"Truyện ngoài chính sử-Làm vua" đoạt HCV Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2022

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - 3 Huy chương Vàng Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2022 đã được trao cho các vở “Cánh cò trong bão” - Trung tâm nghệ thuật truyền thống tỉnh Nghệ An, “Cô thần” - Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Bình Định, “Truyện ngoài chính sử -Làm vua” - Nhà hát Tuồng Việt Nam.

Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc năm 2022 đã bế mạc, sau 10 ngày tranh tài với sự tham gia của gần 600 diễn viên, nhạc công và các thành phần sáng tạo đến từ 11 đơn vị Tuồng và Dân ca kịch chuyên nghiệp trên cả nước.

Phát biểu tại lễ bế mạc, Thứ trưởng Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông khẳng định: “Qua theo dõi, tôi rất mừng khi ở liên hoan lần này có nhiều vở diễn đạt chất lượng về nội dung và nghệ thuật, hấp dẫn công chúng. Đặc biệt có nhiều vở sáng tạo, mới mẻ đến từ tác giả, đạo diễn, nghệ sỹ, diễn viên đến cách hoá trang kiểu mặt nạ; múa theo nguyên tắc “nội ngoại tương quan, tả hữu tương ứng, thượng hạ tương phù”; hát thì theo cách “nói lối”; âm nhạc theo nguyên tắc “lề lối”. Tất cả tuân theo nghiêm luật âm dương nghệ thuật. Các yếu tố ca, vũ, nhạc được phát triển một cách hài hoà với nghệ thuật diễn xuất của diễn viên.

Một cảnh trong vở "Truyện ngoài chính sử-Làm vua" do các nghệ sĩ nhà hát Tuồng VN biểu diễn đã đoạt HCV hội diễn

Một cảnh trong vở "Truyện ngoài chính sử-Làm vua" do các nghệ sĩ nhà hát Tuồng VN biểu diễn đã đoạt HCV hội diễn

Đánh giá chất lượng nghệ thuật của liên hoan năm nay, nhà văn, nhà viết kịch Hà Đình Cẩn - Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật ghi nhận, hai dòng chảy của tuồng và kịch hát dân ca không chỉ bảo tồn các giá bất hủ về trình thức của truyền thống, mà sáng tạo hình thức mới thu hút và chuyển bá tư tưởng, thẩm mỹ của vở diễn rất hiệu quả. Sự song hành cuả tuồng với đề tài quân quốc, kịch hát dân ca với đề tài hiện đại làm phong phú kịch hát dân tộc, đồng thời mở hướng phát triển đầy sức sống của sân khấu truyền thống.

Không ít cảnh diễn bi tráng, được đạo diễn dàn dựng công phu và nghệ sĩ phô diễn hết mình, tạo những điểm nhấn nghệ thuật đầy ấn tượng. Sân khấu hội diễn là sàn diễn về đạo đức, sàn diễn đề cao các giá trị nhân văn, sàn diễn của niềm tin con người vào những bất biến là lòng yêu nước, tình son sắt thủy chung, đùm bọc nhau đi qua các gian nan, thử thách, sàn diễn không khoan nhượng đấu tranh với cái xấu, tố cáo gian nịnh, hướng con người tới xã hội lành mạnh và các đức tính cao quý.

16 vở diễn, người xem gặp một đội ngũ hùng hậu các nghệ sĩ tài năng. Lớp nghệ sĩ gạo cội còn ở đó, thục luyện nghề nghiệp, và từng trải, làm vụt sáng trong vai diễn, thực hiện một quá trình giải quyết mâu thuẫn giữa cái tôi diễn viên và cái tôi nhân vật vừa thống nhất, lại vừa có khoẳng cách, thực nhưng là cái thực của ước lệ. Các nghệ sĩ đã diễn tài hoa biết chừng nào. Họ đã diễn một quá trình sáng tạo bằng cảm xúc thật, không theo khuôn thức nào, và chỉ diễn ra một lần trước khán giả đã lột tả cái thần, cái bản chất cốt lõi của sự việc và con người để từ đó đạt được hiệu quả cao về sự nhận thức về tư tưởng và thẩm mỹ cho người xem...

Ông Bùi Đình Long, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An - Đồng Trưởng ban Chỉ đạo Liên hoan trao Huy chương Vàng cho các vở diễn

Ông Bùi Đình Long, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An - Đồng Trưởng ban Chỉ đạo Liên hoan trao Huy chương Vàng cho các vở diễn

Tuy nhiên, Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật cũng chỉ ra những hạn chế tại kỳ liên hoan lần này. Có kịch bản sơ lược, chú trọng vào bối cảnh lịch sử hoành tráng mà sao nhãng số phận nhỏ bé của nhân vật. Trong khi đó, sân khấu lại cần các số phận nhỏ bé, chìm khuất giữa cuộc đời thường làm lay động người xem.

