Trường hợp nào vừa là bị can, vừa là bị hại?

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Bạn đọc hỏi: Tháng 11-2022, tôi cùng nhóm bạn đang ngồi uống bia thì có một nhóm khác cũng vào quán, trong đó có anh Bằng và anh Cường. Sau một lúc, tôi thấy anh Bằng (người tôi quen biết từ trước) và anh Cường “lời qua tiếng lại” rồi xảy ra xô xát. Anh Bằng sau đó dùng chai bia đập vào đầu anh Cường. Thấy vậy, tôi liền can ngăn bằng việc ôm, đẩy cả 2 người ra và nói chuyện bình thường nhằm muốn hòa giải vì mọi người đều quen biết nhau. Lúc ra về, tôi thấy anh Cường chờ sẵn ở cổng quán để đánh anh Bằng. Và bản thân tôi trước đó chỉ can ngăn việc xô xát nhưng cũng bị anh Cường dùng chai bia đánh vào đầu chảy máu phải đi viện cấp cứu. Sau 2 tháng xảy ra vụ việc, tôi bất ngờ bị cơ quan công an gọi lên làm việc, đồng thời phải nhận quyết định khởi tố vụ án hình sự và khởi tố bị can về tội “Cố ý gây thương tích”, quy định tại Điều 134 - Bộ luật Hình sự. Mới đây, cơ quan công an thông báo giám định thương tích của tôi là bị tổn thất 13% sức khỏe và thương tích của anh Cường bị tổn hại 11% sức khỏe. Tôi nghĩ thương tích của anh Cường không thể là 11% vì anh này chỉ bị thương rất nhẹ, thậm chí còn không chảy máu. Cơ quan công an còn cho biết đã thu giữ được video thể hiện hình ảnh tôi đánh anh Cường. Theo tôi, người đánh anh Bằng là anh Cường nhưng giờ đây tôi lại bị khởi tố bị can. Xin luật sư tư vấn giúp và tôi cần phải làm làm gì? Nguyễn Ngọc Anh (Hà Nội)

Luật sư Đỗ Thị Ánh Tuyết trả lời:

Luật sư Đỗ Thị Ánh Tuyết (Địa chỉ: P801 - Tòa B11C, Nam Trung Yên, Nguyễn Chánh, Cầu Giấy, Hà Nội)

Luật sư Đỗ Thị Ánh Tuyết (Địa chỉ: P801 - Tòa B11C, Nam Trung Yên, Nguyễn Chánh, Cầu Giấy, Hà Nội)

Theo nội dung vụ việc bạn trình bày, chúng tôi hiểu bạn đang cho rằng mình không thực hiện đánh anh Cường mà ngược lại, bạn bị anh Cường đánh nhưng lại bị khởi tố bị can vì tội “Cố ý gây thương tích” và người mà bạn gây ra thương tích là anh Cường. Theo như bạn mô tả thì trong vụ việc này, bạn bị anh Cường đánh phải đi cấp cứu với tỉ lệ thương tích hiện tại là 13% sức khỏe. Như vậy, bạn sẽ có hai tư cách trong vụ án này. Bạn vừa là bị can và vừa là người bị hại... Với vụ việc và những thắc mắc của bạn, luật sư xin đưa ra quan điểm như sau:

Quy định của pháp luật về “người đồng phạm” trong vụ án “Cố ý gây thương tích”

Thứ nhất, bạn không trực tiếp đánh anh Cường nhưng vẫn có thể bị khởi tố bị can về tội “Cố ý gây thương tích”. Bởi lẽ chai bia bằng thủy tinh được xác định là hung khí nguy hiểm, theo hướng dẫn tại các tiểu mục 2.1 và 2.2, mục 2, Phần I - Nghị quyết số 02/2003/NQ- HĐTP ngày 17-4-2003 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao. Vì vậy, hành vi của người dùng chai bia bằng thủy tinh đánh anh Cường gây thương tích 11% và hành vi của Cường dùng chai bia bằng thủy tinh đánh bạn gây ra thương tích 13% đã vi phạm quy định tại điểm đ, khoản 1, Điều 134 - Bộ luật Hình sự 2015. Bên cạnh đó, theo quy định tại Điều 17 - Bộ luật Hình sự 2015 thì: “Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm”. Đồng phạm bao gồm người thực hành, người xúi giục, người giúp sức.

Đối chiếu với tình huống của bạn thì người đồng phạm trong vụ án này không nhất thiết phải trực tiếp là người thực hiện hành vi đánh anh Cường mà chỉ cần là người có các hành vi, hành động kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác gây tổn hại sức khỏe cho anh Cường hoặc người có các hành vi nhằm giúp cho người khác thực hiện việc gây tổn hại sức khỏe cho anh Cường là có thể bị khởi tố hình sự về tội “Cố ý gây thương tích”, theo quy định tại Điều 134 - Bộ luật Hình sự 2015 với vai trò là đồng phạm. Hiện tại, do chưa có được các tài liệu cụ thể trong vụ án nên luật sư không thể đánh giá được đầy đủ vai trò của bạn trong vụ việc. Thế nhưng với thông tin và nội dung bạn cung cấp thì bạn hoàn toàn có thể bị khởi tố bị can về tội “Cố ý gây thương tích” cho anh Cường, do bạn là người trực tiếp thực hiện tội phạm hoặc cố ý gây thương tích cho Cường với vai trò là đồng phạm.

