh doanh, tạm dừng hoạt động, chuyển hồ sơ sang cơ quan công an.
“Qua rà soát thông tin dữ liệu tổng thể của cả ngành Thuế đối với các DN kinh doanh mặt hàng gỗ và sản phẩm từ gỗ thì có đến 7.609 DN bỏ địa chỉ kinh doanh, tạm dừng hoạt động. Đặc biệt trong những DN này, có 24 DN nằm trong vụ án đã khởi tố, điều tra về tội mua bán hóa đơn bất hợp pháp trong thời gian qua” – Tổng cục Thuế cho biết.
Trong năm 2022 và 05 tháng đầu năm 2023, cơ quan thuế đã chuyển hồ sơ của 09 DN trực tiếp đề nghị hoàn thuế GTGT mặt hàng gỗ và sản phẩm làm từ gỗ, dăm gỗ, viên nén gỗ sang cơ quan công an để phối hợp điều tra, xác minh (không kể các DN trung gian bán hàng cho DN hoàn thuế nêu trên).
Nguyên nhân do DN có dấu hiệu sử dụng hoá đơn khống để hoàn thuế, DN mua hàng của DN có rủi ro cao về thuế.
