Việt Nam lần đầu ứng dụng robot mổ não thông minh

• Y lệnh khẩn giảm nửa thời gian cứu người bệnh đột quỵ tại Bệnh viện Tâm Anh
• Khác biệt đến từ chất lượng tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Báo cáo này vừa được công bố trong Hội thảo khoa học 2023 chuyên đề “Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong y tế” tổ chức ngày 28/5 tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.

Theo đó, đây là robot mổ não duy nhất tại Việt Nam hiện nay. Trên thế giới hiện chỉ có 10 nước sử dụng robot hiện đại này. Nhờ sử dụng robot mổ não, các ca u não, xuất huyết não, bệnh lý thần kinh - sọ não nguy hiểm đã được phẫu thuật và điều trị thành công. Công nghệ hiện đại ứng dụng robot vốn được coi là cuộc cách mạng trong ngành phẫu thuật não, giúp tăng tối đa hiệu quả điều trị, bảo toàn cao nhất các chức năng cho người bệnh.

Ekip duy nhất tại Việt Nam có chuyên môn và kinh nghiệm trong việc vận hành công nghệ này chính là “bàn tay vàng” trong phẫu thuật thần kinh - sọ não - Thầy thuốc ưu tú, Thạc sĩ, Bác sĩ Chuyên khoa II Chu Tấn Sĩ, Trưởng khoa Ngoại thần kinh, Trung tâm Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM và các cộng sự.

Cận cảnh một ca ứng dụng robot trong phẫu thuật thần kinh - sọ não. Ảnh: BVĐK Tâm Anh

Thầy thuốc ưu tú Chu Tấn Sĩ nhận định: “Trước đây, các phương pháp như hệ thống định vị Navigation, kính vi phẫu… không thể thấy được các bó sợi thần kinh trước hoặc trong quá trình mổ, dẫn đến nguy cơ phạm phải, cắt đứt chúng hoặc làm tổn thương các mô não lành xung quanh cao. Hậu quả là có thể để lại di chứng nặng nề cho người bệnh. Tuy nhiên, khi sử dụng Robot Modus V Synaptive thế hệ mới ứng dụng trí tuệ nhân tạo ở mức tinh vi, đã giúp khắc phục được các hạn chế của phương pháp mổ não kinh điển và mang lại hiệu quả vượt trội”.

Bác sĩ Chu Tấn Sĩ cũng phân tích rất chi tiết những ưu điểm Robot Modus V Synaptive mang lại trong phẫu thuật thần kinh - sọ não.

Robot nhìn thấy toàn diện không gian, tổ chức não, đặc biệt thấy rõ các bó sợi thần kinh, các mô não lành xung quanh khối u, vùng tổn thương não hay các bệnh lý thần kinh - sọ não khác. Từ đó đánh giá đánh giá toàn diện và chọn đường tiếp cận khối u hiệu quả nhất và an toàn nhất.

Robot có khả năng mổ mô phỏng 3D trước khi mổ chính thức, giúp bác sĩ chủ động chọn vị trí mở hộp sọ, lựa chọn đường phẫu thuật tiếp cận khối u hay vùng bệnh lý hiệu quả mà không phạm phải hay làm tổn thương các bó sợi thần kinh và hạn chế tối đa ảnh hưởng mô não lành.

Robot cũng giám sát suốt quá trình mổ giúp bác sĩ thao tác an toàn, tránh làm tổn thương các bó sợi thần kinh và các tổ chức trong não. Robot giúp cắt u tối đa, hạn chế biến chứng, bảo toàn cao nhất các chức năng cho người bệnh nhờ không "cắt nhầm" bó sợi thần kinh và các vùng não quan trọng. Robot còn có khả năng nổi bật cho phép bác sĩ tiến hành mổ não trong lúc bệnh nhân tỉnh và giao tiếp được để đảm bảo không làm tổn thương các dây thần kinh hay mô não lành tương ứng.

Di chứng có thể gặp của phẫu thuật thần kinh hay được nhắc tới là tổn thương các bó sợi thần kinh hay mô não lành khiến người bệnh bị yếu, liệt, thậm chí tàn phế sau phẫu thuật. Lo lắng về di chứng sau này mà nhiều trường hợp phải chấp nhận “bó tay”. Nhưng Robot Modus V Synaptive thế hệ mới mang lại hiệu quả điều trị tối ưu với các ưu điểm vượt trội mà các phương pháp mổ não kinh điển không có. Không chỉ hiệu quả trong việc điều trị, sau phẫu thuật người bệnh còn hồi phục nhanh, về nhà sớm nhờ bảo toàn tối đa các chức năng và xâm lấn tối thiểu (mở hộp sọ với diện tích nhỏ chỉ bằng 1/5 so với mổ kinh điển). Ngoài ra, chi phí điều trị tiết kiệm hơn hàng chục lần so với mổ u não ở nước ngoài cùng công nghệ là một ưu điểm lớn.

Nhiều ca bệnh điển hình phức tạp đã được phẫu thuật thành công bởi Robot Modus V Synaptive tại BVĐK Tâm Anh TP.HCM, trong đó có những ca được báo cáo và đăng tải trên Tạp chí Y khoa danh tiếng Medicine của Mỹ.

Một cô gái 22 tuổi đã lấy ra được khối u não to bằng quả trứng vịt nhờ Robot Modus V Synaptive. Trước đó, cô gái đã bị nhiều bệnh viện trả về vì khối u lớn nằm ở vị trí thân não nguy hiểm, người bệnh bị yếu liệt nhiều năm. Sau khi mổ bằng robot, người bệnh hồi phục tốt, không biến chứng, khỏe mạnh và đi lại được.

Trường hợp khác là nam sinh 21 tuổi được cứu nhờ ca mổ có sự hỗ trợ của robot “giải cứu” u mạch máu thể hang 2,5 cm, chèn ép, gây vỡ mạch máu não, có biến chứng xuất huyết và động kinh. Chỉ sau 2 giờ thực hiện phẫu thuật, người bệnh đã hồi phục tốt, hiện đã đi lại, ăn uống, sinh hoạt bình thường.

Ngoài ra, một ca bệnh phức tạp chưa từng có trong tiền lệ tại Việt Nam đã được cứu sống nhờ sự hỗ trợ của robot. Người bệnh 50 tuổi đã bóc tách được u tuyến yên có hình thù kỳ dị, tăng sinh rất lớn bằng 2 đường mổ cùng lúc dưới sự trợ giúp của robot.

Các bác sĩ đang phẫu thuật ca u não có hình thù kỳ dị bằng robot tại BVĐK Tâm Anh. Ảnh: BVCC

Việc phẫu thuật điều trị các bệnh lý thần kinh - sọ não như u não, u màng não, u tuyến yên, đột quỵ xuất huyết não, phù não vốn đặt ra cho nền y học thế giới nhiều thách thức lớn về hiệu quả và yêu cầu hạn chế tối đa di chứng hậu phẫu. Vì vậy, việc ứng dụng robot mổ não thành công tại BVĐK Tâm Anh TP.HCM lần đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam, đã không chỉ mở ra một trang mới cho y học trong nước mà còn giúp người bệnh có cơ hội điều trị triệt để các bệnh lý liên quan thần kinh, sọ não.