- Hà Nội sẽ nghiên cứu triển khai sớm việc miễn, hỗ trợ học phí theo chính sách mới
- Ngân sách nhà nước bổ sung thêm khoảng 8,2 nghìn tỷ đồng để miễn, hỗ trợ học phí
- Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu dạy học 2 buổi mỗi ngày miễn phí từ năm học tới
 |
| Chương trình khám bệnh miễn phí cho học sinh |
Quan điểm nhất quán về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em
Trong phiên họp Bộ Chính trị ngày 28-2, sau khi nghe báo cáo của Chính phủ về khả năng cân đối tài chính trong và sau quá trình tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, Bộ Chính trị quyết định thực hiện miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước từ năm học 2025-2026.
Giữa tháng 4-2024, tại buổi tiếp xúc cử tri Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đề xuất một chủ trương mang tính nhân văn sâu sắc: Nghiên cứu triển khai chính sách hỗ trợ bữa ăn trưa miễn phí tại trường công lập cho học sinh tiểu học và trung học cơ sở ở Hà Nội, song song với việc miễn học phí, bắt đầu từ năm học 2025 - 2026.
Đây là những việc làm cụ thể cho thấy sự quan tâm, chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em của Đảng và Nhà nước ta. Theo Tổng cục Thống kê, số trẻ em trong độ tuổi từ 5 đến 17 tuổi của Việt Nam hiện nay khoảng 21 triệu trẻ em, chiếm khoảng 20,6% tổng dân số. Nói về vai trò của trẻ em đối với tương lai, vận mệnh của đất nước, Bác Hồ viết: “Thiếu niên, nhi đồng là người chủ tương lai của nước nhà. Vì vậy, chăm sóc và giáo dục tốt các cháu là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân. Công tác đó phải làm kiên trì, bền bỉ”.
Ngay trong Hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (năm 1946), quan điểm nhất quán về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em đã được thể chế hóa. Hiến pháp quy định rõ: “Nền sơ học cưỡng bách và không học phí. Ở các trường sơ học địa phương, quốc dân thiểu số có quyền học bằng tiếng của mình. Học trò nghèo được Chính phủ giúp”. Đây là những quy định mang tính pháp lý cao nhất lúc bấy giờ, khẳng định quyền được học tập, quyền được vui chơi, quyền được bảo vệ, chăm sóc và giáo dục của trẻ em Việt Nam.
Trong những năm qua, Việt Nam đã từng bước xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách liên quan đến công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em. Năm 1990, sau khi ký kết và tham gia Công ước của Liên hợp quốc về Quyền trẻ em, Việt Nam đã nội luật hóa và từng bước đưa các quy định của Công ước của Liên hợp quốc về Quyền trẻ em trong nhiều văn bản của hệ thống pháp luật Việt Nam.
Gần đây nhất, ngày 25-12-2023, Bộ Chính trị cũng đã ban hành Chỉ thị số 28 CT/TW về tăng cường công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Chỉ thị nêu rõ cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt, cụ thể hóa chủ trương của Đảng sát với thực tiễn địa phương, đơn vị; nâng cao nhận thức, trách nhiệm đối với sự phát triển của thế hệ tương lai gắn với phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc… Tạo sức mạnh tổng hợp nâng cao hiệu quả công tác chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em, bảo đảm cho trẻ em được thụ hưởng lợi ích tốt nhất, không bị phân biệt đối xử, được bày tỏ ý kiến và được lắng nghe.
Những việc làm cụ thể vì trẻ em
Đi vào thực tế, những chủ trương, định hướng chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em đã được cụ thể hóa trong những việc làm cụ thể. Sau 30 năm hoạt động, hệ thống Quỹ Bảo trợ trẻ em đã vận động gần 7.610 tỷ đồng, hỗ trợ hơn 34 triệu lượt trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn. Nhiều chương trình hoạt động của quỹ đã thể hiện sức sáng tạo, tận tâm, tiên phong vì cộng đồng, vì cuộc sống tốt đẹp cho trẻ em. Tiêu biểu như chương trình “Mùa xuân cho em”, “Phẫu thuật nụ cười”, “Cùng em đến trường”, “Vì trái tim trẻ thơ”… đã hỗ trợ nhiều mặt cho các em từ thể chất lẫn tinh thần, giúp các em tiếp cận với các điều kiện để phát triển toàn diện.