Các ông vua diễn một màu, hò hét ồn ào và căng cứng, xa khác với các vị minh quân của triều đại trước, nhiều vị thâm hậu về học vấn, mực thước về ứng xử, lấy cái tôi sâu sắc của văn minh Đại Việt để dẫn dắt bề tôi qua các khúc quanh.

Có vở tuồng văn đã vượt ra khỏi cái căng cứng của tuồng võ làm cho nhân vật mền mại, thân gần. Có vở diễn đạo diễn dùng quá nhiều dây dợ, bục bệ làm rối sân khấu và diễn viên bị lúng túng bởi các giăng mắc nhiều giải lụa không cần thiết.

Có vở trùng lặp về thiết kế mỹ thuật, có vở diễn múa dài, múa với các đạo cụ cồng kềnh làm mất đi vẻ đẹp truyền cảm xúc bằng ngôn ngữ hình thể. Có vở diễn dư thừa về mỹ thuật ...

Có vở diễn, nhạc một nơi, diễn một nẻo, nhạc không đỡ được cho nhân vật, và không dắt được xúc cảm tiếp nhận của khán giả. Có vở diễn phục trang màu mè không phù hợp với truyền thống phúc trang mộc mạc của người Việt gọn gàng, giản dị và thanh lịch, không dằn dữ giáp trụ, cân đai lóe sáng như vua chúa phương Bắc, kể cả các võ tướng uy dũng và nanh vuốt.

PGS.TS Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch - Trưởng ban chỉ đạo Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc năm 2022 trao giải cho các thành phần sáng tạo.

PGS.TS Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch - Trưởng ban chỉ đạo Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc năm 2022 trao giải cho các thành phần sáng tạo.

"Xin nhớ phục trang Lý, Trần, Lê, Nguyễn là phục trang tự tôn văn hóa Việt, phục trang độc lập dân tộc, từ vua chúa đến con dân. Nhất thiết không mặc giống người phương Bắc coi như tiêu chuẩn, giá trị đạo đức về độc lập dân tộc của ông cha ta. Cuộc đổ bộ ào ạt của mỹ thuật, của ánh sáng, của tiếng động và âm nhạc tuy giúp cho người diễn nhàn hơn, nhưng đồng thời từ đó, người diễn bỏ xót mất diễn ước lệ cùng với không gian, thời gian và cảnh trí mà người nghệ sĩ luôn đem theo mình khi bước lên sàn diễn, làm nghèo nàn nghệ thuật trình diễn vốn phong phú và đa dạng và giàu tính ước lện của nghệ thuật sân khấu dân tộc. Có cảm giác một số nghệ sĩ trở nên lười diễn vì các chỗ trợ của nhiều nghệ thuật đã thay thế họ", nhà biên kịch Hà Đình Cẩn nói.

Kết quả, giải Vở diễn, Ban Tổ chức đã trao 3 Huy chương Vàng cho các vở “Cánh cò trong bão” - Trung tâm nghệ thuật truyền thống tỉnh Nghệ An, “Cô thần” - Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Bình Định, “Truyện ngoài chính sử - Làm vua” - Nhà hát Tuồng Việt Nam cùng 5 HCB và 3 HCĐ.

Giải diễn viên, Ban Tổ chức cũng trao 31 Huy chương Vàng, 40 Huy chương Bạc, 20 Huy chương Đồng.

Ban Tổ chức trao giải Tác giải xuất sắc thuộc về Văn Trọng Hùng - Vở diễn "Cô thần" - Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Bình Định.

Đạo diễn xuất sắc ( thể loại t uồng) thuộc về NSND Hoài Huệ vở “ Truyện ngoài chính sử - Làm vua” - Nhà hát Tuồng Việt Nam.

Đạo diễn xuất sắc ( thể loại Dân ca) thuộc về NSƯT Bùi Như Lai vở “Đi qua ngày giông bão” - “Nhà hát truyền thống tỉnh Hà Tĩnh”.

Nhạc sỹ xuất sắc thuộc về NSƯT Thành Nam vở “Hoàng đế Lê Đại Hành” - Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Thanh Hóa.

Họa sỹ xuất sắc thuộc về Trần Hồng Vân vở “Chiếc áo thiên nga” - Nhà hát Nghệ thuật Hát bội thành phố Hồ Chí Minh.

Biên đạo múa xuất sắc thuộc về Đỗ Thị Kim Tiển vở Cô thần” - Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Bình Định.