Trường hợp bạn không đánh anh Cường và cũng không thực hiện hành vi nào mang tính kích động, dụ dỗ, thúc đẩy anh Bằng hoặc người khác gây tổn hại sức khỏe cho anh Cường hoặc không có các hành vi nhằm giúp cho Bằng hoặc người khác thực hiện việc gây tổn hại sức khỏe cho anh Cường thì bạn không có gì phải lo ngại. Tuy nhiên, thực tế khi khởi tố bị can một vụ án hình sự thì cơ quan Cảnh sát điều tra có thẩm quyền không chỉ căn cứ duy nhất vào lời khai của bạn mà còn phải căn cứ vào các vật chứng, lời khai của người làm chứng và các tài liệu, chứng cứ khác tại hiện trường... Trên cơ sở đó, cơ quan chức năng mới khởi tố một người về một tội danh nào đó. Vì vậy, bạn cần nhớ lại thật kỹ hành vi của mình hôm xảy ra vụ việc để có những hành xử sắp tới cho phù hợp nhằm có lợi nhất.

Còn trong trường hợp bạn chắc chắn rằng mình không đánh anh Cường, cũng không thực hiện hành vi nào mang tính kích động, dụ dỗ, thúc đẩy anh Bằng hoặc người khác gây tổn hại sức khỏe cho anh Cường hoặc có các hành vi nhằm giúp cho anh Bằng hay người khác thực hiện việc gây tổn hại sức khỏe cho anh Cường thì bạn có quyền yêu cầu cơ quan tố tụng giám định lại video mà phía Cơ quan cảnh sát điều tra đã thu giữ tại nơi xảy ra sự việc cũng như các tài liệu, chứng cứ buộc tội bạn.

Tại Điều 233 - Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 về Kết luận điều tra trong trường hợp đề nghị truy tố quy định: “Trong trường hợp đề nghị truy tố thì bản kết luận điều tra ghi rõ diễn biến hành vi phạm tội; chứng cứ xác định hành vi phạm tội của bị can, thủ đoạn, động cơ, mục đích phạm tội, tính chất, mức độ thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra…”. Vì vậy, thời điểm thực hiện yêu cầu giám định lại video và các tài liệu chứng cứ buộc tội bạn nên tiến hành khi có bản kết luận điều tra vụ án hình sự. Bởi tại bản kết luận này, Cơ quan điều tra sẽ phân tích và có những căn cứ lập luận về hành vi phạm tội của bạn và chỉ rõ các chứng cứ, vật chứng chứng minh tội phạm. Khi đó, bạn sẽ xác định, ngoài video và các bản kết luận giám định là tài liệu đánh giá hành vi phạm tội của bạn thì còn có các tài liệu chứng cứ gì khác.

Người đồng phạm có thể bị khởi tố khi có hành vi kích động giúp người khác thực hiện hành vi (Ảnh minh họa)

Người đồng phạm có thể bị khởi tố khi có hành vi kích động giúp người khác thực hiện hành vi (Ảnh minh họa)

Có thể đề nghị giám định lại kết quả tổn thương sức khỏe

Về việc băn khoăn, nghi ngờ đối với kết quả giám định tổn thương sức khỏe của anh Cường thì căn cứ vào các quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015, bạn hoàn toàn có quyền đề nghị cơ quan tố tụng giám định lại. Cụ thể, khoản 1, Điều 207 quy định: “Đương sự hoặc người đại diện của họ có quyền đề nghị cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng trưng cầu giám định những vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của họ, trừ trường hợp việc giám định liên quan đến việc xác định trách nhiệm hình sự của người bị buộc tội”. Tương tự, Điều 211 cũng chỉ rõ: “Việc giám định lại được thực hiện khi có nghi ngờ kết luận giám định lần đầu không chính xác. Việc giám định lại phải do người giám định khác thực hiện. Cơ quan trưng cầu giám định tự mình hoặc theo đề nghị của người tham gia tố tụng quyết định việc trưng cầu giám định lại”... Về việc đề nghị giám định lại tỉ lệ thương tích, bạn có thể đề nghị giám định lại tỷ lệ tổn hại sức khỏe của anh Cường ngay sau khi nhận được thông báo kết luận giám định thương tích mà không cần phải chờ đến có bản kết luận điều tra vụ án hình sự.

Thứ ba, bạn có quyền yêu cầu anh Cường bồi thường thiệt hại cho mình nếu có các tài liệu chứng minh thiệt hại. Bởi lẽ như đã nói ở trên, trong vụ án này, ngoài việc là bị can thì bạn còn là bị hại, do bị anh Cường gây thương tích với tỉ lệ tổn lại sức khỏe là 13%. Kèm theo đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại là các tài liệu chứng minh thiệt hại được quy định cụ thể tại Điều 7, Nghị quyết 02/2022/ NQ- HĐTP ngày 6-9-2022 hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Dân sự về trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng. Các khoản chi phí bạn có quyền yêu cầu bồi thường gồm: chi phí khám bệnh, chữa bệnh, chi phí thuê phương tiện đưa bạn đi tới cơ sở khám bệnh và trở về nơi ở; chi phí bồi dưỡng sức khoẻ cho anh được xác định là 1 ngày lương tối thiểu vùng tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cho 1 ngày khám bệnh, chữa bệnh theo số ngày trong hồ sơ bệnh án; thu nhập thực tế bị mất hoặc giảm sút của anh trong những ngày anh phải nằm viện (nếu có) và chi phí hợp lý của người chăm sóc anh trong trường hợp anh phải nằm viện (nếu có).

Trên đây là tư vấn của luật sư về trường hợp của bạn. Rất mong bạn có những hành xử hợp lý để đảm bảo tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của mình cũng như chấp hành nghiêm pháp luật.

Bạn đọc có nhu cầu được tư vấn pháp luật xin mời gửi thư đến tòa soạn, địa chỉ số 82 Lý Thường Kiệt, Hoàn Kiếm, Hà Nội; hoặc gọi điện đến Đường dây nóng: (024)39426618; 0903289922; hoặc hòm thư điện tử: bandoc@anninhthudo.vn.