Nhiều mô hình hỗ trợ can thiệp bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em tại cộng đồng đã thu hút các tổ chức kinh tế, xã hội, nhà chuyên môn, cá nhân trong và ngoài nước tham gia. Điển hình như phong trào “Người lớn gương mẫu, trẻ em chăm ngoan”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng cuộc sống mới ở khu dân cư”, “Tháng hành động vì trẻ em”, “Toàn dân đưa trẻ đến trường”, “Toàn xã hội bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em”, “Đỡ đầu trẻ em mồ côi không nơi nương tựa”, “Lớp học tình thương”, “Nhà mái ấm”, “Lớp dạy nghề”, “Học bổng cho trẻ em nghèo hiếu học”, “Quỹ xe đạp chở ước mơ”, “Sóng và máy tính cho em”…
Để trẻ em thể hiện tiếng nói, tâm tư, nguyện vọng của mình; đồng thời tập dượt sinh hoạt chính trị nhằm hun đúc ước mơ, xây hoài bão lớn cho thiếu nhi, chủ nhân tương lai của đất nước, Việt Nam đã tổ chức Phiên họp giả định Quốc hội trẻ em. Hoạt động này giúp các em thiếu nhi được trải nghiệm, tìm hiểu bộ máy cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất là Quốc hội, tiếp tục khẳng định sự quan tâm của các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội đối với công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em, phát huy vai trò của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em.
Liên quan đến triển khai quyết định mới đây của Bộ Chính trị thực hiện miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước từ năm học 2025-2026, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết theo Luật Giáo dục 2019, đối tượng không phải đóng học phí là học sinh tiểu học; đối tượng miễn học phí gồm trẻ em mầm non 5 tuổi và học sinh trung học cơ sở. Như vậy, sẽ bổ sung thêm các đối tượng được miễn học phí là: Trẻ em, học sinh mầm non dưới 5 tuổi đang học tại các cơ sở giáo dục; Học sinh trung học phổ thông, học sinh học văn hóa trung học phổ thông tại các cơ sở giáo dục. Chính sách sẽ hỗ trợ học phí đối với cả trẻ em mầm non, học sinh phổ thông tại cơ sở giáo dục dân lập, tư thục để đảm bảo thực thi chính sách thống nhất, công bằng đối với người theo học.
Về đề xuất của Tổng Bí thư Tô Lâm hỗ trợ bữa ăn trưa miễn phí tại trường công lập cho học sinh tiểu học và trung học cơ sở, song song với việc miễn học phí, bắt đầu từ năm học 2025 - 2026 tại Hà Nội, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội cho biết toàn thành phố hiện có gần 3.000 trường học với khoảng 2,3 triệu học sinh các cấp, chiếm khoảng 1/10 của cả nước. Hiện nay, các trường đã thực hiện dạy học ngày 2 buổi tổ chức ăn bán trú ở trường và phụ huynh học sinh đang chi trả chi phí cho suất ăn của các em. Đến nay, HĐND TP Hà Nội đã ban hành các nội dung liên quan đến miễn, giảm học phí cho một số nhóm học sinh với tổng số tiền khoảng 800 tỷ đồng. Nếu thực hiện hỗ trợ bữa ăn trưa miễn phí, dự kiến TP Hà Nội cần khoảng 1.800 tỷ đồng.
Tại buổi thảo luận tổ, Quốc hội khoá XV mới đây về dự thảo nghị quyết miễn giảm học phí với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân, ông Nguyễn Ngọc Tuấn, Chủ tịch HĐND TP Hà Nội chia sẻ Hà Nội đang nghiên cứu để triển khai miễn phí bữa ăn trưa cho học sinh.
