Truyện đường rừng những năm 1930-1945: Những câu chuyện kỳ ảo, nửa người nửa quỷ

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Đầu thế kỷ 20, truyện đường rừng - một nhánh của văn học Việt Nam thời 1930- 1945 với những câu chuyện kỳ ảo, những nhân vật nửa người nửa quỷ đã được các nhà văn Việt Nam sáng tạo nên. Đây là cách phản ứng với hiện thực theo cảm xúc rất đặc biệt của các nhà văn lúc bấy giờ bởi họ đã mượn thế giới của quỷ để nói về thế giới của người.

Tọa đàm “Vẻ đẹp văn học kỳ ảo Việt Nam qua Truyện đường rừng và những truyện khác” do nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức vừa diễn ra tại Hà Nội. Tại đây, TS Văn học Nguyễn Thị Năm Hoàng, nhà báo Yên Ba và nhà văn Di Li đã cùng ngồi lại và bàn luận về dòng văn học kỳ ảo ở Việt Nam, những giá trị của loại hình tiểu thuyết này đặt trong bối cảnh hiện đại.

TS Năm Hoàng - Phó trưởng Khoa Văn học, Đại học KHXH&NV cho rằng, tác giả dòng truyện đường rừng đã mở ra một thế giới đầy sáng tạo. Với tác giả Lan Khai, đó là "truyện lồng trong truyện" khi từ vai trò người kể truyện tác giả lại đưa ra những nhân vật khác với những gì họ trải qua và kể lại. Với tác giả Tchya (Đái Đức Tuấn) thì ngồn ngộn tư liệu và triết lý sống. Còn như Thế Lữ thì lại mang đến vẻ đẹp của văn chương với ngôn từ, với cách miêu tả kỹ lưỡng thiên nhiên, cảnh vật sau đó mới kể chuyện... Dù vậy, các tác phẩm này vẫn bám sát vào thực tế cuộc sống, đó là những phong tục, tập quán của người Việt, ở đây là vùng miền núi, nơi đường rừng với cách ăn cách ở, cách nói, cách sinh hoạt thời đó.

Từ trái qua phải: Nhà báo Yên Ba, TS Nguyễn Thị Năm Hoàng, nhà văn Di Li.

Từ trái qua phải: Nhà báo Yên Ba, TS Nguyễn Thị Năm Hoàng, nhà văn Di Li.

Không khí mà họ đưa đến cho người đọc vừa huyền ảo huyễn hoặc vừa rất hiện thực là minh chứng cho thấy các nhà văn đã tham dự rất sâu sắc vào đời sống của người dân để viết nên những ''tiểu thuyết đậm chất phong tục" bên cạnh những ly kỳ, rùng rợn kia.

Theo nhà báo Yên Ba, văn học kỳ ảo gay cấn xuất hiện ở Việt Nam độ thập niên 30 thế kỷ trước dưới dạng truyện đăng nhiều kỳ trên báo. Với đặc tính yêu cầu phải hút khách, thu hút độc giả, nhiều cây bút đã viết truyện liêu trai, bí ẩn, khơi gợi tính tò mò của độc giả.

"Bên cạnh Edgar Allan Poe, Bồ Tùng Linh với tác phẩm "Liêu trai chí dị" cũng truyền cảm hứng cho các tác gia, điển hình như Thế Lữ”, ông Yên Ba nói.

Nhà văn Di Li cũng nhận định những tác phẩm vă học kỳ ảo là một đặc sản của Việt Nam giai đoạn 1930-1945. “Bây giờ chúng ta không còn nhiều tác phẩm như vậy nữa, rất đáng tiếc”. Di Li cho rằng trước đây Việt Nam có rất nhiều rừng, con người sống hài hòa với thiên nhiên, tạo điều kiện cho dòng văn học này phát triển. Trong những tiểu thuyết kỳ ảo kinh dị ấy, thần hổ xuất hiện rất nhiều, Di Li cho rằng chi tiết này phản ánh nỗi sợ của con người ngày xưa.

Văn học kỳ ảo có một dòng chảy bền bỉ, sức sống mãnh liệt

Văn học kỳ ảo có một dòng chảy bền bỉ, sức sống mãnh liệt

Nhà văn Di Li chia sẻ rằng, con người hiện đại, đặc biệt là người thành phố, không còn được tiếp xúc nhiều với những cảnh quan hoang dã, khi đọc được những tác phẩm quý ở thời ấy, sẽ thấy trân trọng hơn những giá trị văn hóa của một thời đại.

Nhấn mạnh việc báo chí và các nhà xuất bản chính là bệ đỡ cho văn học kỳ ảo Việt Nam những năm đầu thế kỷ XX, nhà văn, nhà báo Yên Ba cho rằng sau nhiều năm, việc tái bản loạt tác phẩm thuộc dòng văn học kỳ ảo là cách khám phá di sản văn học rực rỡ của thế hệ trước góp phần định danh dòng chảy truyện đường rừng. Tái bản bộ sách cũng là một cách để lưu giữ, lưu truyền những di sản văn học của một thế hệ nhà văn lừng lẫy từ thế kỷ trước, và biết đâu cũng là những gợi mở để thế hệ người viết trẻ hiện nay có cảm hứng tạo nên những bộ truyện kỳ ảo mang bản sắc văn hóa Việt Nam.

Nhân dịp tổ chức tọa đàm, nhà xuất bản Kim Đồng đã ra mắt 7 tác phẩm thuộc dòng văn học huyền ảo thời kỳ 1930-1945 của các tác giả Thế Lữ, Lan Khai và TchyA. Đây là lần đầu tiên Kim Đồng ấn hành những tác phẩm thuộc thể tài này trong cùng một bộ sách.