- Phát hiện 9 ca mắc Covid-19 trong ngày đầu năm 2021
- [CLIP] Những tín hiệu lạc quan trong cuộc chiến chống dịch Covid-19 năm 2021
- [CLIP] Lý do giúp Israel dẫn đầu thế giới trong chiến dịch tiêm vaccine ngừa Covid-19
 |
Các nhà khoa học đang thu thập dữ liệu và phân tích về khả năng ảnh hưởng của biến thể mới đối với đại dịch Covid-19 |
Những điều cần biết về biến thể mới
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, biến thể mới của virus SARS-CoV-2 được phát hiện đầu tiên ở Đông Nam nước Anh. Cơ quan Y tế Công cộng Anh cho biết, quá trình truy tìm ngược và sử dụng bằng chứng di truyền cho thấy, biến thể này đã xuất hiện vào tháng 9-2020, sau đó nó lưu hành ở mức rất thấp cho đến giữa tháng 11-2020. Nhưng theo ông Sharon Peacock, Giáo sư sức khỏe cộng đồng và vi sinh tại Đại học Cambridge, các nhà khoa học không biết liệu đột biến này có nguồn gốc từ Đông Nam nước Anh hay được đưa vào từ nơi khác.
Đến nay, biến thể mới ở Anh đã xâm nhập khoảng hàng chục quốc gia và vùng lãnh thổ. Dù chưa có bức tranh hoàn chỉnh về lý do tại sao biến thể mới có thể lây lan nhanh hơn nhưng bằng chứng sơ bộ cho thấy, chủng virus mới khiến người nhiễm tải lượng virus cao hơn, có nghĩa là virus dễ lây truyền hơn. Các nhà khoa học tư vấn cho Chính phủ Anh đã ước tính, biến thể này có thể lây lan hiệu quả hơn tới 70% so với những biến thể khác.
Phát biểu tại cuộc họp khẩn cấp của Ủy ban Khoa học và Công nghệ Quốc hội Anh tuần trước, ông Peter Horby, Chủ tịch Nhóm tư vấn về các mối đe dọa của virus đường hô hấp mới và mới nổi của Vương quốc Anh (NERVTAG) cho biết, biến thể mới có “một số lợi thế sinh học để khiến nó lây lan nhanh hơn”. Và nó có thể tạo ra nhiều bản sao của chính mình bên trong một người.
Trong bối cảnh khác, một biến thể riêng biệt đã được xác định ở Nam Phi, với các ca lây nhiễm tăng mạnh dọc theo các khu vực ven biển của nước này. Đặc biệt, các nhà khoa học Nam Phi đã phát hiện ra biến thể mới có những điểm tương đồng đáng ngạc nhiên với biến thể ở Vương quốc Anh. Cả 2 phiên bản đều chứa một đột biến được gọi là N501Y. Đột biến này đã xuất hiện trong các biến thể trước đó và được biết có tác dụng làm tăng mức độ liên kết chặt chẽ của virus với tế bào người.
Nhưng dù sức lây lan đến đâu, các nhà khoa học tin rằng vaccine vẫn sẽ có hiệu quả với biến thể mới này. Nếu những người dễ bị tổn thương được tiêm chủng càng nhanh thì cả cộng đồng sẽ càng an toàn hơn so với phiên bản gốc và cả phiên bản tương lai của virus Corona mới.
Anh bật đèn xanh cho vaccine hỗn hợp
Trong bối cảnh triển khai vaccine đại trà và lo ngại về một biến thể mới có khả năng lây truyền mạnh hơn, Anh đã lặng lẽ cập nhật hướng dẫn về tiêm chủng trong đó cho phép đưa ra phác đồ vaccine kết hợp. Nước này đã cho phép sử dụng khẩn cấp 2 loại vaccine của 2 hãng Pfizer và AstraZeneca. Quy định cũng nói rằng, nếu liều thứ hai của loại vaccine mà bệnh nhân được tiêm ban đầu không hiệu quả thì có thể thay thế bằng một loại vaccine khác.
Hướng dẫn mới này của Anh trái ngược với Mỹ khi Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ đã lưu ý rằng, vaccine Covid-19 không thể thay thế cho nhau và chưa đánh giá được về “độ an toàn và hiệu quả của sản phẩm hỗn hợp”. Một số nhà khoa học cho rằng, Anh đang đánh bạc với hướng dẫn mới của mình. John Moore, một chuyên gia về vaccine tại Đại học Cornell, cho biết: “Các quan chức ở Anh “dường như đã từ bỏ khoa học hoàn toàn và chỉ đang cố gắng đoán cách thoát khỏi mớ hỗn độn này”.
Các quan chức y tế ở Anh đang phải đối mặt với một cuộc chạy đua với Covid-19 khi dịch đang bùng phát trở lại và phải vật lộn để có được càng nhiều người tiêm chủng càng tốt. Các bệnh viện tiếp tục căng thẳng vì bệnh nhân Covid-19 và hàng chục nghìn ca nhiễm mới được báo cáo mỗi ngày. Các trường học ở London và các khu vực khác bị ảnh hưởng nặng sẽ vẫn đóng cửa trong ít nhất 2 tuần tới, các quan chức Chính phủ cho biết hôm 30-12-2020.
Virus biến chuyển sang các dạng biến thể mới là điều hết sức tự nhiên. Riêng virus Corona mới không đột biến nhiều như bệnh cúm, có nghĩa là ít khả năng cần phải thay thế một loại vaccine để theo kịp các chủng mới mỗi năm. Nhưng trong bối cảnh này, chúng ta rất cần tăng cường các biện pháp y tế công cộng như đeo khẩu trang, giãn cách xã hội, tránh đám đông. Mặc dù hầu hết mọi người vẫn chưa tiếp cận được vaccine nhưng việc tuân theo các hướng dẫn vẫn là cách thiết thực nhất để ngăn ngừa lây nhiễm dịch bệnh.
“Virus biến đổi mỗi khi chúng tự tái tạo, điều này là bình thường và thường không có ý nghĩa gì. Trường hợp biến thể mới ở Anh cũng vậy. Tin tốt lành là có vẻ như những bệnh nhân bị nhiễm biến thể mới ít có khả năng tử vong, nhập viện hoặc tái nhiễm nặng”.
Bà Cathy McCarty (Phó trưởng khoa nghiên cứu Đại học Y Minnesota)
