- Xét xử Chủ tịch Công ty Thái Dương và 26 bị cáo vụ "đất hiếm Yên Bái"
- Cựu Thứ trưởng và 26 bị cáo hầu tòa vì sai phạm đất hiếm ở Yên Bái
- Thủ đoạn "tuồn" tài nguyên ra nước ngoài trong vụ đất hiếm ở Yên Bái
Tại phiên tòa, bị cáo Nguyễn Linh Ngọc và bị cáo Nguyễn Văn Thuấn (cựu Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản) cùng bị xét xử về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Theo cáo buộc, bị cáo Nguyễn Linh Ngọc và bị cáo Nguyễn Văn Thuấn cùng một số bị cáo liên quan được giao nhiệm vụ thực hiện công tác quản lý Nhà nước trong việc thẩm định, cấp giấy phép khai thác quặng đất hiếm. Quá trình thực hiện nhiệm vụ, bị cáo Ngọc và bị cáo Thuấn cố ý làm trái nguyên tắc, điều kiện cấp phép khai thác cho Công ty Thái Dương.
 |
Bị cáo Nguyễn Văn Thuấn - cựu Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản khai báo tại tòa |
Mặc dù được cấp phép khai thác đất hiếm nhưng do năng lực tài chính không đảm bảo nên Công ty Thái Dương không thể xây dựng Nhà máy Thủy luyện Yên Bái và Nhà máy tách chiết Hải Phòng để chế biến sâu đất hiếm.
Trong khi ấy, từ năm 2019 đến tháng 10-2023, Đoàn Văn Huấn chỉ đạo cấp dưới tổ chức khai thác, tiêu thụ trái phép quặng đất hiếm, quặng sắt có tổng trị giá hơn 736 tỷ đồng và xả trái phép hơn 350.000 tấn chất thải ra môi trường.
Sau khi được cấp giấy phép khai thác đất hiếm không đúng quy định pháp luật, nhân dịp sinh nhật bị cáo Thuấn, Đoàn Văn Huấn đến gặp và cảm ơn Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản số tiền 500 triệu đồng.
Khai về việc này, bị cáo Thuấn thừa nhận hồ sơ của Công ty Thái Dương chưa đủ điều kiện và lẽ ra hồ sơ phải được thẩm định lại, xem xét lại tất cả. Thế nhưng "lúc đó anh em trình lên, thấy đầy đủ theo quy định nên bị cáo không kiểm tra mà ký tờ trình luôn".
Giải trình về sai phạm này, bị cáo Thuấn nói nguyên nhân là hy vọng doanh nghiệp Nhật Bản với công nghệ tiên tiến sớm vào Việt Nam thúc đẩy hợp tác nên bị cáo chủ quan, không xem kỹ hồ sơ đã duyệt. Cùng thời điểm, bị cáo Thuấn đang phải dồn tâm huyết xây dựng và đề xuất một dự thảo khác.
Trả lời Hội đồng xét xử (HĐXX), bị cáo Thuấn khẳng định, mình làm việc theo đúng nguyên tắc, không quen biết hay nhận tác động từ Đoàn Văn Huấn. Tuy nhiên, bị cáo này Huấn thừa nhận dịp sinh nhật năm 2013, Huấn có đến chúc mừng bằng một bó hoa và một túi hoa quả. Khi về, bị cáo Thuấn mở túi hoa quả ra thấy bên trong có 500 triệu đồng.
"Tôi giật mình, gọi lại nhưng anh Huấn không nhấc máy. Khi làm việc với Cơ quan điều tra, tôi đã khai ngay và nộp lại hết số tiền đã nhận" – cựu Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản trình bày.
Theo hồ sơ vụ án, người trình hồ sơ xin khai thác đất hiếm của Công ty Thái Dương lên cho bị cáo Thuấn là bị cáo Hoàng Văn Khoa (cựu Vụ trưởng Khoáng sản) và cùng bị đưa ra xét xử về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Bị cáo Khoa khai, hồ sơ của Công ty Thái Dương nằm trong số rất nhiều hồ sơ tồn đọng được giao giải quyết khi bị cáo này lên làm vụ trưởng. Do đó, bản thân bị cáo Khoa không theo dõi từ đầu. Hồ sơ Công ty Thái Dương được bị cáo Lê Duy Phương, một chuyên viên "rất giàu kinh nghiệm" trình lên và nói đã đủ điều kiện.
Khi xem xét, bị cáo Khoa thấy có vấn đề nhưng "không phải người theo từ đầu nên không đủ tự tin nói ra các thiếu sót đó" mà ký ngay.
Khi chủ tọa phiên tòa chất vấn “không đủ tự tin sao còn ký?”, bị cáo Khoa nói "đó là điều bị cáo rất dằn vặt, đau xót". Cựu Vụ trưởng Khoáng sản Khoa nói thêm, hồ sơ Công ty Thái Dương tồn quá lâu rồi, nếu yêu cầu doanh nghiệp làm lại sẽ rất mất thời gian, sợ mang tiếng nhũng nhiễu này khác...
Tại tòa, bị cáo Lê Duy Phương khai, hồ sơ xin cấp phép của Công ty Thái Dương trước đó do chuyên viên khác thẩm định. Sau khi Bộ TN&MT tạm dừng cấp phép để đợi Luật Khoáng sản mới có hiệu lực thì chuyên viên này chuyển công tác.
Bị cáo Phương được lãnh đạo phân công thay thế và cuối năm 2012 mới tiếp cận hồ sơ. Quá trình xem xét hồ sơ, Phương nói thấy có thiếu và chỉ báo cáo miệng với bị cáo Khoa và sau đó vẫn trình ý kiến hồ sơ đủ điều kiện để cấp trên ký. Trong phần khai báo của mình, bị cáo Phương nhận lỗi và nói "cái này tôi sai"...
